شمار زیادی از بناهای تاریخی افغانستان در خطر نابودی قرار دارد

رئیس مؤسسۀ پژوهشی بایسنغر و کارشناس میراث فرهنگی افغانستان گفت: اکثر آثار تاریخی افغانستان به خاطر عدم دسترسی دولت و تسلط طالبان بر این آثار در حال نابودی است و مشکلات امنیتی و نبود امکانات لازم، بزرگترین مانع برای جلوگیری از تخریب این آثار است و نیروهای خارجی هم توجه ای برای حفظ بناهای تاریخی ندارند.

خلیل الله افضلی رئیس مؤسسۀ پژوهشی بایسنغر در گفت و گو با خبرنگار رادیو دری ضمن اشاره به کمک 6 میلیون دلاری یک نهاد خارجی برای برای مرمت و بازسازی بخش‌های باستانی در افغانستان گفت: این برای نخستین بار است که برای حفظ آثار تاریخی در افغانستان چنین کمک مهمی صورت گرفته است و کمک های که قبلا در این حوزه انجام می شد خیلی قابل توجه نبود.

وی افزود: خوشبختانه در دو سال اخیر از طرف دولت افغانستان و برخی نهادهای فرهنگی خارجی اقدامات خوبی در جهت حفظ و مرمت میراث فرهنگی افغانستان انجام شده است و امیدواریم که این کمک ها شتاب بیشتری بگیرد.

این کارشناس میراث فرهنگی افزود: شمار زیادی از بناهای تارخی افغانستان در حال حاضر در خطر نابودی قرار دارند و باید اقدامات اساسی برای حفظ این آثار صورت بگیرد و منار جام در ولایت غور که ثبت جهانی هم شده است هم اکنون در خطر نابودی قرار دارد و تا کنون اقدام اساسی برای جلوگیری از فروپاشی آن انجام نشده است.

وی تصریح کرد: مدرسه شاه مشهد در ولایت بادغیس که از بزرگترین مدارس در عهد امپراطوران غوری است هم اکنون در حال نابودی است و به خاطر مشکلات امنیتی تا کنون هیچ اقدامی برای جلوگیری از تخریب این اثر باستانی صورت نگرفته است.

افضلی افزود: اکثر آثار تاریخی افغانستان بخصوص آثاری که در خارج از شهرهای افغانستان قرار دارد به خاطر عدم دسترسی دولت و تسلط طالبان بر این مناطق در حال نابودی است و مشکلات امنیتی بزرگترین مانع برای جلوگیری از تخریب این آثار است.

رئیس مؤسسۀ پژوهشی بایسنغر خاطر نشان ساخت: بودجه دولت افغانستان در حال حاضر برای تامین مخارج جنگ به مصرف می رسد و وزارت فرهنگ کمترین بودجه را دارد و البته برخی مشکلات نیز در داخل خود وزارت فرهنگ وجود دارد و این وزارت از نداشتن نیروی متخصص در جهت حفظ آثار باستانی رنج می برد.

وی ادامه داد: همه این مشکلات باعث شده است تا ما نتوانیم اقدام شایسته ای برای حفظ آثار تاریخی در خارج از شهرهای افغانستان انجام دهیم و البته در داخل شهرهای افغانستان که امنیت وجود داشته کارهای خوبی انجام شده است.

افضلی اظهار داشت: در طول چند دهه گذشته آثار تاریخی افغانستان در جنگ نابود شده اند و بسیاری از آثار باستانی بر اثر شلیک مستقیم نیروهای ارتش سرخ شوروی از بین رفت و در حال حاضر نیروهای آمریکایی و ناتو هم توجه ای برای حفظ این آثار ندارند و بسیاری از آثار تاریخی افغانستان آسیب دیده است.

لازم به یادآوری است که به تازگی «سازمان اتحاد بین‌المللی برای نگهداری میراث‌های فرهنگی در بخش‌های جنگی» شش میلیون دلار را برای مرمت و بازسازی بخش‌های باستانی در افغانستان کمک کرد.

این سازمان این کمک را برای تطبیق چهار پروژۀ بزرگ در ولایت‌های هرات، هلمند و کابل هزینه خواهد کرد.

وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید که این پول برای نگهداری بالاحصار کابل و ایجاد مرکز باستان شناسی در بالاحصار، بازسازی مدرسۀ سلطان حسین بایقرا در هرات، مرمت قلعۀ بست در هلمند و نیز بازسازی برخی از بخش‌های باستانی در منطقۀ مرادخانی کابل هزینه خواهد شد.

سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ از احتمال نابود شدن شماری از بازمانده‌های باستانی در بسیاری از بخش‌های افغانستان اظهار نگرانی کرده است.

در حال حاضر در حدود چهار هزار بازماندۀ باستانی در وزارت اطلاعات و فرهنگ ثبت شده است.

این در حالی است که به‌ تازه‌گی منار جام در ولایت غور به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی جهان اسلام شناخته شده‌است.