مهاجرین افغانستان ظرفیتی برای رشد و توسعه افغانستان هستند.
مصاحبه با دکتر لطیف نظری؛استاد دانشگاه و آگاه سیاسی
سؤال:نزدیک به چهار دهه است که شماری از کشورهای جهان بویژه ایران و پاکستان از مهاجرین افغانستان میزبانی میکنند،شما برخورد این کشورها و تحمل آنها را در این مدت طولانی چگونه می بینید؟
جواب:حجم گسترده مهاجرین افغانستانی در کشورهای همسایه از طرفی نشانگر شکیبایی این کشورهاست و از طرف دیگر بیانگر وجود ناامنی در داخل افغانستان است،چون اگر صلح و امنیت در افغانستان برقرار شود مهاجرین از کشورهای همسایه به افغانستان می آیند ولی متآسفانه دخالتهای بیگانگان و جنگهای نیابتی باعث این شده که همچنان وضعیت افغانستان ناامن باشد.مهاجرینی که در ج.ا.ا اقامت دارند از طریق ورود به دانشگاهها و کسب آموزشهای حرفه ای بعد از برگشت به افغانستان میتوانند بعنوان یک نیروی تأثیرگذار حتی در ایجاد تغییرات ساختاری در افغانستان ارزیابی شوند اما با توجه به دشواری هایی که مهاجرین افغانستانی مقیم در پاکستان دارند باعث این شده که نیرویی که از پاکستان به افغانستان برمیگردد از نظر تحصیلات عالی با نیروهای تربیت شده در ج.ا.ا برابری نکنند.صبر و شکیبایی کشورهای میزبان مهاجرین افغانستان صرف نظر از کاستی هایی هم که وجود داشته قابل تقدیر است.
س:آقای عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین نیز به دلیل مساعد ساختن زمینه تحصیل برای مهاجرین در کشور ایران و پاکستان قدردانی کرد.از طرف دیگر دولتهای اروپایی خواهان اخراج مهاجرین افغانستانی هستند و این اقدام با واکنش تند افغانها در داخل و خارج مواجه شده است،نظر شما درباره این اقدام چیست و آن را چگونه با کشورهای همسایه مقایسه می کنید؟
ج:بین کشورهای همسایه و کشورهای غربی یک تفاوت جدی و جوهری وجود دارد ،کشورهای همسایه بیش از سه دهه است که پذیرای میلیونها مهاجر بودند.این در حالی است که مهاجرین افغانستانی در اروپا بسیار کمتر از این رقم است،بنابراین این نشانگر تفاوت فاحش میان کشورهای همسایه اسلامی و کشورهای غربی است که دم از حقوق بشر میزنند و از آن بعنوان ابزاری برای منافع خود سود میبرند.من امیدوارم که دولت و مردم افغانستان هم به درستی این تفاوتها را درک کنند و شعارهای فریبنده دفاع از حقوق بشر کشورهای غربی را باور نکنند چون اگر بحث حقوق بشر باشد و معیارهای انسانی مطرح باشد اخراج بی رویه و گروهی مردم افغانستان از اروپا نمیتواند قابل توجیه باشد این نشان میدهد که اصولاً کشورهای اروپایی و غربی نسبت به پدیده های انسانی و حقوق بشر معیارهای دوگانه ای را دنبال میکند و برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی خود و سرکوب کشورهای دیگر از آن استفاده میکنند.
س: برای حل بحران مهاجرین و بازگشت آبرومندانه آنها نقش دولت افغانستان چیست؟
ج:دولت مسؤلیتهای زیادی دارد.اگر زمینه بازگشت آبرومندانه مهاجرین افغانستان از کشورهای همسایه فراهم شود آنها میتوانند هم در اعتلاء و ارتقای افغانستان نقش داشته باشند و هم به توسعه و نوسازی افغانستان کمک بکنند چون تجربه آنها میتواند یک تجربه جدید برای افغانستان باشد اما اینها همه منوط به این است که دولت افغانستان بتواند در زمینه اسکان و ایجاد اشتغال برای اینان نقش برجسته داشته باشد،متأسفانه حکومت افغانستان در این راستا با خلاهای راهبردی روبرو میباشد و حتی برای نسل تحصیلکرده ای که در داخل افغانستان هستند نتوانستند ایجاد اشتغال بکنند و به همین دلیل زمینه فرار نخبگان از داخل فراهم شده است.بنظر بنده یک راه حل اساسی اینست که هم کشورهای همسایه و کشورهای مهاجر پذیر و هم کشورهای غربی به دولت افغانستان در زمینه ایجاد اشتغال،ایجاد مسکن کمک بکنند و با توجه به دوگانگی هویتی که برای اینها ایجاد شده فضایی را مهیا بسازند تا این جوانان در ساختار اجتماعی افغانستان جذب شوند.از نظر بنده مهاجرین ظرفیتی هستند برای رشد وتوسعه افغانستان.