پیامدهای تصمیم ترامپ درباره قدس اشغالی بر امنیت خاورمیانه
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در حالی شب گذشته در تصمیم و اقدامی «غیرمسئولانه» با انتقال سفارت این کشور از تل آویو به قدس اشغالی و به رسمیت شناختن قدس اشغالی به عنوان پایتخت اسرائیل موافق کرد که این تصمیم پیامدهای مهمی برای خاورمیانه خواهد داشت.
سوال این است که چنین تصمیمی چه تبعاتی برای خاورمیانه خواهد داشت؟
نخستین پیامد این تصمیم این است که خط بطلانی بر مذاکرات صلح می کشد. اگرچه گفتگوهای صلح مدتهاست که متوقف شده اما انتظار آغاز این مذاکره وجود داشته است. تصمیم ترامپ به معنای خروج فلسطینی ها از مذاکرات صلح با اسرائیل خواهد بود و به عبارتی، دیگر مذاکرات صلحی وجود نخواهد داشت.
دومین پیامد تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت خود از تل آویو به قدس اشغالی به معنای، شکست راهبرد دو دولتی در سرزمین های اشغالی خواهد بود زیرا مطابق این راهبرد دولت فلسطینی باید در قدس شرقی تشکیل می شد.
پیامد مهم دیگر را باید در قالب این واقعیت بیان کرد که دونالد ترامپ طی یک سال گذشته نشان داد که شناخت حداقلی نیز از خاورمیانه ندارد. ظاهراً رئیس جمهوری آمریکا، خاورمیانه را تنها در شکل چند حاکم عربی سرسپرده می بیند که به دلیل ضعف های داخلی، مماشات سیاسی در مقابل آمریکا و اسرائیل به خرج می دهند. خاورمیانه، اما، آنچه ترامپ می بیند، نیست. در خاورمیانه عربی، مردم مسلمان بارها ثابت کردند که میان مطالبات و خواست آنها با آنچه رهبرانشان پیگیری می کنند، تفاوت های زیادی وجود دارد. برای مثال، در حالی که مصر نخستین کشوری بود که با اسرائیل توافق صلح امضاء کرد، در سال 2011 مردم مصر در یکی از نخستین اقدام های پساانقلابی خود، دیوارهای بتونی سفارت اسرائیل در قاهره را شکسته و این سفارتخانه را تحت کنترل خود درآوردند که این اقدام نشان داد مردم مصر نه تنها هیچگاه صلح با اسرائیل را نپذیرفتند بلکه منتظر فرصتی برای قطع روابط با این رژیم بودند. تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی، زمینه خشم و قیام مردم مسلمان خاورمیانه علیه آمریکا و رژیم اسرائیل را فراهم می کند.
چهارمین پیامد این است که تصمیم شب گذشته رئیس جمهوری آمریکا سبب می شود که موضوع فلسطین بار دیگر از «حاشیه» خارج و به «متن» تحولات خاورمیانه وارد شود. در واقع؛ این تصمیم ترامپ نه تنها به نفع اسرائیل تمام نخواهد شد بلکه می تواند به اجماعی جهانی در حمایت از فلسطین تبدیل شود. واکنش های یکپارچه جهانی در مخالفت با این تصمیم نیز گویای این موضوع است. در همین راستا، تعطیلی سفارت اسرائیل در برخی کشورهای اسلامی نیز دور از انتظار نخواهد بود.
پنجمین پیامد این است که اشغال قدس توسط اسرائیل زمینه تقویت و شدت گرفتن انتفاضه قدس که از یکم اکتبر 2015 آغاز شد و یا زمینه وقوع جنگی جدید را فراهم می کند. در همین راستا، مردم فلسطین روز گذشته در اعتراض به تصمیم ترامپ راهپیمایی بزرگی را در غزه و کرانه باختری برگزار کردند. در واقع؛ این تصمیم می تواند زمینه وحدت فلسطینی ها علیه اسرائیل را فراهم کند.
دونالد ترامپ با تصمیم روز گذشته خود برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی نشان داد که قادر به درست فکر کردن درباره تبعات تصمیم ها و رفتارهای خود نیست و با گذشت یک سال از ریاست جمهوری اش هنوز هم نمی داند چه جایگاهی را در اختیار گرفته است.
