رهبری و جایگاه آن در جمهوری اسلامی ایران

در این برنامه به جایگاه رهبری در اسلام و رویداد شگرف چگونگی انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای به رهبری جمهوری اسلامی ایران پس از رحلت امام خمینی (ره) پرداخته شده است.

رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه ای دارد. جمهوری اسلامی ایران بر آمده از مردم سالاری دینی است و اسلامیت در کنار جمهوریت قرار دارد. رهبری در جمهوری اسلامی ایران یکی از نمادهای مردم سالاری دینی است. کسی می بایست به مقام رهبری کشور انتخاب شود که از روحانیون طراز اول در علوم اسلامی و آگاه به مسائل سیاسی و اجتماعی و مدیر ومدبر باشد. امام خمینی (ره) از نظریه پردازان طراز اول در حوزه حکومت اسلامی و ولایت فقیه است. پیش از امام خمینی (ره) روحانیون و چهره های شاخصی از اسلام شناسنان نظریاتی درباره حکومت اسلامی و ولایت فقیه مطرح کرده بودند. ولی هیچ یک از علمای بزرگ اسلامی همچون امام خمینی (ه) نتوانستند و این فرصت را نیافتند در مقام  نظریه پرداز حکومت اسلامی و در مقام عمل این نظریه را به اجرا بگذارد. بر اساس فقه شیعه، اسلام برای تمام امورات زندگی بشر جهت رسیدن انسان به اوج کمالات انسانی از جمله حکومت دستور العمل دارد. حضرت محمد (صلی الله علیه و آله سلم ) فقط برای موعظه  و ارائه یک سری فضایل اخلاقی و دوری بشر از رذائل اخلاقی  به پیامبری مبعوث نشد. حضرت محمد (صلی الله علیه و آله سلم ) به عنوان آخرین فرستاده خدا با برنامه نجات بشر از جهل و بت پرستی و دعوت به خداپرستی و ایجاد جامعه ای بر مبنای عدالت ، صلح و انسان دوستی به پیامبری مبعوث شدند. پیامبر خدا پس از مجاهدتهای بسیار واز دست دادن بسیاری از نزدیکان و یارانش در مقابله با کفار و بت پرستها از مکه  به مدینه هجرت کردند. پیامبر در مدینه در اولین گام اقدام به تشکیل حکومت کردند. اقامت حضرت محمد (صلی الله علیه و آله سلم ) در مدینه تا زمان رحلت ایشان حدود ده سال طول کشید . ده سال حکومت پیامبر خدا در مدینه به عنوان یک انسان کامل و بری از هر گونه عیب و نقصی، دریایی از معرفت برای مسلمانان برای عمل به تعالیم اسلامی شد.  

    گفتار و رفتار حضرت محمد (صلی الله علیه و آله سلم ) در کنار قرآن کریم مبنای فقه پویای اسلام برای زندگی بشرتا پایان حیات زمین و روز رستاخیز است. البته پیامبرهمانطور که بعد از مبعوث شدن به پیامبری برای امت خود برنامه داشتند برای بعد از حیات خود نیز علاوه بر قرآن کریم، معجزه جاوید اسلام، تمسک به اهل بیت خود را نیز تنها راه رستگاری بشر دانستند. کتابی که می‌خواهد پاسخگوی نیاز مردم باشد بدون معلّم و مفسّر نمی‌شود. صحّت انتساب حدیث ثقلین به پیامبرخدا (صلی الله علیه و آله سلم ) را همه مسلمانان، شیعه و سنی، پذیرفته و حدیث ثقلین را در کتاب‌های حدیثی خود آورده‌اند. شیعیان با تکیه بر این حدیث، معتقد به لزوم امامت و عصمت امامان (علیه اسلام) و نیز دوام امامت در همه زمان‌ها هستند. در بخشی از حدیث ثقلین آماده است: «...إِنِّی تَارِک فِیکمْ أَمْرَینِ إِنْ أَخَذْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا- کتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَهْلَ بَیتِی عِتْرَتِی أَیهَا النَّاسُ اسْمَعُوا وَ قَدْ بَلَّغْتُ إِنَّکمْ سَتَرِدُونَ عَلَی الْحَوْضَ فَأَسْأَلُکمْ عَمَّا فَعَلْتُمْ فِی الثَّقَلَینِ وَ الثَّقَلَانِ کتَابُ اللَّهِ جَلَّ ذِکرُهُ وَ أَهْلُ بَیتِی‏...». من در میان شما دو چیز باقی می‌گذارم که اگر آنها را دستاویز قرار دهید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم هستند. ای مردم بشنوید! من به شما رساندم که شما در کنار حوض بر من وارد می‌شوید، پس من از شما درباره رفتارتان با این دو یادگار ارزشمند سؤال خواهم کرد، یعنی کتاب خدا و اهل بیتم. به استناد بسیاری از روایات و آیات اهل بیت پیامبر، حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علیه) دختر پیامبر و فرزندان ایشان هستند. حضرت محمد (صلی الله علیه و آله سلم) در آخرین سفر حج هنگام بازگشت به مدینه در منطقه ای به نام غدیر خم در اجتماع بزرگ مسلمانان دست امیرالمومنین علی علیه السلام را به عنوان خلیفه و جانشین پیامبر برای زعامت و رهبری امت اسلامی بلند کرد. هر چند پس از رحلت پیامبر به این وصیت ایشان عمل نشد. ولی حضرت محمد (صلی الله علیه و آله سلم ) راه رستگاری را به مسلمانان نشان داد. یازده فرزند حضرت امیرالمومنین علی (علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علیه) در طول نزدیک به 250 سال همچون چراغی فروزان روشنی بخش جامعه اسلامی از گمراهیها و راه رستگاری بودند. حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)  دواردهیمن نواده پیامبر اسلام از دیده ها غایب است تا زمانی که به اذن خدا ظهور کرده و عدالت را در جهان در تمام ابعاد آن مستقر خواهد کرد. 

      امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی به استناد آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت پیامبر (علیه السلام ) در نظریه ولایت فقیه این نکته را به اثبات رساندند که در زمان غیبت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) امت اسلامی رها نشده است. علما و بزرگان اسلام در غیاب امام معصوم نقش کلیدی در هدایت و رهبری جامعه اسلامی دارند. در روایتی از امیرالمومنین علی علیه السلام آمده است:  خداوند از علما پیمان گرفته که در مقابل ظلم ظالم و ستمی که به مظلوم می شود آرامش نداشته باشند . امام خمینی(ره) برهمین اساس علیه نظام شاهنشاهی 2500 ساله قیام کردند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نظام نوپای جمهوری اسلامی را بر مبنای مردم سالاری دینی در برابر تمام توطئه ها و بحران آفرینی دشمنان انقلاب اسلامی هدایت و رهبری کردند. نقش امام خمینی در دهه اول جمهوری اسلامی نقش سکان دار کشتی در دریایی طوفانی بود. هر یک از انواع بحرانهای سیاسی ، جدایی طلبی ، تحریم اقتصادی و تجاوز نظامی برای به شکست کشاندن هر انقلابی کافی بود. اما امام خمینی(ره)  با درایت و رهبری بی نظیر و حمایت بی نظیر مردم نظام نوپای جمهوری اسلامی را به مرحله تثبیت و ساحل آرامش رساند. همین نقش بی همتای امام خمینی (ره) در هدایت و رهبری جمهوری اسلامی ایران باعث شده بود دشمنان انقلاب اسلامی بر این تصور باشند که با رحلت امام انقلاب اسلامی نیز به پایان خود خواهد رسید. آینده انقلاب اسلامی پس از امام خمینی(ره) موجب نگرانی مردم و دوستداران انقلاب اسلامی نیز شده بود. 

      با ساز وکاری که در قانون اساسی با هدایت و درایت امام خمینی(ره) اندیشیده شده بود. انقلاب اسلامی نیز از این مرحله پر خطر پس از دست دادن رهبر بزرگ و بی نظیر گذر کرد. در قانون اساسی جمهوری اسلامی حتی ولی فقیه و رهبر جامعه نیز از طریق انتخابات تعیین می شود. مجلس خبرگان رهبری نهادی است که اعضای آن توسط مردم از میان عالمان علوم اسلامی  انتخاب می شوند. وجود مجلس خبرگان رهبری به عنوان نهاد ناظر بر عملکرد رهبری و انتخاب رهبر باعث شده است که کشور هیچگاه در خلاء رهبری قرار نگیرد . مجلس خبرگان رهبری در سال 1989 در کمتر از 24 ساعت پس از رحلت امام خمینی(ره) تصمیم بزرگی گرفت و آن انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای رئیس جمهور وقت، به جانشینی امام خمینی(ره) بود. انتخاب آیت الله خامنه ای به رهبری انقلاب اسلامی نشان داد که علیرغم اینکه امام خمینی(ره) نقش بی بدیلی در پیروزی انقلاب اسلامی داشتند اما در در یک دهه از رهبریشان چنان ساختارهای نظام جمهوری اسلامی را تثبیت کردند که این نظام قائم به شخص نباشد و با از دست دادن بنیان گذار خود، بدون کمترین خطری به حیات خود ادامه بدهد. انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای نقطه پایان بسیاری از نگرانیهای دوستان و امیدواری دشمنان انقلاب اسلامی درباره اینده انقلاب اسلامی پس از امام خمینی(ره) بود.

اگرچه دشمنی ها با انقلاب اسلامی پس از رحلت امام خمینی ره ادامه یافت اما حضرت آیت الله خامنه ای با هوشمندی و درایت، انقلاب را از مرحله تثبیت به سمت رشد و توسعه در تمامی ابعاد آن در قالب نظام مردم سالار دینی هدایت کردند. از جمله اینکه در طول 28 سال رهبری حضرت آیت الله خامنه ای تمام انتخابات در سطوح محلی، پارلمان و ریاست جمهوری در رقابتی ترین شکل ممکن آن برگزار شد و حضور پرشور و وسیع اقشار مختلف مردم در انتخابات به یکی از پشتوانه ای مهم انقلاب اسلامی در مقابله با انواع تهدیدها و توطئه دشمنان تبدیل شد. آخرین این موارد نیز انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا با مشارکت 73 درصدی مردم بود. در منطقه پر آشوب کنونی خاورمیانه که هیچ کشوری در آن نیست که چنین انتخاباتی را با امنیت کامل و رقابت جدی میان جریانهای سیاسی برگزار کند، حضرت آیت الله خامنه ای با درایت مثال زدنی خویش، نقش تعیین کننده ای در تامین امنیت و ثبات سیاسی و هدایت جریان های سیاسی کشور به سمت توسعه مردم سالاری دینی و حفظ و حراست از ارزشهای متعالی انقلاب اسلامی داشته و دارند.