برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران؛ تبدیل ایران به قطب فضایی منطقه

سازمان فضایی ایران با تشکیل نخستین جلسه رسمی برای اجرای برنامه ۱۰ ساله فضایی، عملا روند اجرای این برنامه راهبردی را آغاز کرد.

طبق این برنامه، جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ سال آینده تبدیل به یک قطب منطقه‌ای در توسعه فناوری‌های فضایی و ارائه خدمات پرتاب‌های فضایی می شود که این هدف گذاری، در شرایط تحریم و با تکیه بر توانمندی داخلی و دانش متخصصان کشور محقق خواهد شد.

صنعت فضایی به عنوان یکی از عناصر قدرت هر کشوری محسوب می شود و جمهوری اسلامی ایران در سال های اخیر گام های پیوسته و رو به پیشرفتی را در زمینه دستیابی به فن آوری موشکی و فضایی برداشته است.

در نقشه جامع علمی کشور نیز ، حوزه هوافضا به عنوان یکی از حوزه‌های کلیدی فناوری برای توسعه کشور و حتی به عنوان پیشگام فناوری‌های نوین قلمداد شده است؛ در این رابطه، ارسال انسان به فضا و ارسال ماهواره‌های مخابراتی، مورد تأکید قرار گرفته است. تفاوت برنامه فضایی ایران با سایر کشورهای منطقه غرب آسیا این است که ایران بر توان داخلی خود استوار بوده و از فناوری بومی و داخلی خود بهره جسته است.

فناوری فضایی ایران را از دو دیدگاه داخلی و بین المللی می توان ارزیابی کرد. از دید داخلی، ایران تا قبل از انقلاب اسلامی تعداد محدودی آنتن و تجهیزات دریافت سیگنال ماهواره داشت و اطلاعات فنی داخلی درباره ماهواره در حد صفر بود. بنابراین فقط می توانست بخشی از سیگنال های تولیدی کشورهای دیگر را دریافت کند، اما ایران از دوران جنگ هشت ساله در صدد توسعه فناوری فضایی برای دفاع از کشور برآمد ،بر این اساس بود که دانشکده های هوافضا به وجود آمد و تقویت توان کشور در حوزه فضایی مورد توجه قرار گرفت.

همچنین با کمک فارغ التحصیلان دانشگاه ها، روی بحث ماهواره ها و ماهواره برها به دست متخصصان داخلی به صورت جدی کار شد.

بر همین اساس ، توسعه زیرساخت‌های پرتاب و ایستگاه‌های زمینی، سرعت بخشیدن به روند طراحی و ساخت ماهواره‌های مخابراتی، پرتاب ماهواره‌های سنجشی با دقت یک متر و کمتر، حرکت در مسیر تعاملات بین‌المللی و اجرای پروژه‌های مشترک، اجرای طرح‌های اکتشافاتی با تمرکز بر توسعه زیرساخت‌ها، برنامه ریزی جهت رسیدن به پرتاب محموله‌هایی با وزن بالا وغیره از جمله سرفصل‌های برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران قرار گرفته است.

در نتیجه برنامه ریزی ها و تلاش متخصصان ایرانی ، اکنون جمهوری اسلامی در حوزه ساخت ماهواره‌های مخابراتی و تصویربرداری به سطحی از توانایی رسیده‌ که دیگر نیازی به بیگانگان ندارد و در تأمین نیاز کشور در این حوزه توانمند شده‌ و در زمره ۹ کشور دارنده فناوری ساخت ماهواره قرار گرفته‌ است.

این در حالی است که ایران در زمینه طراحی و ساخت ماهواربر نیز به سطحی از توانمندی رسیده است که دیگر نیازی به کشورهای خارجی برای پرتاب ماهواره ندارد.

بدیهی است ، برنامه فضایی ایران یک سند مهم تلقی می‌شود که تحقق آن برای کشور از ضریب اهمیت بالایی برخوردار است. با استفاده از کاربردهایی که ماهواره‌ها دارند، می‌توان پلتفرم‌های زیادی را توسعه داد تا مردم به‌عنوان کاربر نهایی از مزایای آن استفاده کنند، مانند سامانه‌ای که از تصاویر ماهواره‌ای برای کاربردهای کشاورزی یا مدیریت بلایای طبیعی استفاده می‌کند.

پیش‌بینی می شود راه‌اندازی ۳۰ سامانه برای خدمات دادن به دستگاه‌های اجرایی و کسب‌وکارها در ایران تا پایان افق ۱۰ ساله انجام شود .

اکنون ۱۰ سامانه با همین کاربردها فعال و یا در مرحله توسعه هستند که جمهوری اسلامی ایران قصد دارد تعداد آن را افزایش دهد.این درحالی است که دشمنان تاکنون با انواع تحریم ها سعی کرده اند مانع از پیشرفت های اقتصادی و علمی از جمله در صنعت فضایی ایران شوند، اما با وجود تمام محدودیت‌ها و فشارها ، جمهوری اسلامی ایران اکنون به انواع فناوری های فضایی و مرتبط با فضا دست یافته است .