برای فروریختن دیوار معرفتی بین افغانستان و آسیای مرکزی تلاش کردیم
رئیس مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان گفت: ما برای فروریختن دیوار معرفتی بین افغانستان و آسیای مرکزی تلاش کردیم.
به گزارش خبرنگار رادیو دری، فرامرز تمنا در همایش بین المللی افق های همکاری در آسیای مرکزی که با مشارکت اندیشمندان، پژوهشگران و مهمانانی از کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان در دانشگاه فردوسی مشهد برگزارشد، تاکید کرد که در تصمیم گیری های مرتبط با سیاست خارجی باید شناخت کافی وجود داشته باشد و بر اساس مطالعات بهتر ارتباطات مناسبی برقرار شود.
وی افزود: در گذشته میان افغانستان و آسیای مرکزی یک دیوار معرفتی وجود داشت چنانکه آسیای مرکزی را آنگونه که باید نشناخته بودیم اما پس از فروپاشی شوروی سابق تلاش ها برای شناخت آغاز شد و جمهوری اسلامی ایران هم تلاش ها برای شناخت بیشتر آسیای مرکزی را آغاز کرد که امیدواری ها برای برداشته شدن این دیوار معرفتی که وی از آن تحت عنوان "دیوار برلین معرفتی" تعبیر کرد، بیشتر شد.
به گفته این پژوهشگر افغان این دیوار معرفتی به چند دلیل وجود داشت: یکی اینکه در ایران و افغانستان آشنایی به زبان و خط آسیای مرکزی آنگونه که باید وجود نداشت که یا زبان روسی مرسوم بود و یا زبان های خود کشورهای عضو آسیای مرکزی. دلیل دیگر نبود درک لازم در خصوص اهمیت این منطقه بود و دیگری اینکه آسیای میانه حیات خلوت روسیه بود و روس ها اجازه نزدیک شدن دیگران به این منطقه، شناخت و کشف آن را نمی دادند.
تمنا اظهار داشت: اما بعدها هم هم خود آسیای مرکزی باعث شد که بیشتر شناخته شود و هم ما به سمت مطالعه آسیای مرکزی پیش رفتیم.
وی عنوان کرد که در افغانستان درخصوص مطالعات آسیای مرکزی درس هایی آموختیم که به شناخت و مطالعه بیشتر این منطقه کمک کرد.
به گفته این کارشناس افغان در گذشته تصور بر این بود که مثلاً باید تاجیک، ازبک و یا ترکمن باشیم تا تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان را بشناسیم از اینرو، روی اتباع افغانستانی تاجیک تبار، ازبک تبار و ترکمن تبار برای شناخت و مطالعه روی این کشورها سرمایه گذاری کردیم، اما بعدها این درک بوجود آمد که نیازی به پیگیری این روند نیست. درس دیگر هم این بود که باید دیگران را بشناسیم تا به شناخت خود ما کمک کند.
وی عنوان کرد که در گذشته بر تجانس تاکید می شد به این معنی که تصور می شد مثلاً برای شناخت تاجیکستان باید ابتدا تاجیک های افغانستان را بشناسیم و یا برای شناخت ازبکستان باید ابتدا ازبک های افغانستان را بشناسیم اما این درک بوجود آمد که تجانس یا عدم تجانس هم تاثیر خاصی ندارد و این درس دیگر در این زمینه بود.
تمنا گفت: پس از آموختن این درس ها تلاش کردیم گذشته را جبران کنیم و امروز افغانستان یکی از قویترین کشورها در زمینه شناخت و مطالعات آسیای مرکزی است و قرائت ایرانی و افغانستانی از شناخت این منطقه و نزدیکی دیدگاه ها در این خصوص می تواند به همکاری های تاثیرگذار در این زمینه منجر شود.
وی همچنان خاطرنشان کرد: ما مطالعات آسیای مرکزی را غیر امنیتی کردیم و بیشتر روی مسایل اقتصادی، فرهنگی و انرژی و موقعیت ترانزیتی آن کار کردیم که از اهمیت زیادی برخوردار است و این تجارب می تواند در نگاه معرفت شناسانه نسبت به آسیای میانه کمک کند.