“Қийшиқ” иншоотлар
-
“Қийшиқ” иншоотлар
Қадимда минора ёки бинонинг бир томонга оғиши нотўғри ҳисоб-китоблар оқибатида юз берган бўлса, ҳозирда архитекторлар бундай иншоотларни ўзлари ўйлаб топишмоқда.

Татлин минораси. 1919 йили архитектор Владимир Татлин Москва ёки Ленинградда қад кўтариши мўлжалланган минора лойиҳасини яратган. Унинг баландлиги 400 метр, оғиш даражаси — 23,5 даража.

Ушбу лойиҳада икки металл спиралнинг бир-бири билан мутаносиб ҳолда тикланиши кўзда тутилганди. Бинонинг пастки қисми йил давомида бир марта айланарди. Унинг устида эҳром шаклидаги бино бўлиб, у бир ойда бир марта ўз ўқи атрофида айланарди. Аммо бу лойиҳа қоғозда қолиб кетган.

“Европа дарвозалари” (Puerta de Europa de Madrid) — эгизак миноралар. У дунёдаги биринчи оғма осмонўпар бинодир. 1994 йилда бунёд этилган миноралар бир-бирига қараб 15 даража бурчак остида оғиб туради. Баландлиги 114 метр, 26 қаватдан иборат. Иккала миноранинг қурилиши бир вақтда бошланган ва бир вақтда ниҳоясига етказилган.

Иморат қовурғаси (каркаси) зангламайдиган пўлатдан қилинган. Ичкарида ўлчами 60×10×10 метрли монолит бетондан тайёрланган шайин 15 даражали бурчакни мувозанатда ушлаб туради.

Швециядаги Каролина тиббиёт институтининг “Aula Medica” аудиорияси. V ҳарфи шаклидаги маърузалар корпусининг конференц-зали майдони 13 700 кв. метрга тенг.

Архитекторларга баландлиги уч қаватли бино билан тенг минг кишилик зални иншоот ичига сиғдириш вазифаси қўйилганлиги боис корпус мана шундай кўринишда бунёд этилган.

Фасад тизими вертикал ёғоч тўсинлар ва диагонал синчлардан ташкил топган.

Иссам Фареснинг ижтимоий сиёсат ва халқаро алоқалар институти, Байрут, Ливан. “Zaha Hadid Architects” лойиҳаси. Архитекторлар олдига қўйилган вазифа мураккаб эди: институтнинг янги замонавий биносини XIX аср иншоотига “сиғдириш” керак эди. Оқибатда умумий майдони 3000 квадрат метрни ташкил этувчи уч қисмдан иборат тузилма пайдо бўлди.

Уч қисмли тузилма вертикал бўйлаб ривожланиб боради ва ҳар бир қисмнинг ўз кириш йўли мавжуд.
