قرارداد تسلیحاتی آمریکا و هند؛ اهداف چندگانه واشنگتن

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در سفر دو روزه خود به هند اهداف مختلفی را دنبال می کند. هر چند ترامپ در عرصه تجاری خواهان بازتعریف روابط دو کشور با توجه به منافع آمریکا است، اما در عرصه نظامی و تسلیحاتی اهداف مختلفی را دنبال می کند.

ترامپ روز سه شنبه 25 فوریه در بیانیه ای مشترک با نارندا مودی نخست وزیر هند اعلام کرد که هند و آمریکا قرارداد نظامی به ارزش ۳ میلیارد دلار امضا کردند. رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به نتایج سفرش به هند اظهار کرد در این سفر توافق نامه ای برای فروش تجهیزات پیشرفته  آمریکایی به هند از جمله بالگردهای "آپاچی" و "ام اچ 60" به ارزش سه میلیارد دلار امضا شد که با این اقدام همکاری دفاعی  بین دو کشور ارتقا می یابد. نارندا مودی نخست وزیر هند نیز در سخنرانی خود ضمن اشاره به اینکه این پنجمین دیدار وی با ترامپ در 8 ماه گذشته است اعلام کرد: تقویت روابط دفاعی بین هند و آمریکا از مهم ترین جنبه های همکاری ما است.

به نظر می رسد آمریکا اهداف مختلفی را از گسترش روابط نظامی و تسلیحاتی خود با هند دنبال می کند. در وهله نخست با توجه به اینکه هند از خریداران طراز اول تسلیحات در جهان است لذا بازار تسلیحاتی هند از اهمیت خاصی برای واشنگتن برخوردار است و به همین دلیل دولت ترامپ تلاش مستمری برای بازاریابی جنگ افزارهای ساخت آمریکا در هند صورت می دهد. خرید شمار قابل توجهی از بالگردهای تهاجمی و چند منظوره گام بزرگی برای واشنگتن  به منظور تثبیت جایگاه خود در بازار هند بشمار می آید. آمریکا قبلا هواپیماهای گشت دریایی پی -8 را به هند فروخته است.

مساله دوم تلاش آمریکا برای بیرون راندن روسیه از بازار نظامی و تسلیحاتی هند است. روسیه همواره بزرگترین تامین کننده و فروشنده انواع تسلیحات زمینی، هوایی و دریایی به هند در چند دهه گذشته و در حال حاضر محسوب می شود و واشنگتن به مسکو به چشم یکی از بزرگترین رقبای آمریکا دربازار تسلیحاتی بین المللی می نگرد. به همین دلیل در تحریم های جدید علیه روسیه در چارچوب قانون کاتسا که در اوت 2018 به امضای ترامپ رسید، شرکت های تسلیحاتی روسیه هدف قرار گرفته شده اند تا از دامنه فعالیت آنها در بازارهای جهانی از جمله هند کاسته شود. در این راستا آمریکا آشکارا به تهدید هند در زمینه ادامه خرید تسلیحاتی از روسیه پرداخته است.

دولت ترامپ در راستای سیاست یکجانبه گرایانه و اعمال زور و فشار برای پیشبرد اهداف خارجی و گسترش سلطه خود، صراحتا رویکرد تهدید دیگر کشورها را در پیش گرفته است. یکی از مظاهر آشکار این رویکرد ترامپ، تعیین تکلیف برای دیگر کشورها اعم از متحدان یا شرکای خود در زمینه مسائل دفاعی، امنیتی و تسلیحاتی است. بر اساس قوانین کنونی آمریکا، اگر کشوری با روسیه روابط نظامی و یا اطلاعاتی داشته باشد، می تواند تحت تحریم های آمریکا قرار گیرد. بند 231 قانون کاتسا کشورهای ثالث را که دارای قراردادهای مهم با بخش های دفاعی و تسلیحاتی روسیه هستند را واجد شرایط برای تحریم توسط آمریکا می داند. در این راستا واشنگتن مدعی است که خرید سامانه موشکی اس- 400 توسط هند از روسیه، ادامه همکاری نظامی هند و آمریکا را با مشکل روبرو خواهد کرد.

این در حالی است که که روسیه و هند در دوره پسا جنگ سرد روابط گسترده ای با یکدیگردر ابعاد مختلف اقتصادی، نظامی و تسلیحاتی و هسته ای داشته و در عین حال به عنوان دو عضو گروه بریکس درپی گسترش همکاری ها هستند. بدین ترتیب می توان هدف دیگر واشنگتن از انعقاد قراردادهای جدید نظامی و تسلیحاتی  با هند را دور کردن هر چه بیشتر دهلی نو از مسکو و تضعیف روابط این کشور دو عضو بریکس دانست. هدف نهایی آمریکا این است که با هند به عنوان یک قدرت نوظهور اقتصادی که رتبه پنجم را در جهان دارد، در چارچوب حوزه جغرافیایی"ایندو پاسیفیک"IndoPacific یعنی از اقیانوس هند تا غرب اقیانوس آرام روابط بسیار نزدیک تجاری، اقتصادی، سیاسی و نظامی برقرار کرده  وآن را در مدار کشورهای شریک و متحد خود قرار دهد.