حقوق بشر و کرامت انسانی ؛ از دیدگاه اسلام
پنجم اوت (14 اسد) در تقویم جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی نامگذاری شده است.
به همین مناسبت در آستانه این روز سومین همایش بین المللی حقوق بشر اسلامی روزشنبه در تهران آغاز به کار کرد.
حقوق بشر همواره از موضوعاتی بوده که کشورهای استعمارگر و صاحب قدرت از آن به عنوان حربه‌ای برای سلطه بر کشورهای دیگر در طول تاریخ استفاده کرده‌اند. بر اساس همین دید گاه و تجربه تلخ است که اعلامیه جهانی حقوق بشر از همان ابتدا با مخالفت دولت‌های اسلامی و اندیشمندان اسلامی مواجه شد. با این حال برخی از متفکران جهان اسلام با پذیرش اصول اعلام شده در اعلامیه جهانی درصدد تطبیق آنها با موازین اسلامی برآمدند و کوشیدند ثابت کنند که این اصول و حقوق به نحو کامل‌تر و بهتری در اسلام وجود دارد .
یکی از ارزشمندترین ویژگی های اعلامیه حقوق بشر اسلامی توجه به نکاتی است که در اعلامیه جهانی بدان توجه نشده یا بصورت سطحی و گذارا بدان ها اشاره شده و به نوعی بخاطر ملاحظات سیاسی در غرب مورد غفلت واقع شده‌اند.
بعنوان مثال ؛ اعلامیه حقوق بشر اسلامی با نفی کامل استعمار و استعمارگری حق مبارزه با این موضوع را برای همه افراد بشر قائل شده است و به صراحت انواع گوناگون استعمار را به عنوان بدترین نوع بردگی تحریم می‌کند. این موضوع در ماده ۴ اعلامیه جهانی حقوق بشر هم اشاره شده است؛ اما با این تفاوت که در اعلامیه حقوق بشر اسلامی با تفصیل و توضیح بیشتری آمده است.
از دیدگاه اسلام نگاه به حقوق بشر از منظر انسانی و الهی ، نه تنها تحسین برانگیز، بلکه شگفت انگیزاست .
اسماعیل فاروقی استاد ادیان دانشگاه در امریکا می گوید:
"برای شهروندان غیر مسلمان در قلمرو دولت اسلامی, حق گسترش ارزشهای هویتی در چارچوب قانونی همگانی وجود دار و برای آن شهروند غیر مسلمان نیز, مانند این حق, نگهداشته شده است."
«رابرت بریفالت» Briffault, Robert مردم شناس و تاریخدان بنام انگلیسی،قرن هشتم تا اواخر قرن دوازدهم میلادی را به عنوان دوران تمدن درخشان،فعال و پر از انرژی و سازندگی دنیای اسلام توصیف می‌کند و آن را مقابله با دنیای غرب،«غرق در بربریت» قرار میدهد.
بریفالت معتقد است:
"آرمان‌های آزادی برای همه افراد بشر، برادری انسان‌ها، برابری انسان‌ها و دولت مبتنی بر شورا و آرای عمومی ـ آرمان‌هایی که الهام‌بخش انقلاب فرانسه و اعلامیه حقوق و راهنمای شکل‌گیری قانون اساسی آمریکا بود و مبارزات استقلا‌ل‌طلبانه را در کشورهای آمریکای لاتین برانگیخت ـ ابداعات غرب نبوده است. منشأ و منبع این آرمان‌ها در قرآن کریم است. این آرمان‌ها عمدتاّ همان‌هایی است که روشنفکران اروپایی قرون وسطا، طی چندین قرن، از طریق کانال‌های مختلفی، چون مسلمانان اسپانیا و سیسیل و جنگ‌های صلیبی، از اسلام گرفته بودند" .
این واقعیت ها نشان می دهند زمانی که شمار زیادی از مردم مغرب زمین در تاریکی جهل و گمراهی غوطه ور شده بودند و دوران قرون وسطی را تجربه میکردند،محققان و دانشمندان بزرگ اسلامی،سهم ارزندهای در توسعه علوم و فنون داشته اند.اختراعات،ابتکارات و نوآوریهای علمی مسلمانان باعث شد تا مسیر رنسانس در اروپا هموار شود و افقهای روشنی از ترقی و پیشرفت در زمینه های مختلف فرا راه بشر قرار گیرد.