ممنوعیت صادرات واکسن از اروپا به کشورهای دیگر

در حالیکه همه گیری بیماری کووید-19 همچنان در جهان قربانی می گیرد و بسیاری از کشورها با بحران مواجه هستند شرایط برابر برای دسترسی به واکسیناسیون برای کشورها وجود ندارد؛ در تازه ترین اقدام سران اتحادیه اروپا، آنها صادرات واکسن‌ های تولید شده در کشور‌های عضو این اتحادیه به دیگر کشور‌ها را ممنوع کردند.

اگرچه کشف واکسن بیماری کووید-19 بارقه امیدی را در کشورهای مختلف جهان به وجود آورد، اما اکنون توزیع نامناسب و غیرعادلانه آن به معضلی جدی در سطح جهانی تبدیل شده است.تهیه و توزیع واکسن که در اختیار تعداد محدودی از کشورهای جهان قرار دارد سبب شده تا عملا چرخه توزیع واکسن بر اساس عدالت و تساوی صورت نگیرد.

این موضوع حتی اکنون در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا که خود را در قالب این اتحادیه یکپارچه می بینند، به چشم می خورد و خشم بسیاری از کشورهای این  اتحادیه را برانگیخته است. درحالیکه بسیاری از کشورهای این اتحادیه از جمله فرانسه و آلمان با همه گیری گسترده کرونا روبه رو هستند، دسترسی آنان برای تامین واکسن «آسترازنکا»محدود شده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا شرکت بریتانیایی- سوئدی تهیه کننده واکسن آسترازنکا را متهم می کنند  که به تعهدات خود درباره تحویل واکسن کرونا به این اتحادیه عمل نکرده اما میلیون‌ها دوز واکسن را به بریتانیا تحویل داده است.

«اریک مامر»،سخنگوی کمیسیون اروپا در این زمینه گفت:ما انتظار داریم شرکت‌های داروسازی تمام توان‌شان را به کار گیرند تا به تعهدات خود در برابر کشورهای عضو اتحادیه عمل کنند.

اکنون در حالی اتحادیه اروپا صادرات واکسن «آسترازنکا» را ممنوع اعلام کرد که حتی برخی از اعضای این اتحادیه چون اتریش، جمهوری چک، سلوانی، بلغارستان و کرواسی به توزیع واکسن کرونا میان کشورهای این اتحادیه  نیز معترض هستند، از نظر آنها سهمیه بندی عادلانه ای صورت نگرفته است؛ در این زمینه سباستین کورتس صدر اعظم اتریش با ناعادلانه خواندن توزیع واکسن کرونا در اتحادیه اروپا گفت: برخی از اعضای اتحادیه اروپا دوزهای بیشتری در مقایسه با دیگر کشورها دریافت کرده‌اند.

این شرایط در حالی است که در سطح جهانی نیز اکنون تامین واکسن برای کشورهای مختلف عادلانه نیست و در واقع شرکت های داروسازی با ایجاد انحصار مانع دسترسی کشورهای مختلف برای تامین واکسن شده اند. اکنون امریکا توزیع واکسن را به شهروندان خود اختصاص داده است، اروپا نیز اکنون صادرات را ممنوع کرده است و برخی کشورها چون هند نیز تامین واکسن برای داخل را اولویت خود اعلام کرده اند.

« اورزولا فن در لاین »، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در این زمینه گفت: این اتحادیه نمی‌تواند به کشورهای فقیر واکسن ویروس کرونا بفرستد ومکانیزم اتحادیه اروپا مبنی بر توزیع مستقیم واکسن به کشورهای فقیر زمانی آغاز می‌شود که وضعیت تولید بهتری در اتحادیه اروپا داشته باشد.

این رویکرد در حالی است که همه گیری کرونا در کشورهای آفریقا و آمریکای لاتین آمار بسیار بالایی دارد وبه  بسیاری از این کشورها نیز سهمیه واکسن اختصاص نیافته است؛ در حالی که قرار بود 238 میلیون دوز تا پایان ماه مه به فقیرترین کشور‌ها تحویل داده شود، اقدام برخی کشور‌های ثروتمند ونزدیک شدنشان به سازندگان واکسن کرونا برای دسترسی به دوز‌ها، سبب کاهش واکسن تحویلی به  کوواکس (برنامه سازمان جهانی بهداشت برای توزیع عادلانه واکسن) شده است؛ موضوعی که  خشم بسیاری از فعالان حقوق بشری و نهادهای بین المللی را برانگیخته است چنانکه  "اوکونجوایوئلا"(3) رئیس جدید سازمان تجارت جهانی به کشور‌های ثروتمند هشدار داده بود که در صورت تعویق در تحویل واکسن کرونا به کشور‌های فقیر، با خطر تبعات آن روبرو خواهند شد.

«تدروس آدهانوم» رئیس سازمان جهانی بهداشت با اعلام اینکه هم اکنون ده میلیون دوز واکسن کرونا برای 20 کشور فاقد واکسن مورد نیاز است، از جامعه جهانی خواست که به کشور‌های فقیرتر واکسن اهدا کنند.

کرونا همچنان قربانی می گیرد و به نظر می رسد اکنون دامنه آپارتاید جهانی به دارو و واکسن کشیده شده است. آپارتایدی که جان انسان ها را نشانه گرفته است و آن سوی آن حتی خطر تشدید جنگ تجاری و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی قابل انتظار است.