بازتاب رسانه ای راهپیمایی اربعین

پیاده روی اربعین حرکت و اعلام حضور با شکوه، عمیق و پرمعنایی است که حقیقت آن در هیچ منظومه تفکر مادی قابل درک نیست. حجم انبوهی از انسان ها با تنوع جمعیتی و ملیتی و نژادی و حتی مذهبی، هر سال بیشتر از سال قبل، مسیری طولانی را با پای پیاده طی می کنند و گرد هم می‌آیند تا عرض ارادتی به امام حسین ( ع ) کنند و برگردند.

راهپیمایی اربعین پدیده تازه ای نیست ولی تجلی آن با کیفیت، شکوه و اقتدار امروزی بی سابقه بوده است. بنابر آمارهای رسمی، سالانه بیش از  20 میلیون زائر از کشورهای مختلف جهان از جمله عراق، ایران، نیجریه، بحرین، پاکستان، لبنان، سوریه، ترکیه، افغانستان، هند، مصر، یمن، عربستان، کویت و ...  در حماسه راهپیمایی اربعین شرکت می کنند. رسانه های غربی که نسبت به کوچکترین اتفاقات و حوادث در اقصی نقاط جهان واکنش نشان داده و با رویکردهای ویژه و سمت گیری های خاص خود به  حوادث کشورهای اسلامی و جهان اسلام می پردازن اما اکنون جای شگفتی دارد که چرا این رسانه های رنگارنگ با پشتوانه های عظیم و سرمایه گذاری بی حد و حصر، درباره راهپیمایی اربعین رندانه و مزورانه سیاست بایکوت را در پیش گرفته و به استثنای رسانه هایی معدود، از بازتاب این اجتماع عظیم انسانی و این همه شکوه، عظمت، اقتدار و جلوه های معنوی و انقلابی در این رسانه ها خبری نیست؟

شکل کنونی پیاده روی اربعین زمانی شکل گرفت که میلیون ها مومن شیعی احساس خطر کردند. آنان کابوس سیاه داعش و گروه های سلفی و افراطی متحجر را می دیدند که با حمایت امپراطوری رسانه ای غرب و سرمایه گذاری سعودی ها و صهیونیست ها، همچون بهمنی ویرانگر در حال تخریب مقدسات و تغییر چهره اسلام در نزد جهانیان بودند. به همین دلیل خیزش بزرگ انسانی و اعتقادی در میان مسلمانان و به ویژه شیعیان شکل گرفت و به راهیپمایی اربعین با این شکل حماسی و انقلابی منجر شد. در واقع حماسه اربعین نقطه آغاز توقف روند توسعه طلبانه داعش بود و از آن تاریخ، شمارش معکوس شکست این گروه مزدور شروع شد.

و امروز راهپیمایی پرشکوه اربعین خود به یک رسانه قوی در ابلاغ پیام اسلام به دور از تحریفات این گروهکها تبدیل شده و تمامی تلاش های رسانه ای غرب در ارائه چهره دروغین از اسلام را خنثی می کند. حتی دکتر محمدحسین ظریفیان، کارشناس رسانه معتقد است که امروز اربعین به یک ابر رسانه تبدیل شده است. او می گوید: اگر یکی از مهمترین کار ویژه‌های رسانه را، تصویرسازی بدانیم، تصویری که ابر رسانه اربعین از تشیع و یا حتی فراتر از آن، از اسلام به جهان نشان می‌دهد، چیست؟ اربعین امروزه محل بروز و ظهور یک سری ارزش ها شده است که تنها در قالب رسانه  نمی‎گنجد .به همین خاطر است که در این فضا، زائران غیر مسلمانان بسیاری را می بینیم و اربعین در واقع به یک رویداد  فراشیعی و فرادینی مبدل شده است.

امپراتوری رسانه ای غرب بی گمان بر اساس استراتژی هدفمند و طراحی شده ای عمل می کند. برخورد دوگانه رسانه های غربی درباره حوادث تروریستی در اروپا و کشورهای خاورمیانه را فراموش نکرده ایم که چگونه کشته شدگان این حوادث را در کفه های جداگانه ای قرار داده و سوگ و مرثیه را تنها برازنده کشته شدگان حوادث تروریستی اروپا می دانست. تردیدی وجود ندارد که در مواجهه با راهپیمایی اربعین نیز همین سیاست مزورانه طراحی و دیکته شده است.

در حالی که از طریق رسانه های مختلف غرب روزانه ده ها تیتر و خبر با محوریت رویدادهای منطقه خاورمیانه و با تمرکز بر فعالیت ها، اقدامات، فتوحات و جنایات داعش و گروه های تکفیری منعکس می شود، اما طی چند سال اخیر خبری از حماسه شگفت اربعین در این رسانه ها نیست. حماسه ای که چند کیلومتر آن طرف تر از جنایات داعش رشد کرد و بالنده شد: پیاده روی میلیون ها انسان عاشق و شیدا و با خلوص در زیباترین، انسانی ترین، اخلاقی ترین و معنوی ترین شکل سلوکی عاشقانه .

با نگاهی به عملکرد این رسانه ها می بینیم که تعداد بسیاری از آنها  به سانسور تمام و کمال این راهپیمایی پرداخته و هیچ اشاره ای به آن نمی کنند. گروه دیگری از رسانه ها به گوشه هایی از این مراسم عظیم پرداخته و تا حدی سعی دارند از جنبه های عمومی مورد توجه خود به این موضوع بپردازند و آن را در حد یک رویداد کوچک مذهبی جلوه دهند.

اما معدود رسانه هایی هم هستند که به مستندسازی پرداخته و از دید حرفه ای به راهپیمایی اربعین نگاه می کنند .  این تعداد اندک حضور ملیت های مختلف از کشورهای پنج قاره و همچنین افراد با ادیان و مذاهب متفاوت، از مسلمان و مسیحی گرفته تا شیعه و سنی را بسیار جذاب دانسته و معتقدند که این جلوه در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.

یکی از این افراد " مارسیا هاشمی " فعال رسانه ای از آمریکا است که می گوید: من یک فعال رسانه ای آمریکا هستم و آمده ام تا از نزدیک این راهپیمایی بزرگ و ابعاد انسانی و معنوی آن را ببینم و مطلع شوم.

"انبارک محمد" هنرمند آمریکایی نیز می گوید : می خواهیم جزئی از این تجربه باشیم تا حقایق آن را درک کنیم. ارزش های امام حسین (ع) به عدالت و صلح دعوت می کند و ما باید از آن برای مقابله با محور شرّ که همچنان پابرجاست استفاده کنیم.

البته طی روزهای اخیر برخی از رسانه های جهان نسبت به این راهپیمایی واکنش نشان دادند  به عنوان نمونه یکی از رسانه‌های چین، به ناتوانی رسانه‌های غربی در سانسور اربعین اشاره می‌کند و می‌گوید: اربعین 20 میلیونی آنقدر صدایش بلند بوده که رسانه های غربی و عربی نتوانستند خیل عظیم عاشقان سید و سالار شهیدان را نادیده و پاسخ به ندای " هل من ناصر ینصرنی " _ امام حسین (ع) -  را ناشنیده بگیرند. حضور شیعیان در عراق، اربعین امسال را به بزرگترین تجمع بشری تبدیل کرد و رسانه های خارجی را واداشت تا از آن به عنوان نمایش قدرت شیعیان در عراق و خاورمیانه ای یاد کنند که درگیر طاعون تکفیری ها و سلفی ها شده است.

 نشریه آمریکایی "هافینگتون پست" نیز چندی پیش درباره پیاده‌روی اربعین حسینی (ع) اینگونه نوشت : اگر می‌خواهی اسلام حقیقی را بشناسی، به زیارت اربعین برو، زیرا مراسم ارزش‌ها و الگوهاست. شمار زائران این تجمع پنج بار بیشتر از مراسم بزرگ و مهم " کومبه‌میلای" هندوهاست که هر سه سال یک بار برگزار می‌شود. در زلزله هائیتی وزارت دفاع آمریکا فقط چهار میلیون وعده غذایی داد و در اربعین بیش از دویست میلیون وعده غذایی تهیه می شود و همه را خیرین به عهده گرفته اند .

با این حال، همزمان با برگزاری پیاده‌روی بزرگ اربعین، بسیاری از رسانه‌های غربی فارسی زبان، از بازتاب و پوشش دادن این رویداد بزرگ سر باز زدند و با مشغول کردن خود به مسائل حاشیه‌ای در منطقه، سعی در بی‌اهمیت جلوه دادن این مراسم داشتند. این رسانه‌ها به ‌رغم ادعای بی طرفی در مورد موضوعات مختلف، تلاش کردند تا هر چه می‌توانند به مسائل حاشیه‌ای و انتقادی بپردازند و رویداد با عظمت راهپیمایی اربعین را پوشش خبری ندهند.

 به عنوان نکته پایانی باید اضافه کنیم که علی رغم تمام تلاش رسانه های غربی، موضوع اربعین در شبکه های اجتماعی که رسانه های پرقدرت جهان کنونی هستند این روزها بسیار پرطرفدار بوده و توئیتر، اینستاگرام و تلگرام محل خبررسانی و به اشتراک گذاشتن حال و هوای خوب راهپیمایی و زیارت اربعین بوده است. برخی از تحلیل ها و بررسی ها نشان می دهد که از ابتدای راهپیمایی زائران ایرانی به سمت کربلا تاکنون کاربران فضای مجازی در شبکه های اجتماعی مختلف با انتشار کلیدواژه هایی چون اربعین، پیاده روی، موکب و عمود اربعین، محتوای قابل توجهی را درباره این واقعه دینی به اشتراک گذاشتند و هر یک به رسانه ای تبدیل شدند . 

بررسی ها نشان می دهد که در3 شبکه اجتماعی توئیتر، تلگرام و اینستاگرام که بیشترین طرفدار را در میان کاربران ایرانی دارند، بیش از 600 هزار پست با  محتوای اربعین منتشر شده  است. بر این اساس کاربران شبکه اجتماعی تلگرام 300  هزار پست با موضوع اربعین منتشر کرده اند که تعداد بازدیدهای صورت گرفته یک میلیارد  و تعداد کانالهایی که به انتشار محتوای اربعین پرداخته اند 34 هزار کانال اعلام شده است. درهمین حال تعداد 213  هزار پست با هشتگ های مرتبط با اربعین در شبکه اجتماعی  توئیتر منتشر شده است که نزدیک به 200  هزار لایک داشته و 51 هزار کاربر به انتشار این محتوا پرداخته اند. از سوی دیگر 36 هزار کاربر در شبکه اجتماعی اینستاگرام،  77 هزار پست مرتبط با اربعین منتشر کرده اند که درمجموع 65  میلیون لایک به همراه داشته است.

-----------------------------------------------------------------