تصویب پیمان منع تسلیحات هسته ای در سازمان ملل

سازمان ملل روز جمعه 16 سرطان با وجود مخالفت آمریکا و دیگر کشورهای دارای زرادخانه هسته ای،" پیمان بین المللی منع تسلیحات هسته ای" The Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons را تصویب کرد. این پیمان با 122 رای موافق، یک رای مخالف هلند تنها کشور عضو ناتو که در کنفرانس مربوط به این پیمان شرکت داشت و یک رای ممتنع سنگاپور تصویب شد.

قرار است این پیمان در 29 سنبله 1396 برای امضا در نیویورک مفتوح گردد که با آغاز نشست سالانه مجمع عمومی همزمان خواهد بود.

به گفته "الاین جی وایت" سفیر دائم کاستاریکا درمقر اروپایی سازمان ملل و رئیس  کنفرانس تصویب کننده این پیمان ، جهان برای 70 سال منتظر این هنجار حقوقی بوده است.

نمایندگان کشورهای مخالف سلاح هسته ای پس از سه هفته نشست و مذاکره فشرده در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، متن این پیمان بین المللی جدید را تدوین و تصویب کردند که طبق آن ساخت، آزمایش، تولید، اکتساب، تملک، انباشت، انتقال، استفاده و تهدید به استفاده از سلاح هسته ای تحت هر شرایطی ممنوع است. بر اساس این پیمان، کشوری که دارنده سلاح هسته ای است و به عضویت آن در می آید باید زرادخانه هسته ای و تمامی تاسیسات مرتبط با آن را طی یک مهلت زمانی مشخص، منهدم کند.

به گفته بئاتریس فین مدیر اجرایی کارزار بین المللی برای محو تسلیحات هسته ای که ائتلافی از گروههای هوادار این پیمان مستقر در ژنو است ، "پیمان منع تسلیحات هسته ای یک اقدام قدرتمند برای منع همه تسلیحات هسته ای بوده و در واقع ریشه در حقوق بشر دارد."

در واقع با وجود پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای (ان پی تی) که در سال 1347 تصویب و از سال 1349 اجرایی شده، اما نه فقط گامی موثر برای کاهش کلی زرادخانه های هسته ای صورت نگرفته، بلکه عملا بر شمار کشورهایی که به باشگاه هسته ای پیوسته اند ، افزوده شده است . با این که تاکنون ۱۸۸ کشور جهان به ان پی تی پیوسته‌اند، اما هند و پاکستان و نیزرژیم صهیونیستی این پیمان را نپذیرفته‌اند وکره شمالی نیز پس از نقض پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای در نهایت از آن خارج شد.با توجه به این مسائل ، بسیاری از کشورهای جهان بر ضرورت ایجاد پیمان بین المللی جدیدی که برخوردی جامع با تسلیحات هسته ای در همه ابعاد آن داشته باشد پی برده و به همین دلیل مذاکره در این زمینه از مدتها قبل آغاز شده بود .نتیجه این مذاکرات ، تصویب پیمان منع تسلیحات هسته ای در سازمان ملل در 16 سرطان بود که گام مهمی در راستای مقابله با تسلیحات هسته ای محسوب می شود.در واقع هدف اصلی  این پیمان، ایجاد یک هنجار حقوقی در راستای نکوهش دارندگان تسلیحات هسته ای و نیز افزایش فشارها برای اجرای تعهدات کشورهای هسته ای در زمینه خلع سلاح هسته ای است. در عین حال مذاکره و تدوین پیمان جدید، بیانگر نارضایتی آشکارکشورهای غیر هسته ای عضو ان پی تی درباره اجرای تبعض آمیز این پیمان به ویژه درباره عدم اجرای تعهدات خلع سلاح هسته ای است. کشورهای عضو باشگاه هسته ای که در عین حال عضو ان پی تی هستند ، در اختیار داشتن زرادخانه هسته ای و استفاده یا تهدید به استفاده از آن را حق قانونی خود می دانند و در این راستا با هر گونه اقدامی به منظور ممنوعیت عام و غیر تبعیض آمیز سلاح هسته ای یا خلع سلاح هسته ای مخالف هستند و به همین دلیل این دسته از کشورها حضور در این مذاکرات را تحریم کردند.کما اینکه بیشتر کشورهای عضو ناتو و دیگر کشورهایی که تحت چتر حمایت هسته ای آمریکا هستند در این مذاکرات غایب بودند.آمریکایی ها این پیمان را اشتباه آمیزو بی ملاحظه خوانده اند. در برهه کنونی، هیچیک از کشورهای عضو باشگاه هسته ای در صدد کاهش زرادخانه هسته ای خود و یا زمانبندی مشخصی برای انهدام تسلیحات هسته ای نبوده و در حال افزایش شمار و ارتقای کیفیت تسلیحات هسته ای خود هستند.در واقع جهان بیش از هفتاد سال است که گرفتار کابوس جنگ هسته ای است. تهدیدات جدی ناشی از تسلیحات هسته ای برای صلح و امنیت بین المللی با توجه به وجود هزاران سلاح هسته ای در زرادخانه قدرتهای بزرگ هسته ای و نیز برخی دیگر از کشورها  که در چند دهه اخیر به این سلاح های مرگبار دست پیدا کرده اند ، معنا پیدا می کند.