هفت شهر عشق را عطار گشت
۲۵ حمل/ فروردین در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روز بزرگداشت ادیب و عارف نامدار تاریخ ادبیات ایران، شیخ فریدالدین عطار نیشابوری است و به همین مناسبت امروز آرامگاه این شاعر و عارف بزرگ ایران و جهان گلباران شد.
به گزارش رادیو دری؛ فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحق عطار کدکنی نیشابوری شاعر و عارف نام آور ایران در قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. ولادتش به سال ۵۳۷ در کدکن از توابع نیشابور اتفاق افتاده است. از ابتدای کار او اطلاعی در دست نیست جز آنکه نوشته اند پدر وی در شادیاخ نیشابور، عطار عظیم القدری بود و بعد از وفات او فریدالدین کار پدر را دنبال کرد.
انقلاب حال عطار هم در زمان پزشکی و داروگری دست داده بود و او که سرمایه گرانسنگی از ادب و شعر اندوخته بود، در همین دوران اندیشه‌های عرفانی خود را به نظم روان دل انگیز در می‌آورد.
عطار قسمتی از عمر خود را به رسم سالکان طریقت در سفر گذراند و از مکه تا ماوراء النهر، بسیاری از مشایخ را زیارت کرد.
عطار مردی پرکار و فعال بود و چه هنگام اشتغال به کار عطاری و چه در دوره اعتزال و گوشه گیری که گویا در اواخر عمر دست داده بود، به نظم مثنوی‌های بسیار و پدیدآوردن دیوان غزلیات و قصائد و رباعیات و تألیف کتاب نفیس و پر ارزش تذکرةالاولیا سرگرم بود.
دولتشاه درباره آثار او گوید: «و شیخ را دیوان اشعار بعد از کتب مثنوی چهل هزار بیت باشد از آن جمله دوازده هزار رباعی گفته و از کتب طریقت، تذکرةالاولیاء نوشته و رسایل دیگر به شیخ منسوب است، مثل اخوان الصفا و از نظم آنچه مشهور است این است: اسرارنامه، الهی نامه، مصیبت نامه، جواهرالذات، وصیت نامه، منطق الطیر، بلبل نامه، حیدرنامه، شترنامه، مختارنامه و شاهنامه. دوازده کتاب نظم است و می‌گویند چهل رساله نظم کرده و پرداخته؛ اما نسخ دیگر متروک و مجهول است و قصاید و غزلیات و مقطعات شیخ به همراه رباعیات و کتب منثور وی از صدهزار بیت افزون است.»
از میان مثنوی‌های عرفانی دل انگیز او، مهمترین و شیواترین که باید آن را تاج مثنوی‌های عطار دانست، منطق الطیر است؛ منظومه‌ای رمزی و کنایی درباره سالکان راه حق
با بیش از ۴ هزار و ۶۰۰ بیت که موضوع آن، در مورد یک پرنده داستانی به نام سیمرغ است.
این منظومه عالی کم نظیر که حاکی از قدرت ابتکار و تخیل شاعر در به کار بردن رمز‌های عرفانی و بیان مراتب سیر و سلوک و تعلیم سالکان است، از جمله شاهکار‌های جاویدان زبان فارسی است.
مهمترین متن منثور عطار نیز کتاب تذکرةالاولیاء اوست که از کتابهای مشهور پارسی و از جمله منابع معتبر در شرح احوال و گفتار‌های مشایخ صوفیه است.
در این کتاب سرگذشت 96 تن از اولیا و مشایخ صوفیه با ذکر مقامات و مناقب و مکارم اخلاق و نصایح و مواعظ و سخنان حکمت آمیز آنان آمده است.
شیخ عطار سرانجام در قتل عام نیشابور به سال ۶۱۸ ه. ق به دست سپاهیان مغول به شهادت رسید و در نیشابور به خاک سپرده شد.
عطار بحق از شاعران بزرگ متصوفه و از مردان نام آور تاریخ ادبیات ایران است. کلام ساده و گیرنده او که با عشق و اشتیاقی سوزان همراه است، همواره سالکان راه حقیقت را چون تازیانه شوق به جانب مقصود راهبری کرده است.
عطار در این راه تا آنجا پیش رفت که خود از پیشوایان طریقت گشت و مقامش به جایی رسید که مولانا جلال الدین محمد بلخی (مولوی) گفت: "هفت شهر عشق را عطار گشت/ ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم".
همه ساله مراسم بزرگداشت این شاعر و عارف نامی در چنین روزی در شهر نیشابور برگزار می‌شود.
