توسعه همکاری های افغانستان و ازبکستان
در راستای توسعه همکاری ها ،وزیران امور خارجه افغانستان و ازبکستان پنج سند همکاری در زمینه های مبارزه با مواد مخدر، حمل و نقل و جاده ای، امنیتی، نقشه برداری و دیپلماتیک امضا کردند.
این اسناد را «صلاح الدین ربانی» وزیر خارجه افغانستان و «عبدالعزیز کاملوف» همتای ازبک وی در حضور محمد اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان در کابل امضا کردند.
دو طرف امیدوارند امضای این توافقنامه ها به گشایش فصل تازه ای از روابط کابل و تاشکند بیانجامد .یکی از مسایل مهم تاثیر گذار در عرصه تحولات افغانستان کشورهای همسایه به واسطه اقوامی هستند که در دو سوی مرزها زندگی می کنند.ازبکها به عنوان چهارمین قوم تاثیر گذار بر تحولات افغانستان باعث شده اند تا ازبکستان نه تنها از روابط خوب تاریخی با افغانستان برخوردار باشد بلکه به نوعی بر تحولات این کشور اثر گذار است .بعد از پشتونها ،تاجیکها و هزاره ها ،ازبکها با حدود دومیلیون نفر جمعیت قوم ترک تبار افغانستان هستند که در مناطق شمالی این کشور زندگی می کنند.
روابط تاریخی و خوب بلخ با بخارا از همکاری های مردمی و مرزی افغانستان و ازبکستان حکایت دارد .از اینرو سفر وزیر امور خارجه ازبکستان به افغانستان و امضا پنج توافقنامه توسعه همکاری نشان می دهد که ازبکستان درصدد است در دوره جدید تحولات سیاسی این کشور پس از اسلام کریم اف روابط خود را با کشورهای همسایه گسترش دهد.
بخشی از این همکاری ها در قالب ظرفیتهای دو کشور از جمله در بخش حمل و نقل جاده ای و امور مهندسی و زیربربنایی تعریف شده است و بخشی نیز ناشی از نگرانیهای کابل و تاشکند در مورد افراط گرایی ،تروریسم و مواد مخدر قابل توجه است .در بخش ترانزیت کالا و حمل و نقل ،افغانستان می کوشد از مسیر ازبکستان برای صادرات کالاهای خود به روسیه و کشورهای اروپایی استفاده کند و دولت کابل نیز معتقد است افغانستان راه ارتباطی مناسبی برای ازبکستان جهت صادرات کالاهایش به کشورهای همسایه آن میباشد .
با این حال بستر هر گونه همکاری اقتصادی و ترانزیتی میان افغانستان و ازبکستان امنیت است که هر دو کشور به دلیل درگیر بودن با تروریسم و مواد مخدر و جریان های افراط گرا با چالش های جدی در این خصوص روبرو هستند که سهم افغانستان بیشتر از ازبکستان است .به همین دلیل از مفاد مهم توافقنامه همکاری های دوکشور مقابله با تروریسم و قاچاق مواد مخدر است .
با توجه به اینکه در سالهای اخیر خشونت و فعالیتهای گروههای خشونت طلب و تروریستی به شمال افغانستان کشیده است کشورهای حوزه آسیای مرکزی را در مورد ترانزیت تروریسم به کشورهای این حوزه بیش از پیش نگران می کند . بخصوص آنکه این نگرانی در منطقه ایجاد شده است که آمریکا در یک حرکت هدفمند و حساب شده در صدد انتقال اعضای گروه تروریستی داعش از سوریه و عراق به شمال افغانستان است تا با ساماندهی مجدد ،آنان را به کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز و تا مرزهای چین ترانزیت کند.
به همین دلیل یکی از دغدغه های کشورهای این حوزه از جمله ازبکستان تامین امنیت مرزهای مشترک با افغانستان است .از آنجا که افغانستان به این نگرانیهای کشورهای همسایه واقف است صلاح الدین ربانی وزیر امور خارجه افغانستان در مراسم امضای اسناد همکاری با دولت ازبکستان تاکید کرد گسترش همکاری ها با تاشکند در بخش مبارزه با قاچاق مواد مخدر و سایر تهدیدات مشترک امنیتی، اولویت سیاست خارجی دولت کابل است.
