تحلیل- چتر القاعده بر منابع معدنی افغانستان از ادعا تا واقعیت

نشریه فارن پالیسی در ارتباط با روابط طالبان حاکم در افغانستان و گروه تروریستی القاعده و گروههای تحت حمایت آن ادعایی را مطرح کرده است که در صورت صحت ان، نمی تواند بدون پیامد برای طالبان باشد.

براساس گزارش فارن پالیسی ۱۴ گروه وابسته به القاعده از جمله جنبش ترکستان شرقی، جماعت انصارالله، تی‌تی‌پی پاکستان، القاعده درشبه‌جزیره عربستان،یمن، عراق، سوریه، شبه‌قاره هند و شرق آفریقا از درآمد حاصل از استخراج معادن افغانستان بهره برداری می‌کنند. این بدان معنا است که گروه طالبان حاکم در افغانستان با تخصیص سهمیه مالی به تامین بودجه این گروهها کمک می کند. علاوه براین بنا به گزارش فارن پالیسی طالبان افغانستان برای القاعده  زن ،  پاسپورت و سلاح نیز فراهم می‌کند،  فارن پالیسی مدعی است که این گزارش خود را بر اساس گزارش محرمانه دیپلماتیک تهیه شده در لندن تنظیم کرده است که براساس آن طالبان از اسلحه تا زن، مسکن و پاسپورت برای فرماندهان و عوامل القاعده به سهولت فراهم می‌کند.

پیوند القاعده و طالبان به دوره اول حاکمیت طالبان در افغانستان یعنی در زمان ملاعمر برمی گردد که امریکا سرکردگان آن بخصوص بن لادن را به دست داشتن در حملات سال ۲۰۰۱ به برج های دوقلو این کشور متهم کرد و خواهان‌استرداد انان به امریکا از سوی طالبان شد. بی توجهی طالبان به این درخواست امریکا موجب حمله این کشور به افغانستان و ساقط کردن حاکمیت طالبان شد.

اسدالله  بشیر کارشناس مسایل سیاسی در این باره می گوید:"روابط طالبان و القاعده قدیمی است و حتی حضور القاعده در افغانستان یه قبل از تشکیل طالبان و دوره اشغال این کشور از سوی ارتش سرخ شوروی سابق بازمی گردد. امریکایی ها نیز در ان زمان در جهت تشکیل و تقویت القاعده که به عنوان گروه اعراب افغان نیز معروف شدند نقش ایفا کردند"

یکی از نکات مهمی که در گزارش فارن پالسی در مورد ارتباط القاعده و طالبان اشاره شده این است که طالبان به القاعده کمک می‌کند به شبکه گسترده‌ای از امپراطوری هروئین دسترسی داشته باشند. در زمان فعالیت گروه طالبان به عنوان گروه مخالف دولت جمهوریت این شائبه نیز وجود داشت که طالبان از قاچاق مواد مخدر برای تامین بودجه و منابع مالی مورد نیاز خود استفاده می کرد و اکنون در حال سوق دادن القاعده به سمت قاچاق هرویین برای تامین مالی است.

با توجه به ادعای فارن پالیسی القاعده در ۲ سال گذشته با تخصیص ۲۵ درصد از سهم استخراج معادن، حدود ۱۹۵ میلیون دلار از معادن طلای تخار و بدخشان به دست اورده است. از اینرو می توان گفت این گروه تروریستی و گروههای تحت حمایت ان به انواعی از منابع مالی دسترسی دارند که می تواند بیش از پیش انها را تقویت کند.

در هر حال اگر چه اطلاعات زیاد و دقیقی در مورد مفاد توافقنامه دوحه میان امریکا و طالبان در دسترس نیست اما گفته می شود طالبان به امریکا قول داده است که افغانستان به محل اختفا و مامن گروههای تروریستی ضد آمریکا تبدیل نشود. بنابراین اگر یافته های فارن پالیسی در مورد منابع مالی القاعده در افغانستان درست باشد می توان گفت گروههای تروریستی مانند القاعده و ۱۴ گروه تحت حمایت ان با اهدافی مانند برهم زدن امنیت منطقه و ایجاد رعب و وحشت در افغانستان و سایر کشورهای هدف فعالیت می کنند که می تواند حوزه عملیاتی انها اسیای مرکزی، روسیه و تا مرزهای چین و حتی داخل این کشور را شامل شود. به گونه ای که جهانیان اثار انرا در حملات اخیر تروریستی در قندهار کابل و حتی مسکو شاهد بودند.