سیاستهای ترامپ خطری برای «حاکمیت قانون» در جهان
نماینده ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت با موضوع میانجیگری و حل و فصل اختلافها گفت: یکی از اصول بنیادین سازمان ملل این است که دنیا باید با «قانون» نه با «زور» اداره شود.
«غلامعلی خوشرو» روز چهارشنبه در مصداقی برای بهکارگیری روش «زور» در جهان، خاطرنشان کرد: آمریکا نه فقط خود قطعنامه شورای امنیت را نقض میکند، بلکه آشکارا دیگران را نیز به سرپیچی از یکی از قطعنامههای این نهاد، یعنی قطعنامه 2231، دعوت میکند و میگوید اگر از این اقدام خودداری کنند با مجازات رو بهرو خواهند شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هشتم ماه مه 2018 بدون توجه به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که پشتوانه حقوقی و سیاسی «برجام» است، از این توافق بینالمللی خارج شد. دولت ترامپ درپی این خروج؛ بهروشهای مختلف تلاش دارد کشورهای امضاء کننده برجام و دیگر کشورها را از همکاری اقتصادی با ایران منع کند. درهمین چارچوب؛ نمایندگان دولت کنونی آمریکا به کشورهای مختلف در سراسر جهان سفر و آنان را تهدید کردهاند اگر به همکاری با ایران ادامه دهند، مجازات میشوند. این رویکرد و سیاست آمریکا، مصداق عینی بهکارگیری روش «زور» در جهان با چاشنی تهدید است. تداوم این رویکرد؛ خطری جدی برای نظم حاکم بر نظام بینالملل است؛ نظمی که همکاری متقابل، چندجانبهگرایی و بهکارگیری روش مسالمتآمیز برای حل اختلافها شاخصه آن است.
خروج آمریکا از برجام فقظ یک نمونه از یکجانبهگرایی مُخرب است؛ تهدید کشورهای مختلف جهان به مجازات بهسبب همکاری با ایران، جنگ تجاری با اروپا، چین، روسیه و ترکیه و درنهایت خروج آمریکا از دیگر توافقنامههای بینالمللی، همه نشانههایی از روزگویی دولت ترامپ است که موضعگیری واحد جهانی در برابر این رویکرد نادرست، امری ضروری است. تداوم رویکرد کنونی از جانب دولت ترامپ؛ اعتبار سازمان ملل و شورای امنیت را بیش از پیش مخدوش میکند و در نهایت با تضعیف «حاکمیت قانون»، جهان بهسمت هرج و مرج پیش خواهد رفت. موضعگیری کشورهای مختلف جهان در برابر سیاستهای یکجانبه ترامپ نشان از طرد این رویکرد دارد و تقویت چنین سیاستی بهنفع صلح و امنیت جهانی است. «دیلیپ هیرو» Dilip Hiro نویسنده آمریکایی و کارشناس مسائل بینالملل اخیرا در مقالهای در پایگاه اینترنتی گلوبالریسرچ نوشت: «در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، جهان این پیام روشن را داده است که زمین بازی آمریکا و رئیس جمهوری آن نخواهد شد.»
این نویسنده آمریکایی تاکید کرده است: «سیاستهای یکجانبهگرایانه ترامپ در زمینه تجارت، خروج از توافق هستهای ایران و توافق آب و هوایی پاریس سرآغاز جنبشی جهانی ضد ترامپ شده است.»
پایگاه اینترنتی آسیاتایمز هم در گزارشی با انتقاد از رویکرد مُخرب دولت کنونی آمریکا در سطح جهان نوشته است: «جهان به کام رئیس جمهور آمریکا نیست. سیاستهای یکجانبهگرایانه ترامپ، در زمینه جنگ تجاری و خروج از توافق هستهای ایران بههمراه هزینههای هنگفت دفاعی و رد سیاستهای بینالمللی در زمینه مبارزه با تغییرات اقلیمی، موجی عظیم ضد ترامپ، نه فقط در عرصه جهانی، بلکه در داخل آمریکا به راه انداخته است.»
موجی که امروز در سطح جهانی ضد سیاستهای زورگویانه ترامپ حداقل در سیاست اعلامی درحال شکلگیری است نشان میدهد مختصات نظام بینالملل همانند گذشته صرفا در خدمت آمریکا نیست و دیگر کشوری استیلای بیچون و چرای این کشور را نخواهد پذیرفت. احترام به «حاکمیت قانون» و استفاده از «روش مسالمتآمیر» آینده صلح و امنیت جهانی را تضمین میکند؛ در غیراینصورت، تداوم سیاستهای زورگویانه آمریکا، خطری برای اداره همگانی جهان درچارچوب قانون است.