نوروز ایرانی(13)

در این برنامه با رسوم نوروزی ایرانیان ترکمن آشنا می شویم.

ایرانیان ترکمن نیز همانند سایر هموطنان خود در استقبال از سال نو و برگزاری مراسم نوروزی،رسومات خاص خود را داشته و توجه ویژه ای به این جشن دارند. در بین‌ ترکمن ها ضرب ا‌لمثل‌ معروفی‌ هست‌ که‌ می‌گوید: «ییلینگ‌ گله‌نی‌ نوروزدان‌ بللی» یعنی نوروز فرا رسیدن‌ سال‌ نو را نوید می‌دهد. این ضرب‌المثل نشانگر اهمیت والای عید نوروز در بین ترکمن‌هاست. در اسفند ماه اقدامات همانند درست کردن سبزه، خانه تکانی و شستن فرش ها و رنگ زدن خانه و خرید لباس و تهیه شیرینی و آجیل و برنج و روغن برای سال نو تدارک دیده می شود. برخی از ترکمن ها بنابر رسمی قدیمی، نخ سفید و سیاه را با هم بافته و در میانه ی آنها اسپند، نظرچشم، مونجوق (منجوق)، نمک و داغدان (نوعی چوب که در نزد ترکمن های قدیم مقدس بوده است) قرار داده و در بالای درب ورودی آویزان می کنند. تزیین کردن حیواناتی چون اسب (درست کردن نمد رنگین، پیشانی بند با نقش و نگارهای بسیار زیبا برای اسبان) و آویختن زنگوله به گردن گوسفند نیز فرا رسیدن سال نو را نوید می دهد. قبل از فرا رسیدن سال نو در روزهای پنج شنبه و جمعه برای شادی روح اموات، خیرات و صدقات به همسایه ها می فرستند. زیرا معتقدند که روح مردگان به خانه های خود باز می گردند و اگر جایگاه خود و فرزندانشان را پاک و پاکیزه ببینند و بوهای خوش استشمام کنند، شاد و خوشوقت شده و بازماندگان خود را دعا می کنند و گرنه افسرده و غمگین باز می گردند. به همین علت چند روز مانده به نوروز، «عود» در خانه ها می سوزانند. قبل از تحویل سال، زنان به پختن نان و شیرینی های محلی و ... از قبیل بیشمه، بورک، قاتلاما، پتیر، پسیق و «سمنو» مشغول می شوند و یک جفت قرص نان کوچک را با نخ سفید و سیاه به نشانه برکت به دیوار اتاق می آویزند . موقع تحویل سال چراغها را روشن کرده و پنجره ها را باز می کنند تا هوای تازه بهاری داخل شود و برکت افزون تر شود و بزرگ خانواده، قرآن را بوسیده و تلاوت می کند تا سال جدید سالی پربار و برکت و همراه با تندرستی و خوشی و موفقیت آمیز باشد.

در این روز تمامی اعضای خانواده غسل کرده و لباس نو می پوشند و دو رکعت نماز شکر به جای می آورند. خانواده ها در آغاز سال نو به زیارت قبور می روند و با قربانی کردن گوسفند و دادن صدقه و شکرانه از خداوند طلب حاجت می نمایند.