هشدار ظریف درباره خروج آمریکا از «برجام»

مواضع اخیر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا درقبال توافق هسته‌ای ایران نشان از آن دارد که ترامپ به‌رغم حمایت کشورهای اروپایی از «برجام» و حتی برخی مسوولان ارشد آمریکایی از آن، پایبندی ایران را به برجام تایید نکند.

این نشانه تاحدودی آشکار گردیده است که «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران در گفت وگو با روزنامه‌های «گاردین» و «فایننشال‌تایمز» پیش‌بینی کرد: «دونالد ترامپ» تهدید خود را عملی کند و در گزارش وزارت خارجه آمریکا به کنگره در تاریخ پانزدهم اکتبر 2017 پایبندی ایران را به برجام تائید نکند.

وزیر خارجه ایران در ادامه این گفت وگو، از اروپا خواست در صورتی که دولت دونالد ترامپ توافقنامه هسته‌ای بین‌المللی با ایران را از بین ببرد، کشورهای اروپایی،  آمریکا را نادیده بگیرند. ظریف هشدار داد: «اگر اروپا در این زمینه از واشنگتن پیروی کند، توافقنامه هسته‌ای از بین خواهد رفت و ایران با فناوری هسته‌ای پیشرفته‌تر از گذشته یعنی قبل از حصول توافقنامه هسته‌ای سال 2015 ظاهر خواهد شد.»

اگر ترامپ در گزارش سوم وزارت خارجه آمریکا به کنگره در 15 اکتبر 2017 پایبندی ایران را به برجام تایید نکند، کنگره 60 روز فرصت خواهد داشت تا تحریم‌های تعلیق شده براساس توافقنامه هسته‌ای را، بار دیگر ضد ایران تحمیل کند. همانطور که ظریف تاکید کرد اگر این فرایند عملی شود ایران هیچ الزامی برای پایبندی به تعهدهای اعلام شده در برجام ندارد. با تخریب برجام از سوی دونالد ترامپ، ایران گزینه‌های متعددی برای مقابله به‌مثل دارد. از جمله و سریع‌ترین اقدام ایران، بازگشت چرخه فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران به دوران قبل از برجام است. تحقیق و توسعه در زمینه هسته‌ای، ایران را به تکنولوژی جدید رسانده است و زمانی که نیاز باشد ایران گزینه‌های خود را در برابر تخرب برجام توسط دولت ترامپ عملی کند، با تکنولوژی به روزتر این کار را خواهد کرد. در بین گزینه‌هایی که، ایران در برابر خروج احتمالی آمریکا از برجام، به آنان متوسل خواهد شد، «گزینه خروج» هم پیش‌بینی شده است.

علاوه بر این؛ گزینه‌های دیگری هم در اختیار ایران هست و عملی شدن آنان به نوع برخورد دیگر کشورهای عضو گروه پنج به علاوه یک با تخریب برجام توسط دولت ترامپ بستگی دارد. به گفته وزیر خارجه ایران، اگر کشورهای اروپایی، روسیه و چین تصمیم بگیرند که با آمریکا پس از خروج این کشور از برجام، ضد ایران همراهی کنند در این صورت؛ «برجام»، پایان یافته تلقی خواهد شد.

با توجه به موضع‌گیری کشورهای اروپایی، روسیه و چین در تاکید بر حفظ برجام، به نظر می‌رسد آمریکا در مسیر خروج تنها خواهد بود. در همین زمینه؛ «جان کری» وزیر خارجه پیشین آمریکا در مقاله‌ای در روزنامه واشنگتن‌پست نوشت: «آمریکا در صورت خروج از برجام، متحدان اروپایی خود را از دست خواهد داد و این پیام را به جهان ارسال می‌کند که به عهد خود پایبند نیست.»  

«فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم اخیرا با تاکید بر این که ایران همواره به برجام پایبند بوده است، تاکید کرد: «اروپا هرکاری را که ممکن باشد انجام خواهد داد تا توافقنامه هسته‌ای را حفظ کند، حتی اگر آمریکا از این توافق بین‌المللی خارج شود.» 

تنها مرجعی که مسوولیت دارد و موظف است درچارچوب «برجام»، پایبندی ایران را به این توافق تایید کند، آژانس بین المللی انرژی اتمی است که تاکنون در هفت گزارش خود، پایبندی ایران را به برجام تایید کرده است. در چنین شرایطی؛ نظرات و انگیزه‌های شخصی دونالد ترامپ مبنای پایبندی ایران به «برجام» و حوزه دسترسی‌ها در ایران نیست و هرگونه اقدام ترامپ در تخریب برجام،  رسوایی برای آمریکا است که باردیگر برای جهانیان ثابت می‌کند این کشور به تعهدهای خود پایبند نیست.