سفر اتمر به تاجیکستان

سفر «محمد حنیف اتمر»، مشاور امنیت ملی دولت افغانستان به تاجیکستان برای گفت و گو در باره مسایل مرزی، حاکی از تلاش دولت کابل برای اطمینان دادن به دولت دوشنبه درباره امنیت مرزهای مشترک است.

روابط افغانستان و تاجیکستان در ابعاد مختلف در حال گسترش است اما نگرانیهای امنیتی بر روابط دو کشور سایه افکنده است. ترانزیت تروریسم و مواد مخدر به تاجیکستان از خاک افغانستان مهمترین دغدغه دولت تاجیکستان است. دو کشور حدود یک هزار و 400 کیلومتر مرز مشترک دارند.

تاجیکستان از استقرار و انتقال گروه های تروریستی در جوار مرزهایش با افغانستان به شدت نگران است. گسترش بحران و ناامنی به شمال افغانستان و متمرکز شدن جنگ در قندوز افغانستان که با تاجیکستان مرز مشترک دارد، تاجیکستان را نگران پیامدهای امنیتی آن کرده است. نفوذ داعش در افغانستان و انتقال جنگ به شمال این کشور از سوی طالبان، مهمترین دغدغه امنیتی تاجیکستان است. روسیه نیز اخیرا اعلام کرد به تقویت امنیت مرزهای تاجیکستان با افغانستان کمک می کند.

یکی از نگرانیهای منطقه، نفوذ گروههای تروریستی به دره فرغانه و تبدیل ان به پایگاهی برای گروههای خشونت طلب و رادیکال در میان کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان است. منطقه سغد که بخش تاجیکستانی دره فرغانه است با فقر و بیکاری روبرو است. این وضعیت باعث شده است گروههای خشونت گرا و تروریستی بخصوص داعش تلاش کنند با پرداخت پول از این منطقه، نیرو جذب و دره غرفانه را به پایگاه خود تبدیل کنند. نگرانی از نفوذ تروریستها به تاجیکستان تنها معضل و نگرانی این کشور نیست بلکه چین و روسیه و سایر کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز از ترانزیت تروریستها به این منطقه نگرانند. امریکا با تبدیل افغانستان به پایگاه نظامی خود و مدیریت بحران در این کشور درصدد انتقال ناارامی و بحران از شمال افغانستان به منطقه آسیای مرکزی و قفقاز است و چین و روسیه نیز از این بابت نگران هستند. مشاور امنیت ملی دولت افغانستان با سفر به تاجیکستان درصدد است ضمن بررسی راه کارهای گسترش روابط دوجانبه در مورد تامین امنیت مرزهای مشترک به مقامات این کشور اطمینان بدهد. علاوه بر نگرانیهای امنیتی که دولت دوشنبه از حضور گروههای تروریستی در نزدیکی مرزهای خود در افغانستان دارد ناامنی ها موجب کاهش سطح همکاری های تجاری میان دو کشور شده است. در سالهای اخیر هر چند میزان تجارت بین افغانستان و تاجیکستان افزایش یافته اما در چند سال اخیر با گسترش فعالیت طالبان در شمال افغانستان به خصوص ولایت قندوز تجارت و ترانزیت مرزی بین افغانستان و تاجیکستان به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. این در حالی است که نیازهای متقابل در عرصه هایی چون انرژی برق، کشاورزی، دامداری و آموزش بسترهای مهمی را برای گسترش روابط دوجانبه و منطقه ای فراهم کرده است. در این زمینه می توان به پروژه انتقال برق موسوم به کاسا – ۱۰۰۰ از قرقیزستان و تاجیکستان به پاکستان از مسیر افغانستان اشاره کرد که اجرای آن نیازمند برقراری امنیت در مرزهای مشترک تاجیکستان و افغانستان و منطقه است.