یکجانبه گرایی؛ چالشی برای همه جهان

"یکجانبه گرایی"، به یک تهدید در سطح  جهانی تبدیل شده است. راه مقابله با این تهدید، اقدامات جمعی در سطح بین المللی و تقویت چند جانبه گرایی است.

" محمد جواد ظریف " وزیر امور خارجه ایران طی سخنانی در نشست میان دوره ای وزیران امور خارجه جنبش غیرمتعهدها که روز سه شنبه بصورت مجازی برگزار شد، بر ضرورت مقابله با این چالش تاکید کرد.

یکجانبه گرایی؛ تهدیدی چند جانبه است که برسرنوشت همه کشورها و روابط بین الملل تاثیرات منفی ومخرب داشته است. 

به عبارتی دقیقترباید گفت: یکجانبه گرایی امریکا مشکلات بسیاری  را بر جامعه بین الملل تحمیل کرده است.

تحریم، تهدید به استفاده از زور، مداخله نظامی و خروج از معاهدات و پیمان های بین‌المللی، ازجمله اقداماتی هستند  که مغایر با حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد است.

الکستاندر اوستین Alexandre Austin تحلیلگرفرانسوی و نویسنده کتاب «تحریم های تحمیلی بر ایران و تاثیرات آن»؛ تحریم های یکجانبه آمریکا را یکی از مظاهر سلطه طلبی دولت واشنگتن دانسته و می گوید:  "تحریم های آمریکا سبب شده که حقوق ملت هایی چون ایران، ونزوئلا یا کوبا نقض شود. به همین دلیل، کمیساریای عالی حقوق بشر به خاطر اثرات منفی اقدامات یکجانبه و نیز مغایرت آشکار این تحریم ها با چندجانبه گرایی، آن را محکوم کرده است ."

بدیهی است، سکوت دولت‌ها در برابر این اقدامات  به  اندازه اقدامات یکجانبه گرایانه امریکا زیانبار و خطرناک است؛ زیرا این سکوت و انفعال در بلند مدت، منجر به تخریب نظم بین‌المللی خواهد شد .به همین دلیل جامعه جهانی  باید با آن مخالفت کرده و از چندجانبه گرایی و حاکمیت قانون حمایت کند.

سخنان ظریف در نشست مجازی جنبش غیرمتعهدها در این زمینه اشاره به دونکته مهم دارد که بی تردید  توجه و عمل به آنها در تقویت چند جانبه گرایی تاثیرات عمیقی دارد.

نخستین نکته؛ توجه به پیامدهای ناشی از یکجانبه گرایی است که دارای آثار جهانی است .به همین دلیل باید در عرصه جهانی با آن  مخالفت و مقابله کرد.

نکته دوم؛ مسوولیتی است که جامعه جهانی  برای صیانت از حقوق خود دربرابر یکجانبه گرایی امریکا باید به آن عمل کند.

وزیر امور خارجه ایران دراین خصوص گفت: جنبش غیرمتعهدها می تواند فرصت مناسبی را به منظور ارتقا و تقویت چند جانبه گرایی در مقابل  یکجانبه گرایی در صحنه بین الملل فراهم کند.

بعنوان یک واقعیت باید پذیرفت که اکنون جامعه جهانی با چالش‌های فراوان و بی‌سابقه‌ای روبه‌رو است که بسیاری از انها ریشه در رویکردهای یک‌جانبه‌گرایانه ایالات متحده آمریکا دارد.به همین دلیل ،نگرانی جامعه جهانی نسبت به سیاست های یکجانبه آمریکا به شدت افزایش یافته است.

دریک ارزیابی کلی از این مشکلات؛ بعنوان  نمونه می توان ازاعمال فراسرزمینی قوانین داخلی، نادیده گرفتن تعهدات بین المللی، ترویج افراط گرایی با اهداف سیاسی و حمایت از رژیم های تروریست و شناسایی الحاق غیرقانونی سرزمین های فلسطینی به رژیم اشغالگر  نام برد.
بدعهدی امریکا نسبت به برجام نیز یک نمونه دیگراز یکجانبه گرایی است. اصرار برادامه سیاست های یکجانبه از جانب دولت  امریکا  سبب از بین رفتن  فرصت ها برای بازگشت به برجام شده است. این در شرایطی است که جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطوح به دفعات تاکید کرده است که به هیچ عنوان در پی دستیابی به تسلیحات اتمی نیست. 

با توجه به مجموعه چالش های ناشی از یکجانبه گرایی امریکا  باید گفت: چند جانبه گرایی، دیگر به معنای انتخاب یک گزینه نیست؛بلکه تنها راه برای دادن پاسخ مناسب به بحران ها و چالش های شدید جهانی است.