نگاهی به مراسم اسکار هشتاد و نهم و موفقیت فیلم فروشنده

اصغر فرهادی کارگردان صاحب‌نام ایرانی، جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی را در هشتاد و نهمین دوره اسکار برای فیلم "فروشنده " دریافت کرد.  این رویداد بزرگ در ایران و جهان با واکنش های متفاوت و اغلب مثبتی روبرو شد.

      نشریه "ال پائیس" چاپ اسپانیا قبل از مراسم اسکار نوشته بود که اگر فیلم "فروشنده" جایزه اسکار را برنده شود، سیلی‌ محکمی‌ به صورتترامپ زده خواهد شد و جای تعجب نیست که چنین اتفاقی روی دهد چرا که "فروشنده"، فهرست بلندی ‌از جوایز بین المللی را با خود همراه دارد.

فرهادی نیز هفته گذشته گفت که هرکس این جایزه را ببرد جایزه اش به مردمی تعلق خواهد داشت که برای تقویت وحدت و تفاهم می‌جنگند. اما این همه ماجرا نبود. هنوز مراسم برگزار نشده بود که نه تنها سینمای ایران که دیپلماسی فرهنگی ایران، از میدان مبارزه با تبعیض نژادی و رفتار غیر محترمانه دولت حاکم بر آمریکا پیروز بیرون آمد.

      اصغر فرهادی در اعتراض به فرمان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، مبنی بر ممانعت از ورود اتباع هفت کشور از جمله ایران به خاک ایالات‎متحده، مراسم اسکار 2017 را تحریم کرد و اعلام نمود که حتی اگر استثنایی برای او قائل شوند، باز هم در این مراسم شرکت نمی کند. این کارگردان سینمای ایران، فیروز نادری، یکی از مدیران ایرانی سازمان فضایی امریکا (ناسا) و انوشه انصاری، نخستین زن مسافر فضایی در جهان را به عنوان نمایندگان فیلم "فروشنده" به مراسم اسکار معرفی کرد.

خانم انصاری هنگام حضور بر روی صحنه برای دریافت جایزه فرهادی، پیامی را به نمایندگی از این کارگردان قرائت کرد که در متن آن به انتقاد از سیاست‌های افراطی رئیس‌جمهور امریکا در قبال مهاجران پرداخته شده بود  فرهادی در این پیام اعلام کرد غیبتش در مراسم اسکار به احترام مردم کشورش و همه کسانی است که به شکل غیرمحترمانه‌ای از ورودشان به امریکا ممانعت به عمل آمده است 

پیام اصغر فرهادی به اسکار

 فرهادی کسب جایزه اسکار برای دومین بار را افتخاری بزرگ برای خود دانست ولی اضافه کرد: تقسیم‌بندی جهان به ما و دشمنان ما از سوی سیاست‌مداران افراطی ، باعث ترس می‌شود، ترسی که توجیهی دروغین برای خشونت‌ها و جنگ‌ها است. وی تأکید کرد که سینماگران می‌توانند با بهره‌گیری از هنرشان کلیشه‌هایی که از ملیت‌ها و ادیان مختلف ساخته شده را شکسته و زمینه همدردی و همبستگی مردم جهان را فراهم کنند. به این ترتیب دستاورد این فیلمساز ایرانی و در کل حضور ایران در این مراسم، نه تنها موفقیتی در عرصه سینما بود بلکه توانست صدای اعتراضی بلند علیه اقدامات خصمانه دولت آمریکا را به تمام جهانیان برساند. این فیلمساز ایرانی، از تریبون اسکار استفاده کرد تا  نشان دهد که علاوه بر تسلط بر ابزار هنر، توانایی درک شرایط حساس جامعه جهانی و لزوم همبستگی با مردم جهان را نیز دارد .  

    " فروشنده"  با 9 فیلم از کشورهای دیگر جهان رقابت کرد که از میان 85 فیلم خارجی برای رقابت نهایی در اسکار انتخاب شده بودند  در این فهرست، فیلم‌‎هایی از کشورهای استرالیا، کانادا، دانمارک، آلمان، نروژ، روسیه، سوئد و سوئیس به چشم می‌خورد. این فیلم در ماه مه 2016  جایزه بهترین فیلم‌نامه و بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بین‌المللی کن و جایزه بهترین فیلم جشنواره مونیخ را کسب کرد. همچنین  این فیلم در جشنواره آمستردام نیز به‌عنوان بهترین فیلم از نگاه تماشاگران انتخاب شد و ماه گذشته هوگوی نقره‌ای -  جایزه ویژه هیئت داوران پنجاه و دومین جشنواره فیلم شیکاگو- را از آن خود کرد.

تریلر فیلم فروشنده

اصغر فرهادی، در سال 2012 میلادی، برای فیلم "جدایی نادر از سیمین" نیز جایزه اسکار را دریافت کرد. این کارگردان همچنین خرس نقره‌ای جشنواره فیلم برلین را برای فیلم "درباره الی" و خرس طلایی همین جشنواره را برای فیلم "جدایی نادر از سیمین" دریافت کرده است. در فیلم "فروشنده" که در آن به طور اقتباسی از نمایشنامه مرگ فروشنده – نوشته آرتور میلر - بهره‌ گرفته‌ شده ، زندگی مشترک یک زن و شوهر پس از بروز پیش‌آمدی ناگوار برای شخصیت زن داستان ، دچار بحران می‌شود.

 فیلم "فروشنده"، شب پیش از برگزاری مراسم اسکار به صورت عمومی و رایگان در میدان ترافالگار لندن به نمایش در آمد. حدود 10 هزار تماشاچی بعد از ظهر یکشنبه 8 اسفند (26 فوریه) برای دیدن این فیلم در مرکز لندن گرد هم آمدند. شهردار لندن که پیشتر از مردم خواسته بود برای تماشای این فیلم بیایند، نمایش فیلم اصغر فرهادی را یک افتخار عنوان کرد .

امسال آکادمی علوم و هنرهای فیلمسازی آمریکا، تعداد سیاه پوستان و اقلیت‌های نژادی در میان اعضای خود را افزایش داد و سه فیلم "چهره‌های پنهان"، "نرده‌ها" و "مهتاب"  با قهرمانان سیاه پوست توانستند نامزد اسکار بهترین فیلم شوند. همین طور 5 بازیگر سیاهپوست توانستند در میان بیست نامزد بخش‌های بازیگری قرار بگیرند و "بری جنکینز" هم نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد، کسی که نامش در میان نامزدهای جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی هم بود.

حضور این تعداد چهره سیاه پوست در میان نامزدهای بخش های اصلی تنها با آمار سال2006 برابری می‌کند و اگر بخش‌های مستند و فیلمبرداری را هم حساب کنیم، آمار امسال حتی از اسکار هفتاد و نهم هم بهتر می‌شود. این شواهد نشان می‌دهد که کمپین ضد تبعیض نژادی اسکار در سال گذشته حرکت مهمی بوده اما آیا حالا دیگر همه چیز در هالیوود خوب است و تبعیضی دیده نمی شود؟

    "اینترتینمنت ویکلی"  در شماره ویژه اسکار هشتاد و نهم ، طی تحقیقات گسترده‌ای توانسته آمارهای جالب توجهی را منتشر کند که شدت فاجعه را نشان می دهد. 6/ 12 درصد از جمعیت آمریکا را سیاه پوستان تشکیل می‌دهند اما آنها فقط9/3  درصد از تمامی نامزد ها در چهار بخش بازیگری را به خودشان اختصاص داده اند. درصد برنده های سیاه پوست این چهار بخش نسبت به کل برنده ها هم فقط 4/4 درصد است. در میان اقلیت ها، سیاه پوستان بهترین وضعیت را دارند. لاتین های غیر اروپایی3/16 درصد جمعیت آمریکا را به خودشان اختصاص داده اند اما فقط 3/1 درصد نامزدی‌های بازیگری به آنها اختصاص پیدا کرده و از این میان هم فقط 2/1 درصد به پیروزی ختم شده است. روزنامه "لس آنجلس تایمز" نیز در گزارشی نوشت: تنوع نژادیدر میان رای دهندگان به مراتب کمتر از تنوع در میان بینندگان این مراسم است. 94 درصد از رأی دهندگان اسکار را سفید پوستان تشکیل می دهند و 6 درصد بقیه از دیگر نژادها هستند که از این میان تنها 2 درصد سیاهپوست هستند.  

"مت دیمون"  در مصاحبه اخیر خود تأکید کرده است که هالیوود باید بیش از این‌ها کاری انجام دهد ولی خوب این را هم باید بدانیم که بی‌عدالتی‌های مربوطه به زنان و نژادهای مختلف در آمریکا بسیار عظیم‌تر از آن است که بتوان آن را به نامزدهای سفید پوست مراسم اسکار امسال محدود کرد. این مشکل در صنعت تجاری هالیوود و بهتر بگویم در کل کشور ما ریشه دوانده است.

  "ال زی گراندرسون"، کارشناس مسائل اجتماعی معتقد است که ریشه کن شدن نژادپرستی در آمریکا ادعایی بیش نیست. اگر به واقعیت‌های امروزی جامعه آمریکا نگاه کنیم متوجه می شویم که هنوز رگه‌های پررنگی از نژادپرستی در آمریکا وجود دارد. وی در مصاحبه با سی‌ان‌ان گفت: هنوز میراث تبعیض نژادی و نگاه منفی به رنگین پوستان در جامعه آمریکا پابرجاست.

از تمام اینها که بگذریم یک پارادوکس عجیب در مراسم اسکار امسال وجود داشت که شاید بتوان به آن جدی تر فکر کرد و بعداً به طور مفصل به آن پرداخت. هالیوود در درون خود از تبعیض نژادی رنج می برد، بسیاری از آثار این چرخه تولید فیلم، سرشار از توهین به ملت ها، ادیان و اقوام دیگراست و حتی خود مروج خشونت های نژادی ، جنسی و دینی است. هالیوود سالهاست که شهروندان کشورهای مسلمان و آسیایی و غیر آمریکایی ها را در فیلم هایش با افراطی ترین شکل ممکن و با تبعیضی آشکار به تصویر می کشد. حال چه اتفاقی افتاده است که در مراسم اسکار، رئیس جمهور خود را به خاطر بیان این حرفها سرزنش کرده و در روی صحنه از وی انتقاد می کند ؟؟؟  آیا پاسخی برای این سوال وجود دارد ؟

-------------------------------------------------------------------------