در مراسم بزرگداشت «فیض محمد کاتب»/ غنی: «فیض محمدکاتب» پدر تاریخ‌نگاری معاصر افغانستان بود
رئیس جمهور افغانستان در مراسم بزرگداشت «فیض محمد کاتب هزاره» از وی بعنوان پدر تاریخ‌نگاری معاصر افغانستان نام برد و گفت: کاتب، شخصیتی باهوش و محققی زحمتکش بود.
برای نخستین‌بار در هشتادوهشتمین سال درگذشت «فیض‌محمد کاتب هزاره» یکی از مؤرخان مشهور افغانستانی، سمینار علمی به هدف تجلیل از مقام و شخصیت فیض‌محمد کاتب در ارگ برگزار شد.
محمداشرف غنی رئیس جمهور افغانستان، در این سمینار گفت: فیض‌محمد کاتب هزاره تنها مؤرخ نبود؛ بلکه شخصیتی باهوش و محققی زحمتکش بود.
به باور رئیس جمهور افغانستان، این تاریخ‌نویس افغانستانی به دلیل این که به مدارک و اسناد دست اول دولتی دسترسی داشت، صاحبان قدرت را از نزدیک می‌شناخت و در اکثریت وقایع حضور داشت، توانست شاهکار بیافریند.
وی گفت: هنگامی که شاهکار فیض محمد کاتب را در مقایسه با دیگر کسانی که پیش یا پس از او دست به این کار زده اند، مقایسه کنیم و مزایای برجسته کار او را متوجه باشیم، به این نتیجه می‌رسیم که او به حق پدر تاریخ‌نویسی معاصر افغانستان است و آثار او برای نسل‌ها قابل مطالعه و استفاده خواهند ماند.
تصویر کاتب از رویدادهای تاریخی یک‌طرفه نیست
رئیس جمهور افغانستان همچنین تأکید کرد که هرچند فیض‌محمد کاتب مأمور دربار بود اما تصویر وی از رویدادهای تاریخی یک طرفه نیست که تنها کارنامه‌های حاکمان را نگاشته باشد؛ بلکه او مقاومت مردم را در برابر قدرت مطلقه را نیز به تصویر کشیده است.
غنی با تأکید بر نیاز مبرم بر درک بهتر تاریخ گذشته افغانستان افزود: جنگی که اکنون گریبان‌گیر کشور ما است و فرصت‌های بازسازی و توسعه را در معرض تهدید قرار می‌دهد، یک عامل آن فقدان آگاهی تاریخی است.
در این سمینار علمی، بیشتر شخصیت‌های علمی، مؤرخان و فرهنگیان افغانستان حضور داشتند و برخی نیز پیرامون شخصیت و آثار علامه فیض‌محمد کاتب هزاره سخن گفتند.
کاتب، امانتداری که تمامی وقایع را به نسل‌های بعد انتقال داد
«محمدسرور دانش» معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان هنگام افتتاحیه این سمینار علمی، فیض‌محمد کاتب را از چهره‌های برازنده در تدوین، حفظ و احیای نماد وحدت «تاریخ افغانستان» خواند.
دانش گفت: در حقیقت اگر کارهای تاریخ‌نگاری علامه کاتب هزاره نمی‌بود، افغان‌ها اکنون از یک بخش گنجنیه تاریخی و فرهنگی‌شان آگاهی نمی‌داشتند.
وی افزود: تاریخ در حقیقت مجموعه‌ای از وقایع و واقعیت‌های تلخ و شیرین و سیاه و سفید است، ما نباید همه چیز را سیاهِ سیاه یا سفیدِ سفید ببنیم، ما باید تاریخ خود را با سیاه و سفید آن بخوانیم و بپذیریم و از آن بیاموزیم و عبرت بگیریم.
به باور معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان، فیض‌محمد کاتب هزاره توانسته است با امانتداری کامل، همه وقایع را در اختیار نسل‌های بعدی‌اش قرار دهد.
ریاست جمهوری افغانستان، به پاس ارج‌گذاری از شخصیت فیض‌محمد کاتب هزاره به وزارت دادگستری دستور داد تا نشانی دولتی را به نام وی ضرب زده و پس از طی مراحل قانونی، در جلسه کابینه پیش‌کش کند.
همچنین علاوه بر آن، بنای یادبود فیض‌محمد کاتب بر مقبره وی نیز به دستور رئیس جمهور افغانستان ساخته خواهد شد.
فیض‌محمد کاتب هزاره یکی از تاریخ‌نگاران مشهور افغانستان است که بر اساس اسناد تاریخی در سال 1307 در سن 70 سالگی درگذشت. مقبره وی در منطقه بالای جوی چنداول که حالا به نام «زیارت قرآن» مشهور است، قرار دارد.
ریاست جمهوری افغانستان، به «مایک چینزی» محقق و مترجم آمریکایی که آثار فیض‌محمد کاتب را به زبان انگلیسی ترجمه و چاپ کرده است، مدال دولتی علامه سید جمال‌الدین افغان را تفویض کرد.
همچنین 12 محقق، مؤرخ و نویسنده افغانستانی نیز که در بخش‌های افغانستان‌شناسی و تاریخ‌نگاری این کشور کارهایی را انجام داده‌اند، تقدیر شدند.