واکنش ها به نگرانی ها از تهدیدهای تروریستی از افغانستان

رزمایش مشترک روسیه و تاجیکستان در نزدیکی مرزهای تاجیکستان با افغانستان آغاز شد. در این رزمایش ، بیش از ۳۰۰ نظامی ارتش روسیه و صدها تن از نیروهای نظامی تاجیکستان با تجهیزات پیاده‌نظام موتوری ، زرهی ، توپخانه ، مقابله با سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی و جنگ سیار الکترونیکی را تمرین می کنند.

در همین ارتباط، دفتر مطبوعاتی ناحیه نظامی مرکزی روسیه اعلام کرد: یگان‌های نظامی روسیه و تاجیکستان رزمایش مشترکی را در میدان آموزشی "حرب میدان" در اراضی تاجیکستان واقع در ۲۰ کیلومتری مرز این کشور با افغانستان آغاز کردند. این رزمایش پنج روزه تا هفتم آوریل ادامه خواهد داشت. در این گزارش آمده است، در این تمرین نظامی، نیروهای روسیه و تاجیکستان با اجرای عملیات مشترک در مناطق کوهستانی، از بین بردن باندهای مسلح غیرقانونی را که به قلمرو یک دولت متحد وارد می‌شوند، تمرین خواهد کرد.

برگزارری رزمایش مشترک تاجیکستان و روسیه در محدوده مرزهای افغانستان از ادامه نگرانی های سران این دو کشور از انتقال جریان های تکفیری- تروریستی از افغانستان به آسیای مرکزی حکایت دارد. از زمان واگذاری حکومت افغانستان به طالبان توسط آمریکا در ماه اوت سال ۲۰۲۱ میلادی برگزاری رزمایش های مشترک روسیه با کشورهای آسیای مرکزی علی الخصوص برگزاری رزمایش های مشترک روسیه با تاجیکستان و ازبکستان در دستور کار قرار گرفته است. این در حالی است که رهبران طالبان همواره بر تامین امنیت مرزهای های افغانستان با آسیای مرکزی تاکید کرده اند.

افغانستان با ازبکستان و تاجیکستان مرز مشترک دارد. استحکامات مرزهای ازبکستان با افغانستان از دوران گذشته به میزان زیادی تشدید شده است. به همین دلیل ، تردد تروریست ها از مرزهای ازبکستان با موانع زیادی مواجه است و مشکلات زیادی دارد. اما مرزهای تاجیکستان با افغانستان سهل العبورتر است و جریان های تروریستی ترجیح می دهند از مرزهای این کشور با آسیای مرکزی مرتبط شوند. واقعیت های موجود در مرزهای مشترک آسیای مرکزی با افغانستان مطرح می شود که طالبان اخیرا" بار دیگر وعده تامین امنیت مرزهای این کشور را مطرح کرده است.

به رغم تاکید طالبان مبنی بر جلوگیری از تهدید کشورهای همسایه از خاک افغانستان، برخی از کشورهای هم مرز با افغانستان همچنان از این تهدیدها ابراز نگرانی می کنند. چندی پیش، طالبان بار دیگر قول داده است که اجازه نخواهد داد که هیچ کشوری از خاک افغانستان مورد تهدید قرار بگیرد. بدیهی است که وعده وعیدهای طالبان به کشورهای همسایه چندان هم جدی قلمداد نمی شود. زیرا هر بار پس از وعده وعیدهای طالبان ، یک رویداد تلخ تروریستی در این کشور ، تمامی معادلات را بر هم زده است.

با وجود این ،"ذبیح‌الله مجاهد" سخنگوی طالبان هفته پیش در واکنش به نگرانی مشاوران امنیت ملی برخی کشورها در نشست اعضای سازمان همکاری شانگهای در دهلی نو در پایتخت هند یک بار دیگر وعده طالبان را تکرار و تأکید کرد: "از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد و کشورها نباید نگرانی دراین‌باره داشته باشند. اما به نظر می رسد که این وعده ها، نگرانی همسایگان افغانستان را مرتفع نکرده است".

برخی از صاحبنظران مسائل آسیای مرکزی معتقدند: جمهوری های آسیای مرکزی از یکدیگر جدا شده اند و سیاست خارجی آن ها با یکدیگر هماهنگ نیست. بر همین اساس این دسته از تحلیلگران نتیجه می گیرند که روسیه باید نقش هماهنگ کننده را در این منطقه ایفا نماید. در همین ارتباط ، بختیار رشیداف یکی از کارشناسان مسائل آسیای مرکزی بر این باور است:

"تهدید مرزهای جنوبی عامل مهمی درگیری محسوب می شوند و همین مساله از ضرورت تثبیت حضور روسیه در منطقه آسیای مرکزی حکایت دارد".

در این میان ، باید گفت: نگرانی های دولتمردان دوشنبه درباره ناامنی ها در مرزهای مشترک تاجیکستان و افغانستان در حالی تکرار می شود که پایگاه نظامی ۲۰۱ بزرگترین مرکز نظامی روسیه در خارج از این کشور در شهرهای دوشنبه و باختر تاجیکستان واقع است. این پایگاه ، شامل نیروهای تفنگ موتوری ، تانک ، توپخانه ، واحدهای تجسسی، پدافند هوایی، نیروهای پدافند تشعشعی، شیمیایی و بیولوژیکی و واحدهای ارتباطی است.

در حقیقت ، برگزاری رزمایش های مشترک روسیه و تاجیکستان با دیگر کشورهای آسیای مرکزی به ویژه تاجیکستان از تلاش به منظور آماده نگه داشتن نیروهای نظامی دو طرف امری طبیعی قلمداد می شود.