ازدواج،پیوندی مقدس

اول ذیحجه، سالروز ازدواج دو انسان پاک و شایسته، حضرت علی (ع ) و فاطمه (س)است. این روز در ایران روز "ازدواج" نامیده شده است. گرامیداشت روز ازدواج  نشانگر اهمیت این پیوند در تداوم نسل و تعالی جامعه است. با گفتاری در این باره دقایقی را با شما هستیم.

علی (ع )، خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد و پس از گفتگوهای بسیار به حضرت عرض کرد: «یا رسول الله، تو در دنیا و آخرت برای من ذخیره و پناهگاه هستی و... یا رسول الله
من دوست دارم با این همه رعایتی که نسبت به من فرموده ای، همسر و خانواده ای داشته باشم که بدان انس بگیرم، یا رسول الله من نزد شما آمده ام و تقاضا دارم دخترت فاطمه را به عقد من درآوری».
«امّ سلمه، همسر پیامبر» می گوید: دیدم رخسار مبارک پیامبر (ص) از شدت خوشحالی درخشید. سپس، به صورت مبارک امیرالمؤمنین (ع) تبسمی کردند و فرمودند:
«یا اباالحسن، آیا تو چیزی داری که من فاطمه را به عقد تو درآورم؟»

علی، (علیه السلام) گفت: «پدر و مادرم به فدایت، اوضاع زندگی من بر شما مخفی نیست، من تنها یک شمشیر و یک زره و یک شتر دارم که با آن آب می کشم و غیر از اینها چیزی ندارم».
پیامبرفرمودند: «یا علی، تو از شمشیرت مستغنی نیستی، زیرا می خواهی در راه خدا با آن جهاد کنی و با دشمنان خدا بجنگی /  شتر خود را نیز برای آب دادن درخت خرما و آب آوردن و بار سفر را به پشت آن بستن لازم داری، من فاطمه را در برابر زره ات به تزویج تو درمی آورم«.

ازدواج فاطمه و علی با مراسمی بسیارساده، با فرمان خدا، و با شور و شادی انجام شد. تعاون، تقوی و نیکی از جمله ارکان زندگی مشترک این دو بزرگوار بود.

در روز عروسی پیامبر (ص)رو به علی کردند و فرمودند: «یا علی، فاطمه برای تو زن خوبی است. و اگر او نبود در دنیا زنی مناسب تو پیدا نمی شد». سپس  به حضرت زهرا (س) فرمودند: زهرا جان، علی برای تو، همسر خوبی است و اگر او نبود شوهری مناسب تو یافت نمی شد.»

*************************

اول ذیحجه ، سالروز ازدواج دو انسان پاک و شایسته ، حضرت علی (ع ) و فاطمه (س)است. این روزدر ایران "روز ازدواج" نامیده شده است. گرامیداشت روز ازدواج  نشانگر اهمیت این پیوند  در تداوم نسل و تعالی جامعه است. با گفتاری در این باره دقایقی را با شما هستیم.

متأسّفانه امروزه ازدواج تبدیل به یک معضل اجتماعى گشته و به همان مقیاس که ازدواج ها ترک شده یا دیرتر صورت مى گیرد، آمار انحرافات بالاتر رفته است.

به تعبیر بعضی جامعه شناسان، خانواده و ازدواج در دیدگاه جدید غربی از حالت یک نهاد و کانون به مصاحبت و همراهی مبدل شده است. در نگاه زوج جوان غربی، ازدواج قراردادی است که با گزینش کاملا آزادانه صورت می گیرد و بر مبنای عشق رومانتیک استوار شده است. چنین مفهومی از ازدواج به خودی خود مفهوم گسست زناشویی را دربر دارد؛ زیرا با توجه به ناپایداری و گذرا بودن احساسات عاشقانه، افراد به همان سرعتی که درگیر روابط عاشقانه می شوند، ممکن است از این روابط خارج شوند.

به عبارت دیگر، در جوامع غربی هر یک از دو نفر خود اقدام به انتخاب می کنند و در انتخاب آنها  والدین دخالت ندارند. مهمترین عامل همسر گزینی در این جوامع، تطبیق فرد با ایده آل های عشقی آن شخص می باشد. به همین دلیل در غرب ازدواج جای خود را به نوعی زندگی مشترک دو نفره بدون تعهد و پایبند ماندن به قیودهای ازدواج می دهند و آن عبارت از هم خانگی یا زندگی مشترک یک زن یا یک مرد بدون ازدواج است. این نوع از زندگی در کشورهایی مانند سوئد و آلمان رواج دارد.

در گزارش یک مرکز تحقیقاتی در آلمان نیز آمده است که اکنون در جوامع غربی، بسیاری از پسران و دختران از سنین بیست سالگی به دلایل بسیاری مثل تقسیم هزینه، اجاره خانه، کار مشترک و همچنین تحصیل در رشته یا دانشگاه های برابر بدون ازدواج با یکدیگر زندگی می کنند.

این نهاد تحقیقاتی همچنین معتقد است زشتی وجود کودکان خارج از ازدواج به طور قابل توجهی کاهش یافته است و از سوی دیگر، حمایت قانونی از زوج های ازدواج نکرده و کودکان متولدشده از آن ها تا حد زیادی افزایش یافته است؛ این مسئله یکی از دلایل رو به رشد عدم تمایل به مردان برای ازدواج است.

اما روند افزایش ازدواج در کشورهای آسیایی اگرچه با افت و خیزهایی همراه بوده، روند صعودی را طی کرده و میزان ازدواج در این کشورها رو به بالا بوده است. این مسئله برخاسته از دیدگاه اعتقادی مردم در این کشورهاست. عقاید دینی و فرهنگی بخش مهمی از شخصیت و ذهنیت یک فرد را تشکیل می دهند که شیوه زندگی، فعالیت های روزمره و نوع روابط و معاشرت ها را تحت تأثیر قرار می دهد؛ در فرهنگ اسلامی، ازدواج پیوندی مقدّس است که عاملی مؤثر در حفظ پاک دامنی و طهارت دل هاست. به وسیله ازدواج، نیروی سرکش ترین غریزه جنسی، ارضا شده، میل به انحراف در انسان کاهش می یابد و در واقع، هوای نفس، که منشأ بسیاری از ناهنجاری هاست، تا حد زیادی مهار می گردد.

ازدواج به عنوان سنگ بنای اولیه خانواده و به عنوان عاملی اساسی برای زوجیت و همدلی دو جوان و زمینه بالندگی و پیشرفت همسران به شمار می آید و انسان ها می توانند در سایه اندیشه و ایمان و در پناه زوجیتی شایسته، بر ناکامی ها و فراز و نشیب های زندگی چیره شوند و از وادی های شکست، به سوی نیکی وسعادت  راهی بگشایند. به همین دلیل، متفکران اخلاقی و حقوقی جوامع بشری درصدد برآمده اند تا بر استحکام این کانون بیفزایند و ازدواج، این سنّت تغییرناپذیر الهی را در جامعه، هر چه بیشتر تقویت کنند تا انسان ها ازدواج را، که یک نیاز فطری و طبیعی نه تنها برای انسان ها، بلکه حتی در میان دیگر موجودات نیز به شکل های گوناگون وجود دارد، زمینه کسب کمال خویشتن بیابند، و به قول مولوی، شاعر معروف ایرانی:

بهر آن میل است از ماده ز نر
تا بود تکمیل کار همدگر
میل اندر مرد و زن حق زان نهاد
تا بقا یابد جهان زین اتحاد

خانواده، نهادی برخاسته از یک پیوند مقدس است. بسیاری از مشکلات روانی حاصل از تنش های زندگی روزمرّه توسط یک خانواده سالم و بهنجار التیام می یابد و جبران می شود. به همین دلیل است که تحقیقات انجام شده در زمینه مسائل خانواده، در مجموع نشان می دهد که افراد ازدواج کرده به طور متوسط، سالم تر و خوشحال تر از آنهایی هستند که ازدواج نکرده اند. البته خانواده می تواند به شکلی کاملا معکوس، به عنوان منبع مهم ایجاد تنش در زندگی فرد باشد، ولی اگر معیارهای زندگی سالم در خانواده رعایت شود، می توان جلوی تنش ها را سد کرد و خانواده را به تعادل و سلامتی رساند. ازدواج و موفقیت در آن به عنوان یک واقعه اجتماعی، زیستی و فرهنگی، به دلیل نقش بنیادین آن در تشکیل خانواده از اهمیتی بسیار برخوردار است، به گونه ای که می توان گفت: بدون ازدواج، خانواده مفهوم چندان روشن و واضحی ندارد. آرامش و امینت یک جامعه، در گرو ازدواج سالم و کانون آرام خانواده است.

پیوند مقدّس دو زوج، روان پرالتهاب و مضطرب جوان را به ساحل آرامش نزدیک می کند و او را در دریایی از صفا و مودّت غوطه ور می سازد و موجب می شود تا این دو همسر جوان در کنار همدیگر، با نشاط زندگی مشترک را آغاز کنند. در واقع، منشأ گرایش مرد به زن و آرمیدن مرد در سایه انس به زن مودّت و رحمتی است که خداوند بین آنها برقرار کرده است. در آیه 21 سوره روم می خوانیم: از جمله نشانه های وجود خداوند این است که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفریده تا بدان ها آرام گیرید و میان شما و آن ها دوستی و مهربانی قرار داد. در این (دوستی و محبت) برای کسانی که تفکر می کنند، نشانه هایی وجود دارد.»

ازدواج فرصتی مطلوب وزیبا را برای همراهی و ارتباط دو جوان، تبادل بهترین کلام و انسی عمیق را  فراهم می آورد و تجلّی ارزش های متعالی و محبوب ترین کانون نزد خالق متعال است. حضرت محمّد(صلی الله علیه وآله)فرمود: "هیچ کانونی در اسلام بر پا نشده است که نزد خداوند از کانون ازدواج محبوب تر و عزیزتر باشد."

آیت اللّه مکارم شیرازی، از مراجع تقلید و مفسر بزرگ قرآن می نویسد: «بعد از ازدواج، شخصیت انسان تبدیل به یک شخصیت اجتماعی می شود و فرد خود را مسئول حفظ همسر و آبروی خانواده و تأمین وسایل زندگی فرزندان آینده می بیند. به همین دلیل، تمام ابتکار و استعداد خود را به کار می گیرد و از ظرفیت های وجودی خود کمال استفاده را می برد و به بالندگی بیشتری نایل می شود.»

با توجه به آثار مهم ازدواج  در آیه 32 سوره نور آمده است : فوَانْکِحُوا الایامی مِنْکُم و الصّالحینَ مِن عِبادکُم وَ امائِکُم ...،
«مردان بی زن، زنان بی شوهر و بندگان صالح خود را به نکاح آورید، اگر فقیر هم باشند خداوند از فضل خویش آنها را بی نیاز می‌سازد و خداوند وسعت دهنده داناست.»

برتراندراسل، فیلسوف غربی از علّامه محمّدتقی جعفری پرسید چرا اسلام این قدر به ازدواج بها داده و  آن را قانون قرار داده است؟ ایشان اظهار داشت: «اسلام با ازدواج می خواهد انسان واقعی به وجود آورد، و مسئله انسان و انسانیت مطرح است.»

در همین رابطه ویل دورانت، دانشمند معروف، می گوید: «اگر راهی پیدا شود که ازدواج در سال های طبیعی انجام گیرد، فحشا، امراض روانی، تنهایی بی ثمر، عزلت ناپسند و انحرافات جنسی، که زندگی را لکّه دار کرده است، تا نصف تقلیل خواهد یافت... عشق جنسی جوانان، زودتر از توانایی اقتصادی شان فرامی رسد. ما نباید از این پیشامد بترسیم و بگذاریم آن عشق افسرده شود و بمیرد. ازدواجی که بر پایه عشق تازه و نمرده دختر و پسر انجام می شود، در طی سال های درازی، زندگی آنها را معطّر و خوش بو می کند، وگرنه عمیق و طبیعی و آرمانی نخواهد بود.»

شاید از همین روست که حضرت علی(علیه السلام)در روایتی می فرماید: «از ازدواج با افراد احمق و نادان پرهیز کنید»; زیرا افراد نادان و احمق نمی توانند کشتی زندگی را سلامت به سرمنزل مقصود برسانند و در تربیت فرزند و همسرداری دچار مشکل می شوند.

باید توجه داشت، پیوندی که آمیخته ای از عقل، حکمت، مصلحت و اقتضای زمان است، عمیق و استوار می ماند و نماد بارزی از یک خانواده سالم است، در این خانواده ها زن و مرد برای دیدن و رسیدن به یکدیگر لحظه شماری می کنند، و زن و شوهر برای یکدیگر گفتنی بسیار دارند. هر گاه در کنار هم باشند، میان آن ها گفتگوی گرمی برقرار می شود. در خانواده های سالم، اعتماد وجود دارد و اعضاء به راحتی گفته های یکدیگر را پذیرفته و در درستی آن تردید نمی کنند. این خانواده ها در ارتباطات گفتاری و غیرگفتاری و همین طور درخواست نیازها و پاسخ به آن ها و برخورد با یکدیگر  دارای استاندارد ادب و احترام هستند.