تحریم های جدید آمریکا علیه بخش کشتیرانی ایران

آمریکا در چارچوب کارزار فشار حداکثری علیه ایران، بی سابقه ترین تحریم ها را پس از خروج از توافق هسته ای برجام در مه 2018 اعمال کرده و هر از چند گاهی، موارد جدیدی را به فهرست طولانی تحریم های ضد ایرانی اضافه می کند.

در تازه ترین اقدام واشنگتن دراین باره، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که تحریم شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران  IRISL و شرکت چینی E-sail که آمریکا آن را زیرمجموعه شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می‌داند، از روز دوشنبه 8 ژوئن اجرایی شده است. دولت آمریکا 6 ماه قبل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و چندین شرکت وابسته به آن را به موجب فرمان اجرایی 13382 تحریم کرده بود، اما یک دوره تنفس 180 روزه قبل از اجرای این تحریم در نظر گرفته بود. پمپئو در بیانیه خود مدعی شد که دولت آمریکا سال گذشته اجرای تحریم علیه شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را به تعویق انداخته بود تا شرکت‌هایی که از طریق کشتی‌های متعلق به آن، کالاهای بشردوستانه به ایران صادر می‌کنند، بتوانند جایگزینی برای این شرکت بیابند. اکنون این مهلت به پایان رسیده و هر شرکتی که از این پس از طریق کشتی‌های شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت E-sail اقدام به جابجایی کالا کند، خود مشمول تحریم‌های آمریکا خواهند شد. بدین ترتیب آمریکا عملا در مسیر ارسال اقلام بشر دوستانه از جمله تجهیزات پژسکی و اقلام دارویی  به ایران مانع ایجاد کرده است.

از سوی دیگر دفترکل دارایی‌های خارجی (اوفک) از نهادهای زیرمجموعه وزارت خزانه‌داری آمریکا روز دوشنبه، 125 کشتی باری و نفتکش ایرانی را که از قبل در فهرست کشتی‌های تحت تحریم این نهاد قرار داشتند، ذیل عنوان دیگری یعنی «تحریم‌های مرتبط با سلاح‌های کشتار جمعی» نیز تحریم کرد.

به نظر می رسد تحریم های جدید آمریکا علیه بخش کشتیرانی ایران در ارتباط مستقیم با شکست سیاسی و نظامی دولت ترامپ در جلوگیری ازاعزام نفتکش های ایرانی به ونزوئلا صورت گرفته باشد. در واقع واشنگتن با این تحریم ها البته به بهانه ای جدید قصد دارد انتقام ناکامی و رسوایی بزرگ خود را از تهران بگیرد. ایران چندی پیش به درخواست دولت ونزوئلا با زیر پا گذشتن تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه هر دو کشور، چندین نفتکش حامل سوخت را به ونزوئلا اعزام کرد و واشنگتن نیز به رغم تهدیدات بسیار و حتی اعزام ناوهای جنگی خود برای ممانعت از ادامه مسیر این نفتکش ها، اما عملا کاری از پیش نبرد و نفتکش های ایرانی پس از تخلیه محموله سوختی خود، راه بازگشت به ایران را در پیش گرفته اند. کارشناسان سیاسی این اقدام را موفقیتی بزرگ برای ایران دانستند.

دولت ترامپ از زمان خروج از برجام درسال 2018 تاکنون تحریم‌های گوناگونی راعلیه بخش‌های مختلف اقتصاد ایران وضع کرده و حتی اتباع و شرکت‌های خارجی را به بهانه ارتباط با ایران هدف تحریم‌های خود قرار داده است. با این حال تحلیلگران و نیز نهادهای بین المللی مانند صندوق بین المللی پول اذعان کرده اند که با توجه به مقاومت ایران تاثیرات تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران تخلیه شده و آمریکا ابزار تحریمی بیشتری برای اعمال فشار برآن دراختیار ندارد. به گفته سناتور دموکرات کریس مورفی: "ترامپ توافق هسته‌ای را نابود کرد و وعده داد یک سیستم جدید از فشار بین المللی بسازد تا ایرانیان را به توافق جدید و بهتر مجبور کند. مشخصا، آن طرح به طور مفتضحانه ای شکست خورد؛ هیچ کس به تحریم‌های جدید ملحق نشد و ایران برنامه هسته‌ای اش را از سر گرفت و هیچ توافق جدید و بهتری ایجاد نشد."

واشنگتن ادعا می کند که با اعمال شدیدترین تحریم ها در طول تاریخ علیه ایران درچارچوب کارزار فشار حداکثری، به زعم خود تهران را وادار به تسلیم در برابر خواسته های دوازده گانه آمریکا که پمپئو در مه 2018 مطرح کرده بود، خواهد کرد. با این حال مقاومت ایران در برابر این تحریم ها، باعث استیصال دولت ترامپ شده است. به رغم این ناکامی ها دولت ترامپ بر ادامه این سیاست شکست خورده اصرار می ورزد. پس از همه گیری ویروس کرونا درایران مقامات کشورها و سازمان‌های بین‌المللی متعددی از دولت آمریکا خواستند که دست‌کم بخشی تحریم‌های خود علیه ایران و نیز دیگر کشورهای مخالف سطه گری آمریکا مانند ونزوئلا را کاهش دهد تا بخش بهداشت و درمان این کشورها بهتر بتواند با همه گیری ویروس کرونا مقابله کنند، اما دولت ترامپ که به زعم خود شیوع کرونا را فرصتی بی نظیر برای تشدید فشار علیه کشورهای مخالف خود تصور می کند، نه فقط واکنش مثبتی به این درخواست‌ها نشان نداده، بلکه تحریم‌های تازه‌ای را علیه ایران و ونزوئلا و افراد و شرکت‌هایی که به‌زعم نهادهای آمریکایی با این کشورها همکاری داشته‌اند، وضع کرده است.