اذعان به شکست فشار حداکثری علیه ایران

دونالد ترامپ رئیس جمهوری وقت آمریکا پس از خروج از توافق هسته ای برجام در مه 2018 در چارچوب کارزار فشار حداکثری، بی سابقه ترین تحریم ها در طول تاریخ را علیه ایران به اجرا درآورد. هدف دولت ترامپ وادار کردن تهران به قبول خواسته های واشنگتن بود با این حال سیاست دولت ترامپ در قبال ایران با شکست کامل مواجه شد.

این مساله ای است که اکنون تندروترین عضو دولت ترامپ یعنی «مایک پمپئو» وزیر خارجه سابق آمریکا که نقشی کلیدی در تشدید فشارها و اقدامات خصمانه آمریکا در دوره ترامپ علیه ایران داشت، به آن اذعان کرده است. پمپئو روز یکشنبه اذعان کرد دولت پیشین این کشور در وادار کردن ایران به عقب‌ نشینی و نشستن بر سر میز مذاکره ناتوان بود. پمپئو گفت: «در زمینه وادار کردن ایران به کوتاه آمدن و وارد شدن ‌آن‌ها به توافقی که واقعاً مانع از دستیابی به سلاح هسته‌ای شود، تمام آنچه که امیدوار بودیم به‌ دست می‌آوریم حاصل نشد ولی پیشرفت زیادی داشتیم.»

این اعتراف دیر هنگام نشان می دهد که ادعاهای قبلی پمپئو مبنی بر موثر بودن  فشارهای تحریمی آمریکا علیه ایران پوچ و توخالی بوده است. ترامپ و پمپئو وعده داده بودند که با خروج امریکا از برجام ، ایران به مذاکره بر سر آن چه «توافق بهتر» می خواندند، وادارخواهد شد. اما کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران که بیش از دو سال و نیم با شدت تمام جریان داشت، به شکست انجامید و اهداف منظ نظر واشنگتن را تامین نکرد. همین مساله باعث شد تا در سال آخر زمامداری ترامپ، وی آماج انتقادات زیادی قرار گیرد. منتقدان، ترامپ او را به نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌ مورد تنش‌ها در منطقه و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش متهم کردند. ناکامی سیاست ترامپ در قبال ایران نه فقط از سوی رقبا و شرکای خارجی آمریکا بلکه بارها از سوی مقامات و تحلیلگران آمریکایی نیزمطرح شد .

«پل پیلار»، کارشناس سیاسی آمریکایی می گوید: نشانه‌های زیادی وجود دارد که ناظران را به یقین می‌رساند که اقدامات دولت ترامپ برای افزایش فشار به منظور تسلیم‌ کردن ایران، به شکست انجامیده است، وقتی حتی کسانی که طرفدار این استراتژی هستند به شکست آن اذعان می‌کنند.

این امر می تواند درس بزرگی برای جو بایدن رئیس جمهوری کنونی امریکا و دولت وی باشد تا از تکرار تجربه ناکام دولت ترامپ عبرت بگیرند. بایدن قبل از ریاست جمهوری مدعی شده بود که در صورت ورود به کاخ سفید، سیاست ترامپ در قبال ایران را کنار خواهد گذاشت و به توافق هسته ای برجام باز خواهد گشت. با این حال پس از حدود دوماه از حضور بایدن در کاخ سفید، سیاست دولت بایدن در قبال ایران همان سیاست دولت ترامپ است و واشنگتن هم چنان بر تداوم اقدامات تحریمی اصرار ورزیده و حتی نخستین تحریم علیه ایران را چند روز قبل اعلام کرد.

به گفته «کیتلین جان‌استون»، کارشناس سیاسی، بایدن عملاً دارد سیاست ترامپ در قبال ایران را ادامه می‌دهد.

مسلما در پیش گرفتن این رویکرد حاصلی جز ناکامی و شکست برای آمریکا به همراه نخواهد داشت. ضمن این که ایران در چارچوب سیاست مقاومت حداکثری توانسته بر بسیاری از دشواری های حاصل از تحریم های آمریکا فائق آید. بدین ترتیب تداوم کارزار فشار حداکثری نمی تواند تهران را وادار به قبول خواسته های غیر منطقی واشنگتن از جمله بازگشت به اجرای تعهدات برجامی بدون اقدامی از جانب آمریکا در زمینه رفع تحریم ها نماید.