نخستین دیدار آمریکا و طالبان پس از خروج واشنگتن از افغانستان
وزارت خارجه آمریکا روز یکشنبه در بیانیه ای اعلام کرد که نخستین دیدار رو در روی مقامات ارشد آمریکا و طالبان از زمان در دست گرفتن دوباره قدرت در افغانستان توسط این گروه ”صمیمی و حرفه ای“ بود.
با این حال در این بیانیه گفته شده که دولت آمریکا تاکید دارد درباره طالبان بر اساس اقداماتش و نه فقط بر اساس اظهاراتش داوری خواهد شد.
«امیرخان متقی» وزیر امورخارجه دولت موقت طالبان اعلام کرد که در دیدار با مقامهای آمریکایی، درباره روابط کابل و واشنگتن، توافقنامه دوحه، کمکهای بشردوستانه، آزادسازی پولهای بلوکه شده افغانستان، رعایت حریم هوایی افغانستان و مسائل دیگر گفتوگو شد. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: این دیدار درباره به رسمیت شناختن و دادن مشروعیت به طالبان نیست.
به نظر می رسد به رغم مواضع سخت گیرانه قبلی دولت بایدن درباره طالبان از جمله امتناع از به رسمیت شناختن آن اکنون واشنگتن با در نظر گرفتن واقعیات افغانستان با عدول از موضع قبلی خود حاضر به مذاکرات مستقیم با طالبان شده است. البته آمریکایی ها در زمان اشغال و حضور نظامی در افغانستان، طالبان را گروهی تروریستی قلمداد کرده و بر مبارزه با آن تاکید می کردند.
به رغم این موضع، واشنگتن با توجه به بن بست راهکار نظامی در افغانستان از چند سال قبل یعنی در دوره زمامداری دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا مذاکرات با طالبان را در دستور کار قرار داده بود که نهایتا منجر به توافقنامه دوحه در فوریه 2020 بین دولت ترامپ و طالبان شد. هم چنین پس از تصرف کابل توسط طالبان و در زمان خروج نظامیان و اتباع غربی از فرودگاه این شهر، «ویلیام برنز» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) مخفیانه با «ملا عبدالغنی برادر»معاون سیاسی طالبان ملاقات کرده بود. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز اذعان کرده که واشنگتن در ارتباط با مسایل امنیتی از جمله تخلیه شهروندان آمریکایی با طالبان در تماس مداوم بوده است.همه این موارد نشان می دهدکه آمریکا در رابطه با طالبان رویکردی متناقض داشته و دارد. از یک سو طالبان را گروهی تروریستی اعلام کرده بود و از سوی دیگر برای خروج از بن بست در افغانستان با آن به مذاکره پرداخته و حتی اکنون یعنی پس از پایان حضور نظامی و حتی سیاسی خود در این کشور، باز هم به مذاکره با طالبان ادامه می دهد.
یکی از دلایل امتناع اولیه آمریکا از به رسمیت شناختن طالبان و اکنون ارسال علایمی در باره آمادگی برای همکاری با آن در عرصه افغانستان، به نگرانی واشنگتن از حضور فزاینده و تاثیر گذار دو رقیب مهم بین المللی واشنگتن یعنی چین و روسیه در افغانستان برمی گردد. در واقع مقامات واشنگتن به خوبی از این مساله آگاهند که پکن و مسکو با توجه به خلاء حضور غربی ها در افغانستان اکنون عرصه را برای حضور و همکاری با رژیم طالبان و استفاده از فرصت های اقتصادی، تجاری و همکاری در زمینه انرژی و معادن و نیز بازسازی زیر ساخت های افغانستان آماده می بیینند. ضمن اینکه هم روسیه و هم چین که از گسترش تروریسم داعشی به سمت مرزهای خود از طریق نفود عناصر تروریست به آسیای مرکزی و استان سین کیانگ چین نگرانی جدی دارند چاره را در همکاری با طالبان می دانند .
بنابراین انها از بایکوت کردن رژیم طالبان خودداری کرده و مذاکرات متعددی با آن داشته اند. اکنون واشنگتن برای جبران عقب ماندگی خود در این زمینه به مذاکره مستقیم با طالبان پرداخته هر چند که با امتناع از آزاد سازی 9 میلیارد دلار دارایی بلوکه شده افغانستان در امریکا نشان داده که به راحتی حاضر به امتیاز دادن به طالبان نیست و در ازای آن خواهان اجرای خواسته هایش از جانب این گروه است. «محمد مسجدجامعی» کارشناس روابط بین الملل می گوید: طالبان با کشوری مانند آمریکا صرف نظر از حزب حاکم بر آن، نمیتواند همکاری پایداری داشته باشد. مگر اینکه آمریکاییها بخواهند از آن به عنوان ابزاری جهت تحقّق اهداف خودشان استفاده کنند./