بیانیه مشترک نشست شش کشور همسایه افغانستان

وزارت امور خارجه پاکستان با انتشار بیانیه مشترک وزرای امورخارجه شش کشور همسایه افغانستان اعلام کرد، مردم این کشور باید آینده خود را تعیین و هر گونه طرح صلح و آشتی مطابق آرمانهای آنان باشد.

در این بیانیه تاکید شده است گفتگوهای مجازی وزرای خارجه شش کشور جمهوری اسلامی ایران-ترکمنستان، ازبکستان ،تاجیکستان و چین در فضایی سازنده انجام شد.

بدون تردید توافقهای حاصل شده در نشست کشورهای همسایه افغانستان بخصوص  ضرورت تشکیل یک ساختار دولتی آزاد و فراگیر در این کشور بسیار مهم و ارزشمند است و در واقع خواست مردم افغانستان نیز همین مساله می باشد.

در بیانیه وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان دو مساله قابل توجه است. اول درخواستهایی که مطرح و انتظار دارند  طالبان آنها را اجرا کند از جمله تعیین سرنوشت مردم افغانستان از سوی خودشان و استقرار صلح و آرامش در این کشور.

کشورهای همسایه افغانستان هم متعهد به ارایه کمکهای لازم بخصوص پزشکی به مردم این کشور و بازگذاشتن بنادر خود برای انتقال بی وقفه کالا به افغانستان شده اند .

این موصوبات نشان می دهد که دولتهای همسایه به وضعیت افغانستان کاملا توجه دارند و تلاش می کنند تا از تشدید بحران بخصوص بحرانی انسانی در افغانستان بکاهند.

در دو دهه گذشته نیز که افغانستان تحت اشغال آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) قرار داشت محافل سیاسی در افغانستان و منطقه تنها راه حل بحران این کشور را کمکهای منطقه ای می دانستند که ضمن رعایت حقوق و منافع متقابل ، افغانستان از بحران خارج شود.

در این زمینه احمد سعیدی کارشناس مسایل سیاسی در افغانستان گفت:  

"کشورهای همسایه افغانستان در برقراری آرامش و حل مشکلات مردم این کشور نقش کلیدی و مهمی دارند در عین حال این روابط باید براساس حفظ منافع متقابل و تامین انتظارات دو جانبه باشد ."

واقعیت این است که  آمریکا و سایر کشورهای غربی در طول دو دهه گذشته اجازه  کمک کشورهای منطقه بخصوص کشورهای همسایه افغانستان را برای حل بحران این کشور ندادند . اما اکنون که شرایط در افغانستان تغییر کرده فضا و بستر مناسب برای کمک کشورهای همسایه افغانستان به مردم این کشور فراهم است.

منتهی طالبان به عنوان گروه مسلط بر افغانستان باید زمینه و شرایط لازم را برای ارایه کمکهای مختلف به این کشور فراهم کند.بدون تردید ، تلاش این گروه و پاکستان به عنوان حامی اصلی طالبان جهت اخذا شناسایی حاکمیت این گروه بر افغانستان نمی تواند کمکی به حل مشکلات این کشور حتی از سوی کشورهای همسایه افغانستان نماید .در این حال، پاکستان باید از سطح منازعات خود با کشورهای تاثیر گذار در افغانستان بکاهد و تعامل سازنده را جایگزین تنشهای بیهوده نماید:

استیو کول STEAV COL کارشناس مسایل سیاسی در مرکز "نیو امریکا" معتقد است:

"رقابتهای کشورهای منطقه و همسایه افغانستان باید به تعامل و کمک به سازندگی افغانستان تبدیل شود . نگاه همه جانبه به رویدادهای افغانستان، تنها راه حل بحران این کشور است ."

در هر حال ، حرکت طالبان و پاکستان برای تامین حقوق مردم افغانستان بویژه اقوام مختلف و اجرای بند مهم بیانیه شش کشور همسایه افغانستان مبنی بر ایجاد افغانستانی آزاد و تعیین سرنوشت مردم از سوی خودشان، گام اول و مهم برای بستر سازی جهت حل بحران جاری افغانستان است .در غیر اینصورت به نظر نمی رسد برگزاری نشستهای مختلف و صدور بیانه ها به تنهایی بتواند گره ای از مشکلات طالبان در افغانستان  بگشاید و مداخلات پاکستان در امور افغانستان را که با اعتراض مردم این کشور نیز روبرواست توجیه نماید.