مصوبه های پارلمان عراق و عواقب همه پرسی غیرقانونی کردستان
پارلمان عراق در واکنش به برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق تصمیم هایی اتخاذ کرد که پیامد مهمی برای کردها خواهد داشت.
پارلمان عراق در واکنش به همه پرسی جدایی کردستان از این کشور، حیدر العبادی، نخست وزیر را ملزم کرد ضمن بستن مرز با اقلیم کردستان، نیروی نظامی دولت مرکزی را به کرکوک و همه مناطق مورد منازعه با کردستان مستقر کند. در عین حال، پارلمان عراق خواستار برکناری رئیس جمهوری و مقامات کرد حاضر در بغداد شدند.
این مصوبه پیامدهای مهمی دارد که دو مورد از عواقب سیاسی و امنیتی آن عبارتند از:
- کنار گذاشته شدن و یا تضعیف جایگاه کردها در ساختار قدرت عراق
برگزاری همه پرسی به معنای تشکیل کشور کردی در همسایگی عراق نخواهد بود. زیرا: از یک سو؛ تشکیل کشور جدید نیازمند شناسایی بین المللی است، در حالی که به جز رژیم اسرائیل، همه کشورها با برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق مخالفت و آنرا اقدامی غیرقانونی عنوان کردند. از سوی دیگر؛ دولت عراق بارها اعلام کرد که نتیجه همه پرسی کردستان را در صورتی که پاسخ مثبت به جدایی از عراق باشد، اجرا نخواهد کرد. با توجه به این شرایط و همچنین با توجه به مصوبه پارلمان عراق، نخستین و مهمترین پیامد این است که کردها از ساختار قدرت در عراق کنار گذاشته می شوند و یا دست کم جایگاه آنها تضعیف خواهد شد. این در حالی است که کردها از سال 2005 تاکنون نقش مهم و پست های مهمی در ساختار قدرت عراق داشتند که پست ریاست جمهوری، 65 کرسی در پارلمان عراق و معاون نخست وزیر از مهمترین این مناصب است. در همین راستا، موفق الربیعی، مشاور سابق امنیت ملی عراق و نماینده کنونی پارلمان این کشور گفت به دنبال ارائه طرحی است که از این پس رای 65 نماینده کرد عراق تاثیری در رای گیری های مجلس نداشته باشد. سید عمار حکیم، رئیس جریان حکمت عراق نیز در این خصوص گفت: «همه پرسی خسارت های سنگینی برای کردها در برابر دستاوردهای گذشته شان خواهد داشت.»
- افزایش احتمال جنگ
دومین پیامد همه پرسی جدایی کردستان از عراق، تشدید اقدامات امنیتی و حتی افزایش یافتن احتمال بروز جنگ میان کردستان و دولت مرکزی بغداد است. تصمیم دولت و پارلمان عراق برای استقرار نیروی نظامی در مناطق مورد منازعه به خصوص کرکوک، طوزخورماتو و همچنین دستور حیدر العبادی به پلیس عراق برای حمایت از شهروندان ساکن در مناطق تحت سلطه منطقه کردستان در برابر هرگونه فشار و تهدید گویای این است که احتمال درگیری و جنگ بین کردها و دولت عراق وجود دارد زیرا بخشی از نیروهای پیشمرگه در کرکوک مستقر هستند و منطقه کردستان جدایی از عراق بدون کرکوک را نیز نمی خواهد. این در حالی است که کرکوک در زمره مناطق مورد منازعه است و بخشی از منطقه کردستان محسوب نمی شود.
در همین راستا، نوری مالکی، معاون رئیس جمهوری عراق همه پرسی کردستان را نوعی «اعلام جنگ» علیه ملت عراق عنوان کرد و گفت: «برگزاری همه پرسی عواقب خطرناکی برای آینده عراق به طور عام و برای کردستان به طور خاص دارد.» "عبدالباری عطوان" نیز در تحلیلی با عنوان " روز بعد از همه پرسی جدایی، اقلیم کردستان عراق چگونه خواهد بود"، نوشت: «شرایط نشان می دهد مرحله مابعد همه پرسی بسیار سخت باد که عنوان آنرا می توانیم بی ثباتی بگذاریم و چه بسا آتش جنگ شعله ور شود.» عطوان در بخش دیگری از تحلیل خود نیز به بر افروخته شدن آتش جنگ طایفه ای در کردستان در اثر این همه پرسی اشاره کرده است. "سید علی قائم مقامی"، کارشناس مسایل ترکیه نیز معتقد است که «برگزاری همه پرسی جدایی کردستان از عراق موجب به وجود آمدن جنگ های قومی می شود.»
بدون تردید، دولت عراق با تجزیه خاک این کشور از طریق یک اقدام غیرقانونی کنار نخواهد آمد. عراق و منطقه کردستان آبستن ناامنی و حتی فراتر از آن، جنگ است که اگر این اتفاق رخ داد، بیش از همه کردهای عراق متضرر و قربانی اقدام نسنجیده مسعود بارزانی در قدرت طلبی قوم گرایانه خواهد شد.