انزوای آمریکا در حوزه برجام؛ اروپایی‌ها در کنار ایران
«محمدجواد ظریف» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: انزوای آمریکا در هیچ حوزه‌ای به اندازه برجام، آشکار نبوده است.
ظریف چهارشنبه‌شب در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دوم تلویزیون ایران تصریح کرد: به نظر می‌رسد اروپایی‌ها فقط به خاطر ایران از برجام حمایت نمی‌کنند و به این نتیجه رسیدند که قابل قبول نیست یک فرد براساس منافع شخصی خود برای جهان تصمیم بگیرد. وزیرخارجه ایران در عین حال اظهار کرد: روند تلاش اروپایی‌ها درقبال حفظ «برجام» مثبت است اما کافی نیست، اروپایی‌ها باید از شرکت‌های خود درقبال تحریم‌های آمریکا حمایت کنند و با دادن هزینه‌های لازم اقدام‌های عملی داشته باشند.
با خروج آمریکا از برجام، تعهد سیاسی اروپایی‌ها برای حفظ این توافق بین‌المللی قابل قبول بوده است اما درعمل اقدام اروپایی‌ها رضایت‌بخش نیست. رفع تردید شرکت‌های اروپایی برای ادامه همکاری با ایران همزمان با بازگشت‌پذیری تحریم‌های آمریکا، برقراری ارتباط بانکی و فروش نفت ایران، سه گام مهمی است که برجام‌اروپایی را زنده نگه می‌دارد. حفظ برجام؛ به منزله استقلال عمل اروپایی‌ها در عرصه جهانی است؛ اقدامات عملی و هزینه‌ای که آنان برای استفاده ایران از مزیت برجام، اتخاذ و پرداخت می‌کنند، میزان بازیگری آنان را خارج از اراده سیاسی آمریکا نشان می‌دهد. بقای برجام برای دیپلماسی جهان به قدری حائز اهمیت است که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه یکشنبه گذشته در دیدار «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران در حاشیه برگزاری پنجمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در شهر آکتائو قزاقستان، برجام را توافقی بین‌المللی و مهم دانست و گفت: «حفظ و استحکام برجام از سوی همه طرف‌ها پس از خروج یکجانبه آمریکا از آن ضروری است.»
اقدام دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا ضد برجام، در کنار خروج این کشور از توافق آب و هوایی پاریس، راه‌اندازی جنگ تجاری و تحریم‌هایی که ضد دیگر کشورها از جمله روسیه و ترکیه اتخاذ کرده، کشورها را به‌سمت اجماع بین‌المللی سوق داده است. رفتار امروز روس‌ها، ترک‌ها، چینی‌ها و برخی کشورهای اروپایی، نشانه‌های طرد رویکرد یکجانبه‌گرایی ترامپی است. علاوه بر این؛ در داخل آمریکا هم صداهای مخالف ضد ترامپ شنیده می‌شود و این‌گونه رفتارها، انزوای آمریکا را در حوزه برجام آشکار کرده است. «جک رید» Jack Reed سناتور آمریکایی روز یکشنبه با بیان اینکه دیگر انسجام جهانی ضد ایران وجود ندارد، اذعان کرد: «آمریکا از برجام خارج شد، درحالی که دیگر جهانی متحد در کنار خود و ضد ایران ندارد و متحدان اروپایی را هم از دست داده است.»
«پیتر آلتمایر» Peter Altmaier وزیر اقتصاد آلمان هم با انتقاد از سیاست‌های رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد، «برلین و متحدانش به حمایت از شرکت‌های طرف معامله با ایران به‌رغم فشارهای واشنگتن ادامه خواهند داد. اروپا تسلیم فشار آمریکا در ارتباط با ایران نمی‌شود.»
این روزها؛ همزمان با حساسیت ایران به محدودیت زمان برای عملی شدن اقدامات اروپایی‌ها باهدف حفظ مزیت اقتصادی ایران از برجام، موضع‌گیرهای ضد آمریکایی اروپایی‌ها بیشتر شده است. اروپایی‌ها در عرصه عمل باید اقدام‌هایی را عملیاتی کنند که فروش نفت ایران درچارچوب سیاست به‌صفر رساندن آن از سوی ترامپ و تداوم تجارت با ایران متوقف نشود. درهمین چارچوب؛ قانون مسدود‌سازی تحریم‌های آمریکا از سوی اتحادیه‌اروپا به روزرسانی و اجرایی شده است و شرکت‌های اروپایی به تداوم سرمایه‌گذاری در ایران تشویق شدند. این نشان از تعهد سیاسی کامل اروپایی‌ها به برجام دارد و انتظار هم همین هست اما اینکه تا چه اندازه از سد تحریم‌های آمریکا، تهدید و تنبیه ترامپ عبور می‌کنند به هزینه‌ای بستگی دارد که اروپایی‌ها باید برای حفظ جایگاه خود باهدف تداوم برجام پرداخت کنند.
