Pars Today

این برنامه با توجه به سالروز ولادت حضرت معصومه(س)ضمن بیان برخی از ویژگی ها ی حضرت فاطمه معصومه، به عصمت و چگونگی رسیدن به این مقام را می پردازد.

امروز مصادف با سالروز ولادت بانویی گرامی از اهل بیت پیامبر اسلام (ص) است. در اولین روز از ماه ذیعقده، در سال 173 هجری قمری، خداوند به امام موسی کاظم (ع) دختری عطا فرمود که نامش را فاطمه گذاشتند. این بانو به القاب متعددی شهرت یافت که مشهورترین آنها، معصومه است. حضرت معصومه، خواهر گرامی امام رضا (ع) است. اینک در سالروز ولادت ایشان، فرصتی فراهم آمد تا ما نیز گذری هرچند کوتاه به زندگی حضرت معصومه داشته باشیم. با عرض تبریک سالروز ولادت حضرت معصومه (س)، برخی از خصوصیات و صفات ایشان را به سمع شما دوستان می رسانیم .

حضرت فاطمه ِمعصومه در اول ذیعقده سال 173 هجری قمری در شهر مدینه دیده به جهان گشود. سالها قبل از ولادت آن حضرت، جد بزرگوارش، امام صادق (ع)، مژده آمدن او را این چنین داده بود: "آگاه باشید که برای خدا حرمی است و آن مکه است؛ و برای پیامبر خدا حرمی است و آن مدینه است. و برای امیر مومنان حرمی است و آن کوفه است. بدانید که حرم من و فرزندانم بعد از من، قم است. و قم، کوفه کوچک ماست! بدانید بهشت هشت دروازه دارد که سه تای آن ها به سوی قم است. بانویی از فرزندان من به نام فاطمه، دختر موسی، در آن جا رحلت می کند که با شفاعت او، همه پیروان واقعی ما، وارد بهشت می شوند." از همین رو اهل بیت پیامبر، بی صبرانه در انتظار ولادت این بانوی والا مقام بودند. تا اینکه آن روز مسرت بخش فرا رسید. روزی که چشمان امام موسی بن جعفر (ع) و همسرش نجمه، به دیدار نوزادی دختر روشن گردید. با ولادت این دختر، قلب برادرش امام رضا(ع) نیز مملو از شعف و شادی شد. 

حضرت فاطمه ِمعصومه (س)، در میان فرزندان امام کاظم (ع)، بعد از حضرت رضا (ع ) از نظر علمی و اخلاقی، والامقام ترین آنان را دارا است. این حقیقت از اسامی، لقب ها، تعریف ها و توصیفاتی که دانشمندان و علمای دین از ایشان نموده اند، آشکار است.  القابی که به خاطر ویژگیهای روحی و خصایص فردی ایشان کاملاً اختصاصی بوده و از میان بانوان اهل بیت، تنها به ایشان اختصاص یافته است. لقب های مانند صدیقه، که به معنای بانوی بسیار راستگو است؛ یا مُحَدّثه یعنی بانویی که روایت گر حدیث است. حضرت معصومه (س) از پدر گرامى خویش و اجداد شریف شان احادیثى نقل کرده که قابل قبول علماى شیعى و سنى است. ایشان با نقل احادیث، مردم را با حقایق الهی آشنا می کرد. نمونه ای از روایاتی که از حضرت معصومه (س) با سلسله سندهای معتبر و موثق به دست ما رسیده، چنین است که رسول خدا (ص)  فرمود: "آگاه باشید، هر کس با دوستى آل محمد بمیرد، شهید است."

حضرت فاطمه معصومه مستغرق در عبادت بود، و آن چنان از گناه و خطا دور شده، که امام رضا (ع) او را معصومه نامید و فرمود: "هرکس معصومه را در قم زیارت کند، همانند کسی است که مرا زیارت کرده است." البته باید به این نکته توجه کرد که مقام عصمت از گناه و مصون بودن از کلیه لغزش ها، در حالی که قدرت خطا و اشتباه را داشت، مقام خاص انبیا و اوصیا است. آنان نه تنها گناه نمی کنند، بلکه تصور خطا و گناه را هم نمی کنند. اما در کنار این افراد، کسانی هستند که به دلیل طاعت و بندگی مخلصانه پروردگار و اطاعت و پیروی کامل از انبیا و اوصیا، به درجه ای از تقوی و طهارت روحی رسیدند که از گناهان و رذایل اخلاقی دور مانده و همه ناپاکی ها را از دامن روح و جان خود زدوده اند. فاطمه معصومه (س) نمونه والای این طهارت و پاکی است.

عصمت فاطمه ِمعصومه (س) عصمتی است که با اطاعت و بندگی و دوری از هوی و هوس به دست آورد. این عصمت که در اصطلاحات کلامی، عصمت اخلاقی نامیده می شود، (و با عصمت انبیا و اوصیا متفاوت است) برای همه قابل دسترسی است. من و شما نیز می توانیم به آن برسیم. البته شروطی دارد که با ذکر یک حدیث از امام علی (ع) آن شروط را برای شما نقل می کنیم.

در روایتی آمده که گروهی از مردم، نزد امام علی (ع) بحث می کردند که صحبت از دنیا شد. امام با لحن متعجبی فرمودند: «اگر شما به دنبال دنیا  هستید و یا در طلب آخرت، بدون عصمت به هیچ کدام نمی رسید!» مردمی که اطراف امام بودند، پرسیدند: منظور شما از عصمت چیست؟ مگر نه اینکه عصمت؛ تنها برای انبیا و اوصیای آنان است؟ امام در پاسخ؛ ابتدا عصمت را تشریح کردند و اینکه یک نوع عصمت، خاص انبیا و اوصیا است. آنان از آنجائیکه الگو و اسوه سایر مردم هستند، می بایست از هر خطایی هر چند کوچک و اندک مصون باشند. سپس در توضیح بیشتر فرمودند: «اما عصمتی که من گفتم، عصمتی است که شما نیز می توانید به آن برسید، ولی شرایطی دارد، که اولین شرط آن عبرت گرفتن از دیگران است، که موجب عصمت می شود. ( اَلاِعتِبارُ یُثمِرُ العِصمَةَ)»

یعنی از گذشته‌ها براى آینده پند بگیرید، بنگرید سرنوشت کسانى که به دنیا دل بسته‌ بودند و توجه‌شان تنها به ثروت دنیا بود، چه شد! توجه کن که این دنیا به کسى وفا نکرده است. اما عاقبتى نیک در انتظار کسانى است که توجه و توکل آنها به خداست. پس در تمام رفتارها و اعمال خود از گذشتگان پند و عبرت بگیریم و بدانیم که در آینده‌اى مشابه، سرنوشت گذشتگان بر ما نیز خواهد گذشت. انسان مادامی که با اراده خود عمل کند اسیر هوا و هوس خواهد بود و هر قدر هم سعی کند از فریب نفس خود در امان نخواهد بود. اما اگر همه چیز و مهم تر از همه، اراده خود را به خدا واگذار کند، هر آنچه انجام می دهد، بر طبق اراده کسی است که در او حاکم شده است. و این همان حقیقتی است که انسان را از گناه مصون می کند.

سپس امام علی (ع) صبر در مقابل ناملایمات را راه دیگری برای رسیدن به عصمت معرفی می کنند. «(التَّصَبُّرُ على المَکروهِ یَعصِمُ القَلبَ )" البته صبر کردن کار آسانى نیست؛ بلکه زحمت و تلاش بسیار لازم است تا خود را به صبر وادار نماییم.  مثلا کسی که می خواهد به حرام نگاه نکند، باید تمرین کند. با تمرین صبورى و بردبارى است که انسان مى‌تواند قدرت پیدا کرده، بر خودش کنترل داشته باشد و اختیار دل خود را به دست گیرد. چرا که نفس انسان مانند اسب مهار گسیخته‌اى است و به هر طرف که بخواهد مى‌رود و به هیچ روش و وسیله‌اى نمى‌توان افسارش را به دست آورد مگر از طریق صبر! علاوه بر آن باید بر ناملایمات طبیعى و عادى که مقتضاى زندگى دنیوى است، صبر کرد. انسان باید در برابر سختى‌هایى هم که دیگران ایجاد مى‌کنند تحمل داشته باشد. این صبر و تحمل‌کردن ناگوارى‌ها و چیزهاى ناخوشایند باعث مى‌شود که انسان کم‌کم اختیار دلش را به دست بگیرد و به مقام عصمت نزدیک گردد. تقوا سومین موردی بود که امام علی (ع) برای رسیدن به عصمت آن را ذکر کرده و فرمودند: "پرهیزگارى، در زمان زندگی مایه عصمت و حفظ انسان از گناه است و بعد از مرگ نیز موجب قرب منزلت او مى شود. ( إنَّ التَّقوى عِصمَةٌ لَکَ فی حَیاتِکَ، و زُلفى لَکَ بَعدَ مَماتِکَ)» از جمله شروط برای رسیدن به مقام عصمت، حکمت است، که امام به آن اشاره کرده و می فرماید: «اگر می خواهید از گناه و خطا مصون باشید، حکمت داشته باشید. حکمت همان معرفت و شناخت خداوند است، که با عصمت قرین و همراه است. (قُرِنَتِ الحِکمَةُ بِالعِصمَةِ )» و آخرین مطلبی که امام به آن اشاره می کنند، دعا و تضرع به درگاه الهی است، و اینکه باید از خدا خواست که لحظه ای ما را به خود وانگذارد.

اما یکی دیگر از ویژگی های مهم حضرت معصومه (س) که پس از عصمتشان مطرح است، مقام شفاعت ایشان است. بالاترین جایگاه شفاعت، از آن رسول گرامی اسلام است که در قرآن کریم، از آن به مقام محمود تعبیر شده است. اما از میان بانوان به دو تن از خاندان رسول مکرم اسلام، اشاره شده که شفاعت گسترده ای دارند؛ حضرت فاطمه زهرا (س) اولین و پس از ایشان حضرت فاطمه ِمعصومه است که از جهت گستردگی شفاعت، هیج بانویی به ایشان نمی رسد. بر همین اساس است که حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند: «با شفاعت او، همه پیروان ما، وارد بهشت می شوند.»

در انتهای برنامه، بار دیگر سالروز این ولادت را به شما دوستان عزیز تبریک و تهنیت می گوییم، و ضمن درود و سلام بر محمد و آل محمد  از خداوند توفیق انس و الفت بیشتر با قرآن و اهل بیت پیامبر را طلب می نمائیم.