اروپا در دوراهی انتخاب ترامپ یا منافع سیاسی - اقتصادی با ایران
تلاشهای «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا برای بیاعتبار ساختن برنامه جامع اقدام مشترک و نگرانی از پیامدهای عهد شکنی امریکا در پایبندی به برجام اروپا را در دوراهی انتخاب ترامپ یا منافع سیاسی - اقتصادی با ایران قرار داده است .
سوال این است که مهمترین دلایل اروپا برای حفظ برجام چیست وآیا اروپا کدام راه را سرانجام انتخاب خواهد کرد .
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه در همایش مشترک سفیران و رئیسان نمایندگیهای ایران با بخش خصوصی در تهران، با اشاره به اینکه آمریکاییها معتاد به تحریم هستند و فقط علیه ایران تحریم اعمال نمیکنند، گفت: امروز نوبت اروپا است که میان تامین منافع آمریکا و شخص آقای «دونالد ترامپ» و تامین منافع خود، یکی را برگزیند.
در این زمینه دو نکته وجود دارد که باید مورد تاکید قرار گیرد:
نخست، تضمین منافع ایران از برجام است که چارچوب مشخصی دارد و نیاز به چانه زنی ندارد.
نکته دوم؛ منافع برجام برای طرف های دیگر یعنی اروپا ، چین وروسیه است .
اگر تحت تاثیر تصمیمات نابخردانه و یکجانبه آمریکا خدشهای به منافع بین المللی وارد شود، طبعاً باید متناسب با آن تصمیماتی در سطح بین المللی و حتی شورای امنیت علیه اقدامات یکچانبه امریکا اتخاذ شود .
حفظ برجام از دید گاه منافع اقتصادی قطعا یکی از محرک اصلی تکاپوی اروپاست، اما اتحادیه اروپا می داند که باید نگاهی عمیقتر و راهبردیتر به ایران و تعاملات منطقهای و جهانیاش داشته باشد.
اروپا برای حفظ اعتبارسیاسی خود ناگزیر است مسیرش را از سیاست های غیر منطقی امریکا جدا کند.در غیر این صورت قطعا بازنده این بازی سیاسی خواهد بود.
"نصرتالله تاجیک "تحلیلگر مسائل بینالملل می گوید : پیمانشکنی آمریکا اعتبار اروپا و ساختار روابط بینالملل را هدف گرفته اما اروپا باید بهطور عملی نشان دهد حاضر است برای حفظ یک پیمان بینالمللی، «منافع اقتصادی» ایران به «منافع سیاسی» اروپا گره بخورد.
«سور لودگارد» کارشناس و استاد علوم سیاسی در نروژ هم می گوید:
" اتحادیه اروپا مایل است به این توافق پایبند بماند وانگیزه اش برای این پایبندی سرمایه گذاری سیاسی روی این توافق است "
فراموش نکنیم که اروپا حلقه اول امنیتی خاورمیانه است و در صورت نا امن شدن منطقه به شدت آسیب پذیر است.
پیمان شکنی آمریکا از این جهت امنیت ؛ منافع سیاسی ، اعتبار بین المللی اروپا و ساز و کار و ساختار روابط بین الملل را که اروپائیها در پایه گذاری آن پیشقدم بودند هدف قرار داده است. لذا اقدامات ترامپ و تخریب برجام که توافقی در سطح بین المللی است به شکل مستقیم به ضرر منافع اروپا است.
به تعبیر ظریف، آمریکاییها اکنون در برابر نظم لیبرال اقتصاد جهانی که خودشان سالها برای ایجاد آن تلاش کردهاند، ایستاده اند.
اروپا باید بهطور عملی نشان دهد حاضر است برای حفظ یک پیمان بین المللی ؛«منافع اقتصادی» با ایران و حفظ «منافع سیاسی» اروپا تصمیم نهایی را اتخاذ کند .