غنی سازی اورانیوم ؛حق خدشه ناپذیر ایران در چارچوب برجام/تحلیل
"کاهش پلکانی تعهدات برجامی، تنها مسیر مواجهه با کشوری است که پذیرش هرگونه تعهد را برنمی تابد."
«علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران روز شنبه در واکنش به اظهارات «جان بولتون» در نفی حق غنی سازی ایران با تاکید برادامه روند کاهشی تعهدات برجامی ایران ،تصریح کرد : اظهارات مشاور امنیت ملی کاخ سفید فاقد هرگونه ارزش و اعتبار حقوقی است.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا روز جمعه در توییتی نوشت:
«بزرگترین اشتباه توافق هستهای، دادن مجوز غنیسازی به ایران بوده است. ایران اصلا نباید غنیسازی کند. کمپین فشار حداکثری تا زمانی که ایران از رفتارهای خصمانه و جاهطلبیهای هستهای خود دست بکشد، ادامه خواهد داشت.»
ایران 18 ثور 1398، یک سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای و در واکنش به امروز و فردا کردن سه کشور اروپایی برای جبران تبعات اقتصادی خروج آمریکا از برجام، اعلام کرد، بخشی از تعهدات برجامی خود را بر اساس بندهای 26 و 36 کاهش می دهد . ایران 60 روز به طرفهای باقیمانده در برجام فرصت داده بود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی را اجرا کنند.عدم پایبندی به سقف 300کیلوگرمی ذخیره اورانیوم وافزایش سطح غنی سازی به بیش از67. 3 درصد از تصمیمات ایران در این جهت بوده است .
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روزجمعه در توییتی ؛ سخنان ترامپ درباره غنی سازی صفر را تکرار اشتباه پیشینیان آمریکا دانست که باعث افزایش غنی سازی هسته ای ایران شد.
ظریف خاطر نشان کرد : کسانی که این حرف های بی مورد را به ترامپ می زنند باید بگویند که پیش از این در اوائل دهه ۸۰ که مباحث سیاست غنی سازی صفر را مطرح کردند و مانع از توافق ایران و اتحادیه اروپا شدند، باعث شدند که سطح و میزان غنی سازی ایران بیش از ۱۰۰ برابر شد.
از دیدگاه حقوقی، جمهوری اسلامی ایران از حق غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز برخوردار است و آژانس نیز پیوسته در گزارش های منظم و فصلی خود برنامه های هستهای ایران را صلحجویانه اعلام کرده است .
دستاوردهای علمی و فناوری هسته ای از جمله غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز در انحصار کشور خاصی نیست و نباید وسیلۀ باج خواهی یا ایجاد سلطه باشند.
بهره برداری از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز طبق مادۀ 4 معاهده "ان پی تی"؛ غیر قابل تردید است .
اظهارات علی شمخانی؛ دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران یاد آور این نکته حقوقی و حق برسمیت شناخته شده است .
دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران با بیان اینکه غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز، حق همه کشورهایی است که عضو معاهده "ان پی تی" NPT هستند و قابل سلب یا اعطاء نیست، خاطر نشان کرد که پذیرش حق قانونی ایران برای غنی سازی اورانیوم از سوی آمریکا، شرط ورود تهران به مذاکرات هسته ای بود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با اشاره به اینکه کشورهای عضو پنج به علاوه یک در برجام، بر حق قانونی ایران برای داشتن غنی سازی اورانیوم صحه گذاشتند، گفت: قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، حق غنی سازی ایران را تبدیل به سندی بین المللی و الزام آور برای کشورهای جهان کرد.
جمهوری اسلامی ایران با توجه به نیاز روزافزون به انرژی برای جمعیت رو به رشد و جوانش، مانند هر کشور دیگر عضو معاهدۀ منع اشاعه براساس مادۀ 4 معاهده عمل می کند .ایران درخصوص حق غیر قابل انکار کشورهای عضو برای استفادۀ صلحآمیز از انرژی هستهای اقدام به برنامه ریزی و فعالیت در زمینۀ بهرهبرداری صلحآمیز از انرژی هستهای کرده است. در این راستا، جمهوری اسلامی ایران همواره بر تعهدات خود طبق معاهدۀ منع اشاعه و در چارچوب اساسنامه آژانس پایبند بوده و هیچ گاه فعالیت ممنوع شدهای انجام نداده است .لذا، حقوق غیرقابل انکار ایران طبق معاهدۀ منع اشاعه هیچگاه نمی تواندمورد خدشه قرار گیرد.