پایان سفر پرهیاهوی بایدن به غرب آسیا و هدیه خاص به بن سلمان
-
پایان سفر پرهیاهوی بایدن به غرب آسیا و هدیه خاص به بن سلمان
سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به غرب آسیا در شرایطی به پایان رسید که مهمترین دستاورد آن، احیای موقعیت محمد بن سلمان در ساختار قدرت عربستان و منطقه بود.
یکی از اهداف جو بایدن در سفر به عربستان سعودی این بود که روابط آمریکا با عربستان را بهبود بخشد. با این حال، روند تحولات و همچنین تصاویر منتشر شده از این سفر و دیدارهای بایدن و مقامات سعودی به خصوص محمد بن سلمان نشان داد که نمی‌توان انتظار داشت سفر بایدن سبب تغییر چندانی در روابط واشنگتن – ریاض شود.
بایدن در حالی در فرودگاه جده از هواپیما پیاده شد که محمد بن سلمان شخصاً در فرودگاه به استقبال بایدن نرفت و مقامات نه چندان عالی رتبه عربستان با گل رز از وی استقبال کردند. بن سلمان مقابل کاخ «السلام» منتظر بایدن ماند. علاوه بر این، ملک سلمان حتی مقابل کاخ السلام نیامده و در درون کاخ منتظر رئیس جمهور آمریکا ماند.
بسیاری این شیوه استقبال مقامات عربستان از بایدن را با نحوه استقبال آنها از «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا در سال 2017 مقایسه می‌کنند. در زمان سفر ترامپ به عربستان، «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه این کشور شخصاً تا درب هواپیما برای خوشامدگویی به ترامپ رفت و در ادامه نیز ترامپ با مقامات سعودی رقص چاقو انجام داد تا صمیمت طرفین مشخص شود. بایدن حتی پس از پایان سفر به عربستان نیز توسط فرماندار استان مکه بدرقه شد و پادشاه یا ولیعهد سعودی برای بدرقه وی به فرودگاه نرفتند.
موضوع دیگر نیز این است که بن سلمان حتی زمانی که افزایش تولید نفت عربستان را در نشست اعلام کرد، گفت این تصمیم را پیش از این اعلام کرده بودیم و تا سال 2027 ظرفیت تولید خود را افزایش می‌دهیم. فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان نیز در نشست جده اعلام کرد اساساً در این نشست موضوع تولید نفت مطرح نشد. می‌توان گفت تا حدود زیادی بایدن درباره افزایش تولید نفت به هدف خود دست نیافته است.
درباره ایران نیز اگرچه جو بایدن جمله تکراری «اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهیم داد» را بیان کرد، اما محمد بن سلمان بر لزوم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد. همچنین ولیعهد سعودی در ادبیاتی نرم اعلام کرد ایران را به همکاری با کشورهای منطقه دعوت می‌کنیم.
علاوه بر این، فیصل بن فرحان نیز در نشست جده ضمن تأکید بر اینکه مذاکرات میان عربستان و ایران مثبت بوده، ادعاها درباره تشکیل ناتوی عربی را رد و اعلام کرد: «نمی‌دانم اسم ناتوی عربی از کجا در آمده است.»
اگر سفر بایدن به منطقه غرب آسیا و از جمله عربستان برای وی دستاورد چندان برجسته‌ای نداشته، اما برای محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دستاورد آشکاری داشته است. پایگاه آمریکایی هافینگتون پست در گزارش خود در خصوص تبعات سفر اخیر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عربستان نوشت: «روز جمعه، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به محمد بن سلمان، شاهزاده عربستانی هدیه‌ای حتی بزرگ‌تر از آنچه ترامپ می‌توانست به او بدهد اعطا کرد: آسیب ناپذیری. بایدن در خانه ولیعهد با خوش و بش و کوبیدن مشت‌ها به یکدیگر، با بن سلمان دیدار کرد؛ امری که بلافاصله در رسانه‌های جهانی خبرساز شد؛ نشستی برگزار شد که علی الظاهر او را همتای رئیس جمهور آمریکا نشان داد؛ در حالی که کاخ سفید تأکید داشت که بایدن عمدتاً تنها با ملک سلمان پادشاه عربستان تعامل دارد.»
