پاسخ ایران به فرافکنی طرف های اروپایی برجام ضد ایران

بعد از خروج یکجانبه آمریکا از برجام در ‌8 ماه می سال 2018 (18 ثور 1397) ؛ جمهوری اسلامی ایران برای بیش از یکسال ، از خود صبر استراتژیک نشان داد تا به باقیمانده اعضای برجام فرصت دهد که اثرات این خروج را جبران کنند.

کشورهای اروپایی اما به وعده‌های خود برای جبران تبعات نقض برجام از جانب امریکا عمل نکردند. درپی خلف وعده اروپا در برخوردار کردن ایران از مزایای توافق هسته‌ای، تهران ، تعهداتش ذیل برجام را در 5 مرحله کاهش داد. در حالی که کاهش تعهدات هسته ای ایران در جهت حفظ و تداوم برجام بوده است ،اما اروپایی ها با اتخاذ مواضع انفعالی در مقابل فشارهای  امریکا ، سعی دارند اقدام تهران را نقض برجام تفسیرکنند  . در ادامه این رویه ،3 کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای «برجام» ( انگلیس، آلمان و فرانسه )  در بیانیه‌ای که خطاب به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر شد، مدعی شدند که ایران اقدامات متعددی در نقض این توافق انجام داده است.

تروئیکای اروپا در این بیانیه از ایران خواسته است  که  به سرعت اقداماتش را به عقب برگردانده و به  آنچه پایبندی کامل به برجام  عنوان کرده اند؛ برگردد.

«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امورخارجه ایران روز جمعه با  محکوم کردن این بیانیه تصریح کرد ؛فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای  ایران کاملاً در چارچوب قوانین بین‌الملل، قانونی و مشروع بوده و در راستای حقوق ذاتی لاینفک کشورها دنبال می‌شود.  
محمد جواد ظریف ؛وزیر امور خارجه ایران نیز در گفت وگوی اخیر خود با روزنامه ایران  یاد آور شد ،"علت تعطیلی برخی تعهدات برجامی ایران این است که امریکا برجام را نقض کرده و اروپاییها هم با عدم اجرای تعهدات برجامی و عدم اجرای ۱۱ تعهدی که بعد از خروج امریکا دادند، در نقض برجام هستند و  ماده ۳۶ برجام این اجازه را به ما میدهد که برخی مفاد را رعایت نکنیم. اما کماکان به برجام متعهد هستیم."

بدیهی است اگر قرار باشد طرف های دیگربرجام  توافق را رها کرده و تسلیم فشارهای آمریکا شوند تلاش ها و فرصت ها برای حفظ  برجام بی ثمر خواهد بود .

"جورجو کافییرو" Georgio Kafiro  مدیر اجرایی اندیشکده "بنیاد خاورمیانه" در واشنگتن می گوید : اقدامات ایران این پیام را به اروپایی‌ها می‌دهد که ناکامی آنها در مقابله با تحریم‌ها، برای آنها پیامد خواهد داشت و باید با استقلال از ایالات متحده، دست به اقدامی بزنند.

وزیر امور خارجه ایران پیشتر هم در واکنشی انتقادی  به بیانیه ۳ کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه درباره تعهدات برجامی تهران درپیامی توئیتری نوشته بود : «پاسخ سه کشور اروپایی به حمله ایالات متحده به برجام، قطع تجارت و سرمایه‌گذاری در ایران و در عین حال تحریم نفت ایران بوده است. در اجلاس رایسینا 2020 گفتم غم‌انگیز است که بزرگ‌ترین اقتصاد جهان اجازه داده است که تحت زورگویی، تعهدات خود را زیر پا بگذارد. آینده برجام به سه کشور اروپایی بستگی دارد و نه ایران.»

سه کشور اروپایی  با تمسک به ادعاهای غیر واقعی سعی دارند برجام را برای ادامه برخی تعهدات ایران شامل رژیم بازرسی‌ها حفظ ‌کنند و برای سرپوش گذاشتن برناتوانی ازعمل به وظایف خود در برجام ؛ خود را در موضع توصیه به ایران قرار داده اند. این رویکرد اما با هیچ منطق سیاسی پذیرفتنی نیست وبا حقوق مشروع ایران بعنوان عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی مغایرت دارد . در وضعیت  فعلی ، راهی که اروپا در پیش گرفته ؛ نتیجه اش  بی اعتمادی بیشتر وتخریب فضای  گفت و گو و تعامل است  .