طرح ایران برای تشکیل «مجمع گفت و گوهای منطقه ای»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بر تشکیل «مجمع گفت و گوهای منطقه ای» برای غلبه بر مشکلات امنیتی و رفع بی اعتمادی میان کشورهای منطقه خلیج فارس تاکید کرد.
محمدجوادظریف درنشستی درشورای روابط خارجی امریکا درنیویورک گفت: منطقه ازفقدان گفت وگوهای منطقه ای رنجی می برد و بی اعتمادی میان کشورها موجب بحران های عمیق منطقه ای شده است. وزیرامور خارجه ایران برای غلبه براین مشکلات، تشکیل مجمعی را پیشنهاد کرد که کشورهای منطقه با عضویت در آن، راه کار خروج از بحران های منطقه ای را ارائه کنند.
محمد جواد ظریف با اشاره به تجربه اروپا در مذاکرات منطقه ای موسوم به مذاکرات هلسینکی می گوید: غیرقابل نقض بودن مرزها، احترام به استقلال و تمامیت ارضی وعدم مداخله در امور داخلیِ یکدیگر، مجموعه ای از اصول را تشکیل می دهند که در روند هلسینکی، به اصولِ «بلیط» معروف بودند، زیرا پذیرش این اصول، به مثابه «بلیطِ لازم» برای ورود به آن مجمع گفت و گوهای منطقه ای بود.
ارائه طرح گفت و گوها از سوی ایران در حالی مطرح می شود که منطقه غرب آسیا در آتش جنگ و افراط گرایی می سوزد. ازقریب به 20 سال پیش، افغانستان، عراق، سوریه، یمن و لیبی در جنگ و کشتارگرفتارآمده و تاکنون صدها هزار تن در این جنگ ها جان خود را از دست داده اند. در حالی که با همکاری های منطقه ای و رفع بی اعتمادی ها و سوء تفاهمات میان کشورهای منطقه، امکان جلوگیری از این درگیری ها وجود داشت.
البته در سال های اخیر، بوِیژه پس از شروع جنگ در سوریه و یمن، جمهوری اسلامی ایران طرح هایی را برای حل این بحران ها ارائه کرده است. به عنوان مثال، در سوریه، ایران بر برقراری آتش بس، تدوین قانون اساسی جدید، تشکیل دولت فراگیر و برگزاری انتخابات با حضور کلیه جریان های سیاسی در سوریه تاکید کرد. طرح مشابهی نیز برای پایان دادن به جنگ در یمن از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح شد. با این حال، برخی از کشورهای منطقه با امید به پیروزی چند هفته ای در سوریه یا یمن، بر ادامه جنگ در این دو کشور تاکید کردند.
اکنون هفت سال ازآغاز جنگ سوریه و سه سال از آغاز جنگ یمن می گذرد و هنوز انسان های بیگناه در این دو کشورکشته می شوند. حتی ورود قدرت های فرامنطقه ای، بویژه امریکا و اروپا به جنگ های کنونی در منطقه غرب آسیا نیز نتوانست به حامیان ادامه جنگ در سوریه و یمن کمک کند. این در حالی است که به گفته دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا، جنگ های این کشور در منطقه بیش ازهفت تریلیون دلارهزینه داشته است بدون اینکه این جنگ ها برای امریکایی ها حاصلی داشته باشد.
از این رو به نظر می رسد با مشخص تر شدن فقدان راه حل های نظامی برای غلبه بر منازعات منطقه ای و همچنین سرخوردگی برخی از بازیگران غربی به منظور بهره مندی از سیر تحولات منطقه غرب آسیا، زمینه برای شنیدن طرح ایران مبنی بر تشکیل «مجمع گفت و گوهای منطقه ای» فراهم ترشده است. تحقق این طرح می تواند گام اول برای خروج منطقه از جنگ، کشتار، افراط گرایی و ویرانی باشد که پیامد منفی آن نه فقط متوجه ملت های منطقه شده است بلکه صلح جهانی را به شکل نگران کننده ای تهدید می کند.
