15 خرداد/جوزا ، آغاز نهضت بزرگ اسلامی ملت ایران
قیام 15 خرداد/ جوزا 1342 (ژوئن 1963) ، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی و سرآغاز نهضت اسلامی ملت ایران است.
پنجاه و سه سال پیش ، اقدامات رژیم شاه و آمریکا برای نابودی اسلام و غارت ایران ، امام خمینی (ره) را برآن داشت تا با بیانیه و ایراد سخنرانیهای مهم نقشههای شوم آنان را برملا کند.
این خیزش تاریخی ، شروع رویارویی نهضت اسلامی در برابر حکومت استبدادی پهلوی بود و شرایطی مناسب را برای شکلگیری مبانی فکری ، سیاسی و اجتماعی انقلاب اسلامی فراهم آورد.
نهضت امام خمینی (ره) از سال 1342 آغاز شد و در سال 1358 انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید و به یقین قیام 15 خرداد/ جوزا در پنجاه و سه سال پیش ، نقش انکار ناپذیر و درخشانی را در پیروزی این نهضت اسلامی ایفا کرد.
با وجود فشار نیروهای امنیتی رژیم پهلوی و ممانعت از سخنرانی روحانیون در ماه محرم درباره جنایتهای رژیم اسرائیل و خطراتی که اسلام را تهدید میکرد ، امام خمینی (ره) که نشان داده بودند در مبارزه با استبداد محکم و استوار هستند ، در 13 خرداد/ جوزا 1342 سخنان کوبندهای را ضد رژیم پهلوی بیان کردند.
پس از بیانات حضرت امام خمینی (ره) ، نیروهای امنیتی ایشان را دستگیر و زندانی کردند اما بازداشت امام و رسیدن این خبر به گوش مردم سبب شد که قیام مردمی و گسترده ضد رژیم پهلوی در 15 خرداد/ جوزا 1342 شکل گیرد.
نیروهای رژیم پهلوی در قم برای ایجاد ترس بیشتر مردم، مستقر شدند و سعی داشتند قیام را به شدت سرکوب کنند اما قیام پانزدهم خرداد در شهرهای دیگر ایران هم جریان افتاد و مردم زیادی در تظاهرات به شهادت رسیدند.