آیین های محرم و عاشورا در ملل مختلف(40)

در اخرین برنامه از مجموعه «آیین های محرم و عاشورا در ملل مختلف» به بررسی آیین های کشورهای کلمبیا، کانادا، استرالیا و ترینیداد و توباگو پرداخته ایم.

عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) را می توان در هر نقطه ای از کره زمین پیدا کرد، عاشقانی که با فرا رسیدن ماه محرم مجلس عزای سیدالشهدا و فرزندان و یارانش را برپا می کنند. 

کانادا کشور پهناوری در شمال آمریکای شمالی است که از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از شرق به اقیانوس اطلس و از غرب به اقیانوس کبیر محدود می شود. جمعیت آن بیش از ۲۵میلیون نفر و پایتخت آن اوتاوا است. بیش از یک میلیون مسلمان از قومیت‌های گوناگون که عمدتاً مهاجرند،در کانادا زندگی می‌کنند و حدود یک سوم آنها را شیعیان تشکیل می‌دهند . بیشترین تراکم جمعیت مسلمانان در شهرهای تورنتو، مونترآل، ونکوور و اتاوا است.

به مناسبت سالروز واقعه کربلا، شیعیان کانادا در دهه اول محرم به برگزاری مراسم سوگواری حضرت سیدالشهداء (ع) می‌پردازند. مناسب است بدانید هر گروه شیعه براساس آداب و سنن مرسوم مذهبی در کشورش ، مراسم مذهبی و عزاداری در کانادا برگزار می کند . برجسته‌ترین ویژگی مشترک مراسم عزاداری در میان جامعه‌ شیعیان کانادا ، برگزاری مجالس سخنرانی است. این سخنرانی‌ها بیشتر به بررسی وجهه ی ابعاد گوناگون واقعه عاشورا و درس‌های تاریخی آن اختصاص دارد. 

روزعاشورا در کانادا، شیوه‌ مرسوم عزاداری شیعیان یعنی سینه‌زنی و نوحه‌خوانی انجام می‌ شود. مراسم عزاداری بیشتر در مکان های سرپوشیده و تکایا برگزار می شود. اخیراً برخی از دسته های عزادار اقدام به راهپیمایی در روز عاشورا در سطح شهرها و میادین کرده اند که فوق العاده تاثیر داشته است. یکی از کارهای چشم گیری که در کانادا انجام می شود، نصب پلاکاردها، پوسترها و برچسب های تبلیغاتی در معرفی امام حسین (ع) است که در ایام عاشورا چهره شهر و وسایل نقلیه را تحت پوشش قرار می دهد. اخیراً شیعیان کانادا ، حسینیه ها و مراکز مذهبی تاسیس کرده اند که عمده ترین آنها ، «مجمع اهل بیت» آمریکای شمالی است که در شهر تورنتو قرار دارد. بزرگترین مسجد شیعیان نیز در همین شهر به نام مسجد شیعیان جعفری تورنتو معروف است.

عزاداری ماه محرم دراسترالیا نیز هرسال باشکوه‌ تر از سال‌های قبل برگزارمی شود و علمایی از پاکستان و سایر کشورهای اسلامی برای سخنرانی در شهرهای بزرگ استرالیا مانند ملبورن، آدلاید و سیدنی دعوت می شوند. اقامه نماز جماعت، قرائت قرآن، زیارت عاشورا، سخنرانی، نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و پخش نذری و خیرات ، از جمله برنامه‌های این مراسم است.

تفاوت‌های نژادی، زبانی، دینی و مذهبی مسلمانان استرالیا ، مانع برگزاری مجلس عزای حسینی نمی‌شود ، زیرا امام حسین(علیه السلام) متعلق به همه بشریت است و پیروان ادیان و مذاهب مختلف جهان قیام پرشکوه وی را ارج می‌نهند.

در سایه حضور دوستداران اهل‌بیت (ع) در قاره آمریکا نیز عزاداری ماه محرم به‌ صورت باشکوهی برگزار می‌ شود. حدود صد سال است که در شهرهای مختلف آمریکا عزاداران به سینه‌زنی و نوحه‌خوانی می‌پردازند. مسلمانان شهر«بورت» و «اسبانی» در آمریکای جنوبی ، هودج بزرگی از طلا و نقره با نقش و نگار بسیار زیبا برای  عزاداری سیدالشهداء تهیه‌ می‌کنند و آن را در روز عاشورا به حرکت در‌می‌آورند . در مسیر حرکت هودج ، بسیاری از مسیحیان و هندوها به مسلمانان ملحق‌می‌شوند و همه پشت سر آن هودج قرار می‌گیرند.

کشور جزیره‌ای ترینیداد و توباگو در آمریکای مرکزی ، نزدیک به ۲۰۰ سال است که شاهد برگزاری آیین‌های ویژه ماه محرم و صفر است. مردم این کشور، امام حسین علیه‌السلام را با نام «هوزیه» می‌شناسند و همه مردم در مراسم عزاداری عاشورا شرکت می‌کنند . در این مراسم ، علاوه بر نمادهای مختلفی که به کار گرفته می‌شود ، ۴ طبل سفالی و پوستی هم به صدا در می‌آید که طبل اول نشانه دعوت مردم کوفه از امام حسین علیه‌السلام ، طبل دوم نشانه نیرنگ و خیانت مردم کوفه به مسلم بن عقیل و امام حسین علیه‌السلام ، طبل سوم نشانه جنگ امام حسین با لشکریان یزید و طبل چهارم ، نشانه شهادت امام حسین علیه‌السلام و یاران او در صحرای کربلاست.

کلمبیا کشوری در آمریکای جنوبی است که در کنار اقیانوس کبیر و دریای کارائیب قراردارد. این کشور در سال 1499 میلادی توسط آلونسؤا وخیدا، مهاجر اسپانیایی کشف شد. نقطه آغاز مهاجرت مسلمانان به این کشور پس از جنگ جهانی دوم رقم خورد. اکثر مسلمانان این منطقه از کشورهای سوریه و لبنان هستند و عمدتاً در شهرهای مایکائو و بوئنوآ و نتورا سکونت دارند. آمار دقیقی از شمار مسلمانان کلمبیا وجود ندارد. مسلمانان، آمار تقریبی جمعیت خود را از سی تا چهل هزار نفرتخمین می زنند که از این تعداد، 3 تا 4 هزار نفر در بوگوتا (پایتخت کلمبیا) زندگی می کنند. جمعیت شیعیان کمتر از ده درصد است. اما فعالیت های پیروان اهل بیت ( ع ) بیشتر از همه است و آنها در مراکز فرهنگی حضور بیشتری دارند . مسجد شیعیان تنها مرکز قابل توجه مسلمانان است.اطلاعات به دست آمده از مرکز فرهنگ اسلامی شیعیان در بوگوتا دال براین است که مراسم عاشورا یکی از مراسم با شکوهی است که شیعیان مایکائو در آن به طور گسترده شرکت می کنند و مراسم محرم به طور سنتی و تاریخی در ایام سوگواری جگر گوشه پیامبر اجرا می شود. مکان مشخصی برای عزاداری وجود ندارد و شیعه و سنی از یک مسجد استفاده می کنند.

شنوندگان عزیز، آداب و مراسم سوگواری محرم در نقاط مختلف جهان ، بسیار بیش از آن است که شنیدید. همه آنها ، اما ، در چند مورد وجه اشتراک دارند: یادآوری فاجعه کربلا و بازآفرینی آن ، سوگواری برای شهیدان این واقعه و الگو گیری از  رشادت و پایمردی امام حسین (ع) و همراهان او . سوگواران این روز می دانند که نباید زیر بار پستی ، حقارت و ظلم رفت ، زیرا شعار رهبر و مقتدای آنها ، ایستادگی در برابر بی عدالتی ، ستم و تباهی است . از اینرو ، عزاداری در سوگ امام حسین (ع)  به منزله تایید این مبارزه و بیزاری جستن از دشمنان انسانیت و آزادگی است . این عزاداری ها در هرکجای جهان که باشد ، می تواند به اعتلای روحی و اخلاقی افراد و جوامع بیانجامد .  

----------------------------------------------------------