حیوانات خانگی که سلامت انسان را نشانه می‌گیرند

بیماری‌های مشترک بین حیوان ها و انسان باید قابل پیشگیری و کنترل باشد و گرنه می تواند عواقب غیر قابل جبرانی داشته باشد.

به گزارش بهداشت نیوز،  با شنیدن کلمه «حیوان خانگی» آنچه معمولا در ذهن همه مردم شکل می‌گیرد، نگهداری حیوان های مانند سگ، گربه، خرگوش، همستر، ماهی‌های آکواریومی و نهایتا لاک‌پشت یا پرندگانی نظیر قناری، مرغ عشق، کبوتر، مرغ، خروس و جوجه است.

بیشتر ما تصورمان از این کلمه حیوان های است که چند دهه‌ای از نگهداری آن‌ها در خانه‌های ویلایی و باغ‌ها می‌گذرد. اگرچه نگهداری همین حیوان ها هم در مجتمع‌های چند واحدی منع قانونی و اجتماعی دارد. متاسفانه با مرور زمان، جامعه ما دچار تغییرهای زیادی شده است که یکی از این تغییرها، هنجارهای فرهنگی بوده که این روزها به ناهنجاری‌هایی چندجانبه تبدیل شده است، به گونه‌ای که بسیاری از مردم ناآگاه نسبت به مقررات شهرنشینی نه تنها به نگهداری حیوان هایی مانند سگ و گربه اکتفا نکرده‌اند، بلکه اقدام به نگهداری حیوان های رنگ و وارنگی مانند ایگوانا، سمندر، آفتاب‌پرست، سنجاب، مار پیتون، میمون، سوسمار، شیر، بچه خرس و پلنگ و پرندگانی مانند جغد، شاهین، عقاب و قرقی در خانه‌های آپارتمانی خود کرده‌اند، غافل از اینکه این کار ممکن است، عواقب ناگواری در پی داشته باشد.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، از میان حدود ۱۷۰۰ عامل بیماریزا، ‌۸۳۲ عامل از طریق حیوان ها به انسان منتقل می‌شود.بیماری‌های مشترک بین حیوان ها و انسان باید قابل پیشگیری و کنترل باشد و گرنه می تواند عواقب غیر قابل جبرانی داشته باشد.

مثلا اخیرا یک نوع میمون به نام رزوس در کشور فروخته می شود که حیوان بومی و خیابانی در پاکستان و هند است. بیماری مشترک این حیوان و انسان، اساسا غیرقابل پیشگیری است زیرا ممکن است بیماری میمون در خود حیوان فاقد علامت باشد ولی سرایت آن، باعث مرگ انسان می شود.

همچنین جوندگانی مانند موش‌ها، خرگوش، همس‌تر (جانوری شبیه موش) ‌ و راسو نیز می توانند بیماری سالمونلا و ویروس لنفوسیتیک کریومننژیتیس را منتقل کنند. این بیماری می‌تواند باعث سردرد، تب، استفراغ و گلودرد شود. همچنین تورم اعصاب در این بیماری منجر به کرختی و بی‌حسی در بازو‌ها یا پا‌ها شده و تورم مغز (آنسفالیت) نیز موجب مشکل‌های یادگیری، گیجی و زوال عقل می‌شود. در زنان باردار نیز می‌تواند منجر به سقط جنین یا آسیب به آن شود.

ماهی‌ها و دوزیستانی مانند قورباغه و وزغ نیز که در آب زندگی می‌کنند، می‌توانند باکتری‌هایی را که باعث بیماری در افراد می‌شوند، منتقل کنند، از جمله عفونت سالمونلایی می‌‌تواند از آب آکواریوم‌ها انتقال پیدا کند.اگرچه بیماری‌هایی که با لمس یا نگهداری پرندگان به وجود می‌آیند نادرند اما انواع پرندگان نیز می‌توانند میکروب‌هایی را به انسان انتقال دهند. به عنوان مثال، جوجه‌ها و اردک‌ها می‌توانند باکتری سالمونلا را انتقال دهند.

همچنین انواع طوطی‌ها، باکتری کلامیدیاسی‌تاچی را انتقال می‌دهند که عامل ایجاد بیماری سیتاکوزیس است. همچنین نوعی بیماری انگلی موسوم به کریپتوکوکوزیس می‌تواند از طریق فضولات کبوتر‌ها انتقال یابد که باعث عفونت‌های ریوی و زخم‌های پوستی می‌شود.

توکسوپلاسموز نیز یکی از بیماری‌های منتقل‌شونده توسط گربه‌هاست که از انگلی موسوم به توکسوپلاسمیلا و از طریق مدفوع حیوان انتقال می‌یابد. بیماران تحت مداوای سرطان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مستعد ابتلا به این بیماری هستند. توکسوپلاسموز در زنان باردار می‌تواند منجر به سقط جنین شود. عفونت پلیگ (پرسینیاپستیس)، عفونت باکتریایی دیگری است که می‌تواند از طریق گزیدن کک، از حیوان های مانند گربه و جوندگان به انسان منتقل شود. علایمی مانند تب، لرز، ضعف، تورم و درد غدد لنفاوی و نیز عفونت ریه‌ها در این بیماری آشکار می‌شود.

عفونت می‌تواند به سایر بخش‌های بدن نیز برسد و چنانچه بیماری بلافاصله درمان نشود، ممکن است منجر به مرگ شود.عامل بیماری دیگری که از طریق خراشیدگی‌ها و گازگرفتگی‌های گربه انتقال می‌یابد، بروتونلاهنسلا نامیده می‌شود که بیماری CSD را ایجاد می‌کند که باعث تورم غدد لنفاوی، تب، سردرد، بی‌اشتهایی، بیماری‌های کبدی و زخم‌های پوستی می‌شود.عفونت ناشی از کوکسیلا برنتی (تب کیو)‌ نیز بیماری باکتریایی دیگری است که از طریق گربه‌ها انتقال می‌یابد. همانند سگ‌ها، بیماری‌های باکتریایی از قبیل عفونت ناشی از کمپیلوباک‌تر، کریپتوسپوریدیوم ریدیوزیس، دیپلیدیوم، لپتوسپیروزیس، بیماری ویروسی هاری و بیماری انگلی ناشی از کرم‌های قلابدار و کرم‌های حلقوی نیز می‌تواند از طریق گربه‌ها به انسان منتقل شود.

کمپیلوباک‌تر یکی از باکتری‌هایی است که از طریق مدفوع سگ‌ها انتقال می‌یابد و می‌تواند باعث عفونت دستگاه گوارش و عوارضی مانند اسهال، اسهال خونی، ‌ تب، دردهای شکمی، تهوع، استفراغ و در موارد نادر نوعی بیماری در سیستم عصبی شود.لپتوسپیرا نیز باکتری دیگری است که عامل بیماری لپتوسپیروز است و انتقال آن از سگ‌ها به انسان می‌تواند علایمی شبیه به آنفلوآنزا ازجمله تب ناگهانی، سردرد شدید، قرمزی چشم‌ها، دردهای عضلانی، خستگی، تهوع و گاهی لکه‌های قرمزرنگ روی پوست ایجاد کند که معمولا پس از ۱۳ تا ۱۴ روز دوره نهفته آشکار می‌شوند.

این بیماری در موارد حاد می‌تواند باعث نارسایی کبد و کلیه و حتی مرگ شود. باکتری دیگری موسوم به کریپتو سپوریدیوم ریدیوزیس که اغلب از طریق بچه سگ‌ها منتقل می‌شود، علایمی مانند کمپیلوباک‌تر ایجاد می‌کند.همچنین لیشمانی، نوعی بیماری انگلی است که می‌تواند از برخی حیوان ها، از جمله سگ‌ها به انسان منتقل شود و پوست یا اندام‌های داخلی را درگیر کند. عوارض نوع پوستی آن به صورت زخم‌هایی ظاهر می‌شود که ممکن است دردناک یا بدون درد و همراه با غده‌هایی متورم باشند. در نوع دیگر لیشمانی، اندام‌های داخلی مانند طحال و کبد متورم می‌شوند، چنانچه این فرم از بیماری درمان نشود، می‌تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به مرگ شود.