مذاکرات بین الافغانی و دستور اقدامات چالش برانگیز

ادامه مذاکرات دولت افغانستان و طالبان در قطر با ارائه دستور اقدامات چالش برانگیز از سوی این گروه مواجه شده است.

براساس فهرست خواسته های طالبان، نظام سیاسی مورد نظر این گروه برای آینده افغانستان،‌ «نظام اسلامی» بدون پیشوند یا پسوند «جمهوری/ دموکراتیک» اعلام است.

 در این فهرست  نظام آموزش و پرورش پیشنهادی طالبان نیز تحت عنوان «معارف اسلامی» آمده است.

طالبان همچنین پیشنهاد کرده است که حقوق، وظایف و آزادی زنان و مردان و همچنین آزادی مطبوعات و رسانه‌ها در چارچوب نصوص و شریعت اسلامی تعریف و تعیین شود.

 دولت افغانستان نیز پیشنهادهای  را مطرح کرده که مهمترین آن‌ها شامل برقراری  آتش‌بس و حفظ «نظام جمهوری اسلامی» به همراه نهادهایی مانند ارتش و پلیس و نیز قانون اساسی کنونی این کشور است.

در فهرست ارائه شده از سوی طالبان برای مذاکرات بین الافغانی چالش برانگیزترین مورد، ماهیت آینده نظام افغانستان است.

طالبان تاکنون درباره ماهیت نظام آینده افغانستان، بر تشکیل امارت اسلامی در این کشور تاکید داشت اما در دستورکار تازه ارائه شده این گروه، نظام اسلامی جایگزین امارت اسلامی شده است که البته کارکرد آنان کاملا یکسان است.

این انگاره مطرح است که طالبان برای کاستن از حساسیت های موجود در افغانستان و بازیگران خارجی تاثیرگذار بر تحولات آن کشور، کلید واژه نظام اسلامی را جایگزین امارت اسلامی کرده است. در حالی که این گروه مختصات و چارچوب های فکری یکسانی را برای هر دو آنان قائل است.

در شرایطی طالبان نظام اسلامی را بجای امارت اسلامی مطرح کرده است که در ادامه فهرست ارائه شده این گروه، با درج هرگونه پیشوند و پسوندی که نشانگر نقش مردم در حکومت آینده افغانستان باشد مخالفت کرده است.

حذف جمهوریت از نظام کنونی افغانستان در حالی از سوی طالبان در روند مذاکرات بین الافغانی در قطر مطرح شده است که جمهوریت خط قرمزمردم، دولت و مجالس آن کشور است که هرگونه تغییر در جایگاه و نقش مردم در حکومت افغانستان بشدت رد شده است.

احزاب و تشکل های سیاسی افغانستان می گویند، چنانچه اصل جمهوریت درفرایند مذاکرات صلح با طالبان مورد بازنگری قرار گیرد، می تواند زمینه بازگشت این کشور به دوره ای مشابه حکومت سابق این گروه در افغانستان را منجر شود.

بندهای دیگر اعلامی طالبان در فهرست دستور کارهای مذاکرات صلح که الگو پذیری از شریعت اسلامی در عرصه های مختلف حکومتداری است در حال حاضر نیز در چارچوب نظام افغانستان که در قانون اساسی این کشور، جمهوری اسلامی است رعایت شده است.

البته باید توجه داشت طالبان برداشت ها و قرائت های افراطی از مبانی دین اسلام دارد که با ذات و ماهیت تعالی بخش آموزه های اسلامی سازگاری ندارد که از آن جمله می توان به نادیده گرفتن نقش و جایگاه مردم در نظام اسلامی مورد نظر این گروه اشاره کرد.  

تاکید تیم مذاکره کننده دولت افغانستان بر حفظ "نظام جمهوری اسلامی" و قانون اساسی این کشورو در مقابل اصرار طالبان بر حذف جمهوریت از نظام آینده افغانستان نشان می دهد که دو طرف گفتگوهای صلح، فاصله بسیاری برای تفاهم دارند.

بر همین اساس است که مردم افغانستان در نظر سنجی های مختلف دراین کشور چندان به آینده مذاکرات بین الافغانی خوشبین نیستند و امکان توافق دولت افغانستان با طالبان بر سر نظام آینده این کشور را بسیار بعید می دانند.