مروری بر مراقبات ماه مبارک رمضان(23)

نَعُوذُ بِکَ مِنْ فِقْدَانِ الْکَفَافِ : خدایا به تو پناه می بریم از کمبود مایحتاج و تنگ دستی

یکی دیگر از مسائلی که در ماه مبارک رمضان، برای رسیدن به حیات طیبه (زندگی پاک) باید به آن توجه داشت، کفاف است. کفاف یعنی انسان به اندازه داشته باشد؛ نه کم، نه بیش! آن مقداری که متناسب با شأن انسان باشد، و باعث می‌شود هم از لذت های زندگی دنیایی نصیب ببرد و هم آرامش روانی داشته باشد و هم از نظر موقعیت اجتماعی آبروی اش حفظ شود.

روزه دار ماه مبارک رمضان، همچون کوهنوردی است که در ماه مبارک، یکی یکی قله ها را فتح می کند. اما ناگاه در حال صعود احساس ضعف و ناتوانی کرده و فکر می کند که اگر کمی وزن اش مناسب تر بود، می توانست چند متر بیشتر ادامه دهد. کفاف همان نقش اضافه و یا کمی وزن را برای حرکت صعودی بنده بسوی خدا دارد.  زیادی آن گرفتاری‌ های از نوع اسراف  و کمبود آن  نیز آشفتگی فکری و آسیب‌هایی معنوی ایجاد می‌کند، که هر دو آن مانع انسان بوده و او را از طی طریق در صراط مستقیم باز می دارند.

کمبود کفاف، انسان را آشفته و نگران می کند، و این آشفتگی، توان راز و نیاز و نماز را از انسان می‌گیرد. اخلاق شخصی و خانوادگی و اجتماعی‌ تحت تاثیر قرار  گرفته و شأن و عزت اجتماعی اش ضربه می‌ خورد. همچنین فقدان کفاف باعث می‌شود انسان پیش افراد مختلف دست نیاز دراز کند. گاهی نیز انسان به خاطر کمبود‌ها، ناچار می‌شود به برخی از گناهان تن دهد. لذا باید همانند پیشوایان الهی از کمی کفاف به خدا پناه برد و عرضه کرد:" اللهم نَعُوذُ بِکَ مِنْ فِقْدَانِ الْکَفَافِ : خدایا به تو پناه می بریم از کمبود مایحتاج و تنگ دستی ."  

گاهی در زندگی انسان علی‌رغم تلاش، تدبیر، و برنامه‌ریزی و مراقبت حلال و حرام و ...، باز هم کمبود کفاف مشاهده می‌شود.  در این موارد، کمی و یا فقدان کفاف، یا منشأ اجتماعی دارد، مثلاً حق و حقوق اشخاص را نمی‌دهند. و یا اینکه عقوبت اعمال گذشته انسان است، که در این حالت باید توبه  و استغفار کرد. عبارت  "خدایا به تو پناه می بریم : نَعوذُ بِکَ" یک عبارت جامع و کاملی است، که درون خود هم نوعی استغفار دارد، و هم نوعی درخواست برای رفع مشکل ، هم اینکه انسان به نوعی خود را متعهد به تلاش و تدبیر و برنامه‌ریزی می نماید.