تحلیل- علل افزایش خشونت‌ها علیه شیعیان سوری چیست؟

پس از 45 روز از سقوط دولت بشار اسد در سوریه، خشونت عناصر مسلح وابسته به تحریرالشام علیه شیعیان این کشور روند افزایشی یافته است.

در حمله عناصر مسلح ۱۰ شهروند شیعی در روستای الکنیسه در استان حمص سوریه به شهادت رسیدند. عناصر مسلح همچنین در این روستا پنج شهروند سوری را بازداشت کردند و ساکنان این روستا را مورد اذیت و آزار قرار دادند.

آنها همچنین در روستای تارین نیز سه شهروند شیعه را دستگیر و سه شهروند دیگر را با شلیک گلوله زخمی کردند.

عناصر مسلح وابسته به گروه تحریر الشام در حمله به روستای کفرنان هم ۲۷ نفر را بازداشت و شماری از ساکنان را زخمی کردند. عناصر مسلح وابسته به الجولانی همچنین در دو روستای الغزیله و الحمام چهار نفر را به صورت میدانی اعدام، پنج نفر را دستگیر و ۱۰ نفر را زخمی کردند.

براساس اعلام دیده‌بان حقوق بشر سوریه، روز چهارشنبه نیز عناصر مسلح وابسته به الجولانی با ورود به شهرک الغور در غرب حمص، چهار شهروند را با شلیک مستقیم به سر اعدام کردند. این نیروها دو شهروند دیگر را نیز به اتهام درگیری با خود به قتل رساندند.

این خشونت‌ها صرفاً در استان حمص نیست. حمص، حماه و مناطق سواحل سوریه نیز شاهد اعدام‌های میدانی متعددی بوده‌ است. شمار زیادی از شیعیان نیز از ترس عناصر مسلح و تروریستی در داخل و خارج از این کشور به خصوص در لبنان آواره شده و وضعیت مناسبی ندارند. در میان قربانیان، کودکان و زنان هم هستند که این مساله بر درد و رنج مردم محلی سوریه افزوده است.

درباره این خشونت‌ها چند نکته حائز اهمیت است.

نکته نخست این است که این خشونت‌ها یا با اجازه ابومحمد الجولانی انجام شده و یا او قادر به کنترل گروه‌های مسلح نیست. شمار زیادی از گروه‌های تروریستی با تحریر الشام همکاری می‌کنند که ممکن است به دلایل مختلف از جمله سهم‌خواهی برای قدرت، از این گروه تبعیت نکنند.

دوم اینکه ممکن است حملات عناصر مسلح به ساکنان مناطق شیعه‌نشین، نه تنها به عنوان یک عمل نظامی، بلکه به عنوان یک اقدام هدفمند برای ایجاد ترس و بی‌ثباتی در این مناطق انجام شود و اقدامی در جهت اعمال فشار بر شیعیان سوری برای تبعیت از دولت جدید باشد.

سوم اینکه تحلیل غالب این است که این حملات به بهانه مقابله با نیروهای نظام اسد انجام می‌شود و عناصر وابسته به دولت جدید سعی دارند نیروهای نزدیک به نظام اسد را یا پاکسازی ، یا مجبور به فرار از کشورو یا با ایجاد رعب و وحشت از هرگونه اعتراض آنها علیه دولت جدید جلوگیری کنند.

چهارم اینکه این خشونت‌ها به وضوح نشان‌دهنده وضعیت بحرانی و ناپایدار در سوریه و تأثیرات عمیق آن بر جامعه شیعه‌نشین در استان‌های مختلف از جمله حمص است. این حملات نشان‌دهنده تنش‌های مذهبی و قومی در سوریه است و می‌تواند به تشدید درگیری‌ها و بحران انسانی منجر شود.

پنجم اینکه با وجود شدت گرفتن خشونت علیه شیعیان و کشته و زخمی شدن صدها نفر در 45 روز گذشته که نشان‌دهنده نقض جدی حقوق بشر و بحران انسانی در مناطق شیعه‌نشین سوریه است، اما تاکنون جامعه جهانی و به خصوص قدرت‌های مدعی حقوق بشر که بشار اسد را به نقض فاحش حقوق بشر متهم کرده بودند، هیچ اقدامی برای متوقف کردن این خشونت‌ها انجام نداده‌اند.

"سید عباس عراقچی" وزیر امور خارجه ایران پنجشنبه شب در تماس تلفنی با هاکان فیدان وزیر خارجه جمهوری ترکیه، با تاکید مجدد بر سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی سوریه و ضرورت اجتناب از درگیری‌های داخلی و شکل‌گیری یک دولت فراگیر با مشارکت همه جریان‌های سیاسی، قومی و دینی، از انتشار اخباری از اقدامات خودسرانه گروه‌های مسلح علیه مردم عادی و غیر نظامیان در مناطق شیعیان و علویان ابراز نگرانی کرد و خواستار صیانت از حقوق اقلیت‌ها شد.