نگرانی های کشورهای آسیای مرکزی از تشدید افراط گرایی

در پی فرار "محمد اشرف غنی" رئیس جمهوری افغانستان و جایگزین شدن گروه طالبان در کابل ، رهبران جمهوری های آسیای مرکزی از تشدید و شعله ور شدن افراط گرایی در این منطقه ابراز نگرانی می کنند.

درهمین ارتباط ، "ایمان وقولوف" دبیر شورای امنیت قرقیزستان با اشاره به تحولات افغانستان ، از تشدید فعالیت‌های تروریستی در این کشور و منطقه آسیای مرکزی ابراز نگرانی کرد.

"ایمان وقولوف" در گفتگو با خبرنگاران با تاکید این که قرقیزستان به همراه سازمان پیمان امنیت جمعی خود را برای تشدید اوضاع در افغانستان آماده می‌کنند ، درمورد میزان آمادگی شان برای تنش احتمالی با طالبان گفت: ما به کمک سازمان پیمان امنیت جمعی ، امیدواریم این قدرت را داشته باشیم. 

دبیر شورای امنیت قرقیزستان همچنین تصریح کرد:  تهدید اصلی طالبان نیست ، بلکه سازمان‌های تروریستی هستند که در کنار آن ها قرار گرفته و در میان آنان نیز شبه نظامیانی حضور دارند که درعراق و سوریه در کنار داعش جنگیده‌اند و اکثر آن ها ساکنان آسیای مرکزی هستند.

موضعگیری های ناشی از رهبران آسیای مرکزی پیرامون جریان های افراط گرایی در حالی است که مسوولان گروه طالبان  که اداره دولت افغانستان را دردست گرفته اند  با تاکید بر این که از مواضع نادرست پیشین خود دست کشیده اند و درچندین نوبت اعلام کرده اند که علیه هیچ دولتی در منطقه فعالیتی نخواهند کرد.

درحقیقت ، مقام های طالبان این واقعیت را درک کرده اند که با شیوه های نادرست پیشین نظیر ایجاد رعب و وحشت و کشتار مردم ، امکان استقرار یک نظام حکومتی را برای همیشه از دست خواهند داد.

به همین دلیل است که رهبران گروه طالبان از تمامی فعالیت های پیشین تبری جسته و خواستار دادن دست دوستی با کشورهای همسایه شده اند.

خروج نظامیان خارجی بویژه نظامیان آمریکا و متحدانش ازافغانستان ، از جمله خواسته های جدی رهبران طالبان در چند روز اخیر بوده است.

به هر حال، با توجه به وجود زمینه های متعدد بروز افراط گرایی در جمهوری های آسیای مرکزی ، رهبران این جمهوری ها به منظور مقابله با هر گونه تهدیدی خود را آماده می کنند.

درهمین ارتباط ، "سدیر جباراف" رئیس جمهوری قرقیزستان به مقام های دولت بیشکک دستور داده است تا همکاری ها با دیگر کشورهای منطقه بویژه در امور امنیت منطقه‌ای را افزایش دهند.وی همچنین به نهادهای دولتی قرقیزستان دستور داده است تا نظارت همه جانبه بر وضعیت افغانستان را ادامه دهند.

وزارت امور خارجه ازبکستان نیز که یک روز پس ازفروپاشی دولت اشرف غنی با صدور بیانیه ای تاکید کرده بود، با نمایندگان طالبان در تماس است تا آرامش در مرزها تضمین شود ، موضع خود را تا حدودی تغییر داده است.وزارت امور خارجه ازبکستان روز سه شنبه (17 اوت) با صدور بیانیه دیگری در خصوص تحولات جاری در افغانستان ، اعلام کرد، 

"دولت تاشکند ارتباطات نزدیک خود را با طالبان در زمینه حفاظت از مرز این کشور با افغانستان حفظ و هرگونه اقدام را به منظور نفوذ مرزی ، طبق قوانین ازبکستان ، سرکوب خواهد کرد".

در مقابل این موضعگیری دولت ازبکستان ، وزارت امور خارجه تاجیکستان با تأیید خبر فرود یک فروند جنگنده افغانستان ، اعلام کرد:پس از دریافت پیام درخواست فرود اضطراری هواپیمای افغان برای فرود در فرودگاه استان ختلان ، واقع در نزدیکی مرز افغانستان و ازبکستان ، اجازه فرود صادر شده است. 

برغم تمامی نگرانی های رهبران آسیای مرکزی و تلاش های مقام های این کشورها به منظور جلب کمک و مساعدت سازمان پیمان امنیت دسته جمعی، برخی کارشناسان نظر دیدگری مطرح می کنند.

به عنوان مثال ، "الکساندر کنیازاف" مورخ و خاورشناس روس  که مقیم کشورهای آسیای مرکزی است ، اخیرا" در تحلیلی به بررسی شرایط و اوضاع منطقه و تهدیدهای احتمالی طالبان برای منطقه آسیای مرکزی پرداخت.

در این تحلیل ، کارشناس روس تاکید کرده است:"تجزیه و تحلیل‌های مستقل و فارغ از جنبه‌های تبلیغاتی نشان می‌دهد که در شمال افغانستان هیچ گروه تروریستی که بتواند برای ثبات داخلی کشورهای آسیای مرکزی تهدید ایجاد کنند ، وجود ندارد".

آسیای مرکزی منطقه ای است به مساحت ۴ میلیون کیلومتر مربع با بیش از شصت میلیون نفر جمعیت است. ملت های این منطقه سهم بزرگی در تکوین و شکوفایی تمدن اسلامی داشته اند.