بررسی اوضاع افغانستان و امنیت منطقه در نشست سران کشورهای آسیای مرکزی
-
بررسی اوضاع افغانستان و امنیت منطقه در نشست سران کشورهای آسیای مرکزی
در نشست سران کشورهای آسیای مرکزی امنیت منطقه و افغانستان، محیط زیست، مشکلات مرزی و سرمایه گذاری مورد توجه قرار گرفت.
به گزارش رادیو دری، چهارمین نشست سران کشورهای آسیای مرکزی در چولپان آتا در قرقیزستان برگزار شد.
در این نشست، «امامعلی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان در مورد امنیت منطقه، عوامل بی‌ثباتی و وضعیت افغانستان سخنرانی کرد.
وی رادیکالیسم و افراط گرایی را تهدیدی جدی برای کشورهای آسیای مرکزی خواند.
رئیس جمهور تاجیکستان گفت: نگرانیم که افراط گرایان بتوانند از پتانسیل اعتراضی استفاده و اوضاع منطقه را بی‌ثبات کنند. باید فعالانه عمل کنیم. در غیر این صورت، خطر واقعی بی ثباتی اوضاع داخلی کشورهای ما را تهدید خواهد کرد.
رحمان افزود: مشکل افغانستان باید در مرکز توجه بین المللی باشد. در غیر این صورت، وضعیت ممکن است تشدید شود و به تغییراتی در موازنه قدرت ژئوپلیتیکی در سراسر اوراسیا منجر شود.
به گفته رئیس جمهور تاجیکستان، طالبان از ایجاد یک حکومت فراگیر در افغانستان با حضور نیروهای مختلف سیاسی و اجتماعی جلوگیری می‌کند که می تواند منجر به بی ثباتی در منطقه شود.
«قاسم ژامرت تاکایف» رئیس جمهور قزاقستان نیز در سخنان خود با محوریت منابع آبی و محیط زیست هشدار داد که منابع آبی در آسیای مرکزی می‌تواند حداقل 20 درصد کاهش یابد.
رئیس جمهور قزاقستان خواستار دعوت چین و روسیه برای نشست‌های بعدی شد و گفت:پیشنهاد می‌کنم نباید ما محدود به حد و مرز سرزمینی باشیم و باید روسیه و چین را به جلسات دعوت کنیم.
وی علاوه بر این، رئیس جمهور قزاقستان لزوم حذف عوامل بی ثباتی در مناطق از جمله مشکلات مرزی را یادآور شد. در این راستا، تشکیل شورای کارشناسی بین دولتی برای تعیین حدود مرزها را توصیه کرد.
تاکایف ادامه داد: ماهیت این کار باید خدشه ناپذیری دوستی ما باشد. باید در مخالفت با هرگونه تلاش برای تفرقه بین مردم و شکاف در روابط خود و بین قومی متحد شویم.
وی تاکید کرد: رهبران کشورها باید تمام تلاش خود را برای از بین بردن هر چه بیشتر عوامل بی ثباتی در منطقه انجام دهند.
«سردار بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان نیز در این نشست پیشنهاد کرد که آسیای مرکزی برای سرمایه گذاری‌های جدی و بلندمدت باید جاذبه ایجاد کند. کشورهای ما برای این اقدام، همه امکانات، پتانسیل صنعتی و اقتصادی لازم را دارند.
علاوه بر این، بردی محمداف پیشنهاد داد که باید به کارآفرینان کشورهای آسیای مرکزی فرصتی برای ارتباط مستقیم با یکدیگر داده شود.
«شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان هم تعامل کشورهای آسیای مرکزی در حوزه امنیتی را جهت گیری استراتژیک خواند.
به گفته وی، افراط گرایی، تروریسم، قاچاق مواد مخدر و جنایات سازمان یافته تهدیدی برای ثبات و نظم در کشورها هستند.
رئیس جمهور ازبکستان همچنین به خطرات استفاده از اینترنت توسط نیروهای مخرب اشاره کرد و پیشنهاد تشکیل جلسات منظم روسای شوراهای امنیت و خدمات ویژه برای بحث و بررسی و ارائه راه حل برای این مشکلات را داد.
«سادیر جباراف» رئیس جمهور قرقیزستان در سخنرانی خود با اشاره به وضعیت افغانستان آن را همچنان دشوار و غیرقابل پیش بینی خواند.
وی گفت: کشورهای آسیای مرکزی باید با طالبان مذاکره کنند. لازم است با همکاری این کشور مسیرهای جدیدی توسعه یابد.
جباراف همچنین به رفع موانع تجارت آزاد بین کشورهای آسیای مرکزی اشاره کرد و گفت: بر اساس پیش بینی‌های کارشناسان، "مرکز ثقل" اقتصاد جهانی به تدریج به سمت آسیا تغییر می‌کند که در ارتباط با آن فرصت‌های جدیدی برای منطقه از جمله برای توسعه بخش‌های سبز، دیجیتال و خلاق می‌گشاید.
وی گفت: محرک رشد در آسیای مرکزی تجارت و سرمایه گذاری آزاد، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ترانزیتی و دیجیتالی شدن است.
رئیس جمهور قرقیزستان گفت: یک پروژه مهم ساخت راه آهن چین - قرقیزستان - ازبکستان است که اجرای موفقیت آمیز آن به طور قابل توجهی تجارت بین المللی، سرمایه گذاری و پتانسیل ترانزیتی آسیای مرکزی را افزایش می‌دهد.
جباراف با توجه به کمبود آب و معضلاتی که ممکن است در آینده گریبانگیر کشور شود، اظهار داشت: من مجدداً پیشنهاد می‌کنم به طور مشترک سازوکارهای سودمند متقابل را برای استفاده از آب ایجاد کنیم تا کشورهای بالادست فرصت استفاده از آب را برای نیازهای آبیاری در طول فصل رشد، را داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد که طرف قرقیزستان از همکاری در چارچوب موافقتنامه استفاده از منابع آب و انرژی رودخانه نارین و سیردریا بین قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان در سال 1998 حمایت می‌کند.
در نتیجه این نشست تعدادی از اسناد از جمله نقشه راه توسعه همکاری‌های منطقه‌ای 2022-2024 به امضا رسید.