گسترش مناسبات ایران و روسیه ؛ تقابل چند جانبه گرایی با یکجانبه گرایی
تقویت همکاری های ایران و روسیه ؛ در شرایطی که آمریکا سعی دارد مانع از همگرایی و گسترش مناسبات بین ایران و کشورهای منطقه شود، ازاهمیتی استراتژیک برخوردار است.
نگاهی به روند توسعه مناسبات دو کشور در یکدهه اخیر نشان می دهد ، شرایط منطقه ای و بین المللی این روابط را به سمت راهبردی شدن ؛ سوق داده است .این رویکرد مشترک ، نشانه تغییراتی مهم در تقابل یکجانبه گرایی با چند چانبه گرایی در روابط بین الملل است .
درهمین چارچوب امیر سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران در پاسخ به دعوت رسمی ارتشبد «سرگئی شایگو» Sergej Sjojgoe وزیر دفاع روسیه، در صدر هیاتی نظامی به مسکو سفر کرده است . سفروزیر دفاع ایران به روسیه با برپایی ششمین نمایشگاه و همایش بین‌المللی نظامی – فنی روسیه موسوم به ARMY 20 ؛همزمان است .در عین حال تقویت همکاری‌های دفاعی تهران- مسکو در حوزه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی از مهمترین اهداف سفر وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران به مسکو است .
از این دید گاه تقویت همکاری‌های بلندمدت ایران و روسیه ؛ را می توان پاسخی به نیازهای متقابل در روابط دوکشور ارزیابی کرد. در واقع سیاست‌های چالش‌آفرین آمریکا در منطقه ، اهمیت بیشتری به روابط دو کشورداده است. این در حالیست که ایران و روسیه نشان داده‌اند در موضوع امنیت و مقابله با یکجانبه گرایی امریکا قصد عقب‌نشینی درمقابل هژمونی امریکا را ندارند.در این زمینه می توان به بیانیه مشترک ایران وروسیه در پایان دیدار چند ماه قبل «محمد جواد ظریف» وزیر امورخارجه ایران از روسیه اشاره کرد که در ان تصریح شده است : تهران و مسکو مصمم هستند، فعالانه رویکردهای جمعی و چندجانبه عادلانه مبتنی بر اصول و قواعد کلی شناخته شده حقوق بین الملل را برای حل مسائل فوری و ضروری منطقه ای و جهانی ارتقاء دهند.
ایران و روسیه علاوه بر برجام در باره تحولات منطقه نشست های مهمی در تهران و مسکو در چارچوب مذاکرات روند آستانه داشته اند و برغم کارشکنی های امریکا گام‌های بلند مشترکی به خصوص در مبارزه با تروریسم در منطقه برداشته اند . همچنین دوکشور در زمینه توسعه همکاری‌های نظامی برنامه ای راهبردی دارند که نمونه اخیر آن برگزاری مانور مشترک ایران، روسیه و چین بود . این روند ها نشان می دهد موضوعات متعددی در دستورکار ایران و روسیه قرار دارد .
کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه در باره اهمیت برنامه جامع همکاری دو کشور می گوید ؛ سطح مناسبات و حوزه همکاری‌های فعلی ایران و روسیه بسیار فراتر از دهه‌های گذشته است که باید در قالب برنامه جامع همکاری‌ها به آن‌ها پرداخته شود.
با توجه به این مولفه ها ؛ تقویت روابط ایران وروسیه در حوزه نظامی و دفاعی را می توان از سه جنبه حائز اهمیت دانست :
جنبه نخست ؛ تقویت همگرایی های امنیتی و توسعه مناسبات راهبردی نظامی با توجه به تاثیر گذار بودن این همکاری ها بر ثبات و امنیت منطقه است .
جنبه دوم ؛ تمایل دو کشور به همکاری های دفاعی و تسلیحاتی است . دراین زمینه ایران و روسیه از ظرفیت های قابل تبادل در تامین نیازهای تسلیحاتی برخوردارند .
جنبه سوم اهمیت تعاملات ایران و روسیه ؛ تقویت همکاری های امنیتی بویژه در مقابله با یکجانبه گرایی است.
در مجموع، آنچه در شرایط کنونی اهمیت گفت‌وگوهای وزیر دفاع ایران در سفر به روسیه را شاخص کرده است ؛تاکید مقام های ایران و روسیه بر تقویت روابط در حوزه های نظامی و دفاعی بویژه پس از شکست مفتضحانه قطعنامه امریکا در خصوص تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت است .از این دید گاه سفر امیر سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع ایران به روسیه پیام روشنی دارد مبنی بر اینکه مناسبات ایران و روسیه منطبق با اهداف استراتژیک ودر جهت حفظ ثبات و امنیت جمعی است.
