ترکیه و قطر، مدیریت فرودگاههای افغانستان را چگونه به امارات باختند؟
-
ترکیه و قطر، مدیریت فرودگاههای افغانستان را چگونه به امارات باختند؟
در حالی امروز توافقنامه هیات حاکمه افغانستان با امارات برای مدیریت فرودگاههای مهم افغانستان امضا شده است که در ۹ ماه گذشته همواره تصور می‌شد ترکیه و قطر چنین قراردادی را منعقد خواهند کرد.
به گزارش رادیو دری،در حالیکه قطر و ترکیه ماه‌ها برای مدیریت مشترک فرودگاههای افغانستان با هیئت حاکمه افغانستان در حال مذاکره بودند، دفتر «ملا عبدالغنی برادر» معاون نخست وزیر طالبان از توافق با امارات در این باره خبر داد.
این توافق درحالی صورت می‌گیرد که پیش از این ترکیه و قطر با سران طالبان ماه‌ها برای مدیریت 5 فرودگاه بین‌المللی افغانستان مشغول مذاکره بودند، اما مذاکرات به دلیل مخالفت طالبان با تأمین امنیت فرودگاه‌ها توسط نیروهای خارجی به بن‌بست خورد.
یادآوری می شود که نقش قطر طی سالهای اخیر با میزبانی از روند صلح و دفتر سیاسی طالبان در افغانستان پر رنگتر شد و ترکیه نیز همزمان با حضور نیروهای آمریکایی و ناتو در این کشور به عنوان کشوری مسلمان خود را مطرح کرد. با این حال، همزمان با خروج نیروهای خارجی در سال گذشته از افغانستان، دو کشور تلاش کردند تا نقش خود را در میان دیگر کشورها نیز برجسته کنند.
کارشناسان می گویند، قطر همواره تلاش کرده است که با ورود به پرونده‌های منطقه‌ای از جمله پرونده افغانستان خود را به عنوان یک شریک مطمئن و بازیگر مثبت در منطقه غرب آسیا و در جامعه بین‌المللی بویژه در غرب معرفی کند. مواضع کشورهای غربی در تقدیر از نقش مثبت دوحه در خروج اتباع این کشورها در رسانه های قطری را می‌توان در همین راستا تفسیر کرد.
به گفته این کارشناسان، رویکرد تعاملی قطر در پرونده افغانستان و تماس با اسلامگرایان را نیز می‌توان در قالب رقابت‌های منطقه‌ای قدیمی بویژه با امارات و عربستان و مصر دانست زیرا قطر به همراه ترکیه از جریان‌های اسلامگرا حمایت می‌کند اما در مقابل، سه کشور یاد شده با روی کار آمدن این جریان و قدرت گیری آن در منطقه مخالف هستند.
از سوی دیگر نیز ترکیه تحت رهبری اردوغان در راستای ادامه سیاست منطقه‌ای، بدنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است؛ بویژه که افغانستان با توجه به نزدیک بودن به روسیه و هم مرز بودن با چین در سایه وجود اقلیت مسلمان اویغور در مرز چین با افغانستان برای آنکارا اهمیت دارد.
به باور کارشناسان، ترکیه امید دارد که از طریق حضور لجستیک خود در فرودگاه کابل و مدیریت آن و حفاظت از این فرودگاه به عنوان تنها دروازه تماس افغانستان با جهان در سایه نیاز آمریکا و اتحادیه اروپا برای مدیریت این کشور، روابط تنش آمیز خود با غرب را ترمیم کند. در سوی دیگر، مقامات آمریکایی نیز اینگونه ارزیابی می‌کنند که در سایه ناتوانی در تداوم حضور کشورهای غربی در افغانستان، حضور ترکیه بهترین گزینه برای تامین امنیت فرودگاه و راه اندازی و اطمینان بخشی به سفارتخانه‌ها و سازمان‌های بین المللی است.
با همه این اوصاف اما ترکیه و قطر با وجود مذاکرات فشرده برای مدیریت فرودگاههای مهم افغانستان در نهایت بازنده این میدان در مقابل امارات متحده عربی شدند.
مهمترین مسئله‌ای که شاید به بازندگی ترکیه کمک کرده است، حضور مقامات مخالف طالبان در این کشور است که هفته گذشته نیز در منزل مارشال دوستم گردهم آمدند و بحث «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» را مطرح کردند.
مارشال دوستم پیش از برگزاری چنین نشستی، متهم شده بود که بر اساس طرح 250 میلیون دلاری انگلیس، قرار است شمال افغانستان را ناامن کند.
بر اساس گزارش‌ها، سران مخالف طالبان در این نشست باوجود تاکید بر راه حل سیاسی اعلام کرده بودند که مبارزه مسلحانه را نباید نادیده گرفت.
به نظر می‌رسد که باخت امروز ترکیه پس از 9 ماه مذاکره برای مدیریت فرودگاههای مهم افغانستان نخستین پس لرزه نشست سران سیاسی مخالف طالبان در این کشور است.
توافق طالبان و امارات برای مدیریت فرودگاههای افغانستان
