افزایش دوستی و وحدت در منطقه: رویکرد سیاست خارجی دولت ایران
"سعید خطیب زاده" سخنگوی وزارت امور خارجه در مراسم جشن دیپلماتیک نوروز ۱۴۰۱ با بیان اینکه معتقدیم نوروز و سده جدید، آغاز کارهای بزرگ ماست، افزود: سیاست همسایگی ما در این حوزه تجلی پیدا خواهد کرد.
به گفته خطیبزاده: سیاست خارجی در دولت انقلابی آیت الله سید ابراهیم رییسی در نظر دارد مبتنی بر مولفههای مشترک، آینده مشترکی را در منطقه رقم بزند تا دوستیها و وحدت افزایش پیدا کند. امروز جهان بیش از هر زمان دیگری به ندای تمدنی صلح و همزیستی مسالمتآمیز نیاز دارد.
اعلام رویکرد دولت کنونی از جانب سخنگوی وزارت خارجه تاکیدی دوباره بر رئوس سیاست خارجی دولت ابراهیم رئیسی در باره گسترش روابط با همسایگان و تلاش برای افزایش دوستی و وحدت در منطقه غرب آسیا است.
دولت سیزدهم ایران از زمان آغاز به کار خود در 3 اوت 2021 /12 اسد 1400 رویکرد جدیدی را در عرصه سیاست خارجی در پیش گرفته است. متوازنسازی سیاست خارجی، مبتنی بر اصل نه شرقی نه غربی از مهمترین ایدههای سیاست خارجی این دولت است که از مهمترین ضرورت های آن حفظ استقلال کشور در عین توجه و تأکید بر روابط با کشورهای شرق و غرب است. دولت کنونی نشان داده که به توازن در سیاست خارجی معتقد است و توسعه همکاری با همسایگان و کشورهای اسلامی در اولویت برنامه های خارجی اش قرار دارد.
جواد منصوری کارشناس سیاسی می گوید: دولت سیزدهم در سیاست خارجی، رفتار متعادل و واقع بینانه ای داشته و همین موضوع باعث شده که بعضی از دولتها در رفتارشان با ایران تجدید نظر کنند.
تأکید بر سیاست همسایگی مبتنی برتقویت دیپلماسی اقتصادی و افزایش تعاملات با همسایگان و استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه در سایه تقویت مناسبات در یک سطح و تنشزدایی با آنها در سطح دیگر، از برنامههای جدی جمهوری اسلامی ایران بشمار می رود. دولت سیزدهم سیاست همسایگی را در اولویت قرار داده و رئیس جمهور ایران از ابتدا تعامل حسنه و همکاری گسترده با همسایگان را بهعنوان نقطه مرکزی دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم تعیین کرد.
آمادگی ایران بهعنوان یک کشور تاثیرگذار در ابعاد مختلف اقتصادی، برای رونق دیپلماسی و همکاریهای اقتصادی با همسایگان در جریان سفرهای متقابل مقامات ارشد و برگزاری همایش روسای نمایندگیهای ایران پیگیری شده است. بهرهبرداری از ظرفیتها و سرمایههای موجود در این کشورها به شکل دو و چندجانبه از ویژگیهای سیاست خارجی دولت است.
«رضا صدرالحسینی» کارشناس مسائل غرب آسیا میگوید: یکی از مهمترین اولویتهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران روابط مطلوب با کشورهای همسایه بوده و تاکید ابراهیم رئیسی بر بهبود روابط تهران با کشورهای همسایه نیز یکی از مهمترین مؤلفههای سیاست خارجی است.
دولت سیزدهم در راستای منافع ملی ایران، سیاست همسایگی و چندجانبهگرایی اقتصادی را در پیش گرفته است تا با رویکردی متوازن گره ها و معادلات منطقه ای را حل کند و پنجره همکاری را در حوزه های اقتصادی و فرهنگی را بر روی ایران و منطقه بگشاید.
مصطفی قربانی کارشناس سیاسی می گوید: شکوفایی بسیاری از ظرفیتهای ایران در گروی همسایگی موفق است. بهعنوان مثال، ایران از موقعیت کریدوری بینظیری برخوردار است و برای اینکه بتواند از این موقعیت، دستاورد خلق کند، حتما باید با مشارکت کشورهای همسایه باشد.
با توجه به اینکه ایران با ۷ همسایه دارای مرز زمینی و با 10 همسایه دارای مرزآبی است، این تعدد همسایگان می تواند فرصت های بیشماری را برای دیپلماسی، اقتصاد و فرهنگ ایران فراهم آورد، به ویژه اینکه میراث فرهنگی ایران در بسیاری از کشورهای همسایه مانند افغانستان و پاکستان وجود داشته و کارساز است. در چارچوب سیاست همسایگی، جمهوری اسلامی ایران تلاش می کند تا بر مبنای مشترکات سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی به کنترل و کاهش چالش ها پرداخته و از سوی دیگر و بر اساس منافع دو جانبه به ویژه منافع اقتصادی دو جانبه و چند جانبه ، رویکرد برد- برد گسترش پیدا کند.