گفتمان انقلاب اسلامی و اندیشه وحدت در جهان اسلام

آیت الله خامنه ای: "ما به فرقه‌هاى عالم اسلام نمى‌گوییم از عقاید مخصوص فرقه‌ى خود دست بکشید و عقاید فرقه‌ى دیگر را قبول کنید؛ اما به همه‌ى مسلمین مى‌گوییم در میان ما موارد مشترک، بیشتر و مهم‌تر و اساسی‌تر از موارد اختلاف است. دشمنان ما روى موارد اختلاف تکیه مى‌کنند؛ ما برعکس باید مواضع مشترک را تقویت کنیم و نگذاریم دشمن بهانه به دست آورد و با تفرق ما، نقطه‌ى فشار روى پیکر امت اسلامى را پیدا کند."

وحدت امت اسلامی یکی از مهمترین مسایلی است که قرآن کریم و معصومین (ع) بدان توجه خاصی داشته اند. خداوند در قرآن کریم، هر جا سخن از وحدت و یک پارچگی است، آن را می ستاید و هر جا که از اختلاف و دو دستگی سخن به میان آید، آن را نکوهش می کند. قرآن در موارد گوناگون به مسأله ی مهم وحدت می پردازد و از بشریت می خواهد که همگی به ریسمان الهی چنگ بزنند و از تفرقه و جدایی بپرهیزند. « به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید ». (آل عمران: 103)

وحدت اسلامی، از مهم‌ترین ایده‌ها و آرمانهایی است که هر مسلمان آزاده‌، از صدر اسلام تا کنون، آن را فریاد زده است. پیامبر (ص) و دیگر پیشوایان الهی هیچگاه از مسأله وحدت غافل نبودند و آن را رمز موفقیت و سعادت جامعه اسلامی می دانستند. حضرت علی(ع) و دیگر معصومین(ع) در طول حیات مبارک خود به دلیل حفظ وحدت مسلمین، بارها در برابر پایمال شدن حقوق خود سکوت کردند، تا بذر تفرقه و تشتت در بین مسلمانان رشد نکند و اتحاد مسلمانان حول محور یکتاپرستی، کتاب آسمانی مشترک و کعبه، قبله ی مسلمانان حفظ شود. بر اساس این آموزه های سعادت بخش، گفتمان انقلاب اسلامی به مسأله ی وحدت در جهان اسلام اهمیت زیادی می دهد.

بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در سال 1979 ، حضرت امام خمینی(ره)، وحدت اسلامی را به عنوان شعاری راهبردی برگرفته از عمق باورهای اسلامی ، مطرح ساخت . به علاوه ، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز، پیروان مذاهب اسلامی ، از آزادی کاملی در پایبندی به اعتقادات خویش برخوردار شدند؛ تا آنجا که پیروان دیگر مذاهب حق دارند به دادگاههایی که براساس دیدگاه آنان حکم می کنند مراجعه کنند.

نامگذاری ایام میلاد پیامبر اعظم (ص) بعنوان هفته وحدت و راه‌اندازی "مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی" قسمتی از اقدامات گسترده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در راستای اتحاد بین مذاهب مختلف اسلامی است. گفتمان انقلاب اسلامی که بر اساس تعالیم رهایی بخش اسلام ناب محمدی شکل گرفته است، نگاه کریمانه و مودت آمیز اسلام نسبت به مظلوم و مستضعف و حمایت از آنان را می ستاید و دنبال می کند و بر این اساس  در برابر ظلم و ستم می ایستد و دست دوستی به هیچ مستکبر ظالمی نمی دهد.

اتحاد حداکثری در بین مسلمانان از خواسته های اصلی گفتمان انقلاب اسلامی است چراکه عزت مسلمین و قدرت آنان در گرو این اتحاد صورت می پذیرد. با این قدرت و عزت است که امت اسلامی می تواند در برابر دشمنان خود بایستد و ترس در دل آنان بیفکند. صهیونیست ها که از مهمترین دشمنان امت اسلامی به شمار می روند، سالهاست که به دنبال تصرف و اشغال تمام فلسطین و نابودی تمام مسلمانان اند. حمایت از فلسطین و نامگذاری روزی به نام روز قدس بخشی از تلاش های ایران برای حمایت از مظلومیت فلسطینیان است. با حمایت امت اسلامی، صهیونیست های غاصب هیچگاه نخواهند توانست به عقیده شومشان که تصرف سرزمین های میان رودخانه نیل تا رودخانه فرات است، دست یابند.

بنابر این گفتمان انقلاب اسلامی به دنبال برادری و اخوت حقیقی بین مسلمانان است. در صورت داشتن اتحاد حداکثری بین مسلمانان،  قدرت جهانی و عزتی بزرگ به دست می آید تاحدی که دیگر دشمنان به فکر تعدّی به سرزمین های اسلامی و تصرف ذخایر غنی نفت و گاز و معادن بیشماری که در کشورهای اسلامی وجود دارد، نخواهند افتاد و این ثروت های موجود در کشورهای اسلامی، برای پیشرفت همه جانبه ی امت بزرگ صرف خواهد شد.

از سوی دیگر گفتمان انقلاب اسلامی به دنبال وحدتی برادرانه است به گونه ای که با یکدیگر تعاملی زیبا و دوستانه داشته باشند و در همه حال یکدیگر را پیشرفت دهند. به طور مثال، علمی که یک کشور اسلامی به آن دست می یابد در آن کشور محصور نماند بلکه به دانشمندان دیگر کشورهای اسلامی نیز برسد و آنها نیز در آن زمینه پیشرفت کنند. با این نگاه رقابت به رفاقت تبدیل می شود و همه برای اعتلای امت واحده ی اسلامی تلاش می کنند.

البته باید یادآور شد که گفتمان انقلاب اسلامی وحدت را در بین پیروان مذاهب اسلامی از جمله شیعه و سنی پی می گیرد و هیچگاه به دنبال وحدت با وهابیت و سلفی گری نیست چراکه اعتقاد ناپسند برادر کشی از دل تفکرات انحرافی سلفی ها خارج شد و اکنون گروههای تروریستی و تکفیری به ویژه داعش، زشت ترین جنایات را انجام می دهد و با نام خدا و پیامبر اکرم دست به کشتار فجیع مسلمانان اعم از شیعه و سنی زده است .

مسأله " وحدت مسلمین" در نگاه انقلاب شکوهمند اسلامی ایران جزء مهمترین برنامه هاست که از ابتدای پیروزی انقلاب دنبال شد. امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی به وحدت نگاهی استراتژیک داشت. ایشان وحدت ملی را برای حفظ کشور و قدرت ملی و نیز به غارت نرفتن منافع ملی کشور مهم برمی شمرد و از سوی دیگر وحدت و انسجام بین مسلمین را  موجب عزت مسلمانان و ضربه نخوردن اسلام و قرآن، و اتحاد بین مستضعفان برای مبارزه با استکبار پراهمیت می دانست. امام خمینی وحدت مسلمانان را درخت استوار و محکمی می دید که میوه های آن، پیروزی مسلمانان، نابودی دشمنان، شکوفایی و پیشرفت کشورهای اسلامی بود. ایشان وحدت را ضامن بقای مسلمانان معرفی می کرد .

از منظر آیت الله خمینی، تحمل حرفهای مخالف از عوامل مهم ایجاد وحدت است. ایشان معتقد بود که این تحمل و صبر جز با خودسازی و مبارزه با نفس به دست نمی آید. از این رو، در اندیشه امام خمینی، مسئله مبارزه با نفس برای رسیدن به وحدت ، بسیار مهم و ضروری است تا جایی که ایشان قائل است کسانی که مسائل تفرقه‌انگیز را مطرح می‌کنند دردِ دین و اسلام نداشته بلکه در بند خودخواهی های خود هستند.

 امام معتقد بود با گفتگو، تفاهم، تقریب، احساس مشترک و باور به سرنوشت مشترک، تلاش ها و توطئه‌ های دشمنان در ایجاد اختلافات بین مسلمانان خنثی خواهد شد .

 امام خمینی رهبر کبیر و استراتژیست بزرگ انقلاب اسلامی درباره وحدت مسلمانان می فرمایند: "رمز پیروزی مسلمین در صدر اسلام، وحدت کلمه و قوت ایمان بود که یک لشکر ضعیف را بر امپراتوری های بزرگ عالم غلبه داد؛ ای مسلمانان جهان و ای پیروان مکتب توحید، رمز تمامی گرفتاری های کشورهای اسلامی اختلاف کلمه و عدم هماهنگی است و رمز پیروزی، وحدت کلمه و ایجاد هماهنگی است... همه برای اسلام و به سوی اسلام و برای مصالح مسلمین و گریز از تفرقه و جدایی و گروه گرایی که اساس همه ی بدبختی ها و عقب افتادگی هاست ، تلاش کنید ."

آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی، همچون امام خمینی(ره) نگاهی استراتژیک به مقوله ی وحدت دارند. ایشان وحدت را یکی از مسائل اساسی و مورد نیاز دنیای اسلام دانسته و به مسلمانان تأکید می کنند که منظور از اتحاد این نیست که همه دارای یک سلیقه و یک مذاق باشند؛ بلکه اتحاد بدان معناست که سلیقه‌های گوناگون در کنار یکدیگر قرار گیرند و منافع مسلمانان را بر نفسانیت های شخصی مقدم بدارند. رهبر انقلاب اسلامی در این باره می فرمایند: "ما به فرقه‌هاى عالم اسلام نمى‌گوییم از عقاید مخصوص فرقه‌ى خود دست بکشید و عقاید فرقه‌ى دیگر را قبول کنید؛ اما به همه‌ى مسلمین مى‌گوییم در میان ما موارد مشترک، بیشتر و مهم‌تر و اساسی‌تر از موارد اختلاف است. دشمنان ما روى موارد اختلاف تکیه مى‌کنند؛ ما برعکس باید مواضع مشترک را تقویت کنیم و نگذاریم دشمن بهانه به دست آورد و با تفرق ما، نقطه‌ى فشار روى پیکر امت اسلامى را پیدا کند."

آیت الله خامنه ای داشتن بصیرت و آگاهی نسبت به رفتارهای تفرقه افکنانه ی دشمنان را که برهم زننده ی وحدت است ، برای هر مسلمان لازم و ضروری می دانند . ایشان در این باره می فرمایند: " غرب و آمریکا تلاش دارند تا تحت عناوین شیعه و سنی ، قومیت‎ ها و ملیت‎ ها میان مسلمانان ایجاد اختلاف کنند، بنابراین همه باید هوشیار باشند و مسائل را با این دید مورد بررسی قرار دهند و نسبت به آن‎ها موضعگیری کنند . "