Pars Today

نوروز در راه است و با توجه به آنکه هر سال با نزدیک شدن بهار و مقدمه تحول درطبیعت، ایرانیان با آداب و رسوم زیبای خود به استقبال نوروز می روند، مناسب دیدیم در برنامه امروز به استقبال نوروز رفته و مروری بر آیین های مشترک ایرانیان در اخرین روزهای سال داشته باشیم .

نفس های سال کهنه به شماره افتاده و دارد جای خودش را به سالی نو می دهد. نوروز، این آیین کهن و باستانی ایرانی در راه است و با خودش سرسبزی و طراوت را سوغات می آورد. همه چیز بوی بهار را به مشام می رساند. هر سال در روز های پایانی اسفند، جنب و جوش خاصی سراسر ایران زمین را فرا می گیرد.ایرانیان در شهر و روستا در تدارک سال نو (عید) هستند. حتی بسیاری از ایرانیانی که هزاران کیلومتر دور از سرزمین خود زندگی می کنند با برگزاری آیین های نوروزی به استقبال سال نو می روند. با توجه به آنکه هر سال با نزدیک شدن بهار و مقدمه تحول درطبیعت، ایرانیان با آداب و رسوم زیبای خود به استقبال نوروز می روند، مناسب دیدیم در برنامه امروز به استقبال نوروز رفته و مروری بر آیین های مشترک ایرانیان در اخرین روزهای سال داشته باشیم .

              ************************ ******************

هر سال نوروز به رسمی دیرین، بهانه ی خوبی به دست ایرانیان می دهد تا خانه ها را از آلودگی و ناپاکی و دل ها را از نفرت و کینه پاک کنند.

یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک نوروز، نظافت و «خانه تکانی» است که یکی دو هفته پیش از عید انجام می گیرد. خانه ها و مراکز عمومی شسته و تمیز می شود تا ذره ای از گرد و غبار سالی که رفته باقی نماند. به یکباره سیمای شهرها و روستاها دگرگون می شود. معمولاً شیشه های همه ساختمان ها تمیز می شود و برخی دیوارها رنگ آمیزی می شود.

خانه تکانی و زدودن آلودگی ها و پلشتی ها از فضای خانه و کاشانه در آخر سال کهنه، مظهر و نمادی از زدودن سیاهی و مرگ و کهنگی از خانه و آماده کردن فضایی پاک و پاکیزه در آستانه نوروز برای استقبال از روشنایی ها و خوبی هاست. در واقع مردم قبل از رسیدن سال نو، تحولی در زندگی خود ایجاد می کنند و خانه را برای پذیرایی از میهمانان عید آماده می سازند. البته نظافت و پاکیزگی در دیگر روزهای سال نیز مورد توجه است. بویژه آنکه اسلام نیز بر آن تاکید ویژه ای داشته و پیامبر نظافت را از نشانه های ایمان می داند. اما باید گفت که در آغاز فصل بهار با پاکسازی و آراستگی شهرها و خانه ها، طراوت این فصل بیشتر احساس می شود.

بسیاری از خانواده ها متناسب با موقعیت اقتصادی خانواده، وسایل جدیدی برای خانه خریداری می کنند. لذا در روزهای پایانی سال بازارها و مراکزفروش در خیابان ها رنگ دیگری به خود می گیرند. فروشگاههای لوازم خانگی، کفاشی ها، فروشگاههای عرضه لباس و آجیل فروشی ها شلوغ تر از سایر فصول سال می شوند. در بسیاری از شهرها در روزهای پایانی سال در برخی از خیابان ها شاهد برپایی بازارهای متحرک توسط دستفروشان هستیم که کالاهای متنوع را در خیابان به فروش می رسانند. هرکس به اندازه توانایی خود سعی می کند تا ضمن خرید کفش و لباس جدید، خریدهای پذیرایی عید، نظیر آجیل و انواع شیرینی و میوه را تدارک ببیند .

پوشیدن لباس نو در آیین‌های نوروزی، رسمی کهن در ایران است که از طبیعت اخذ شده است، چرا که ایرانی‌ها از سبز شدن درختان و نو شدن چهره زمین یاد گرفته‌اند که با آمدن بهار، لباس نو بپوشند و آن را دارای شگون، شادمانی و آرامش می‌دانند .

افراد همچنان که جامه ها و خانه ها را تازه می نمایند، سینه های خود را مأمن محبت و صفا می گردانند. از اینرو همدلی و دلجویی در نوروز شکل گسترده تری به خود می گیرد.

ایام نوروز همراه با دید و بازدید های نوروزی است که با مصرف انواع شیرینی و شکلات و آجیل و میوه در میان خانواده های ایرانی همراه است. لذا معمولا خرید آجیل شور و شیرین و میوه و انواع شیرینی در لیست خریدهای نوروزی خانواده ها قرار دارد.

آجیل شور، رایج‌ترین و پرطرفدارترین نوع آجیل در ایام نوروز است. این نوع آجیل از پسته، انواع تخمه، مغز بادام، مغز فندق و بادام هندی و...تشکیل شده است.آجیل شیرین نیز شامل مغز گردو، کشمش، توت خشک، مغز فندق، مغز پسته، مغز بادام و برگه آلو و ...است که در شب چهرشنبه پایان سال مصرف می شود.

کاشتن سبزه نیز از دیگر کارهایی است که مردم در استقبال بهار انجام می دهند. چند روز مانده به عید، دانه هایی نظیر گندم، عدس، ماش و ...را در بشقاب یا ظروف سفالین کوچک می ریزند و با روش خاص سبز می کنند. مردم این سبزه ها را که نمادی از سر زندگی و برکت است در سفره های هفت سین روز اول عید قرار می دهند و در پایان مراسم نوروز در روز سیزدهم فروردین «سیزده بدر »آنها را که بلند و بزرگ شده اند به دامان طبیعت یا آب روان می سپارند.

بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت سین"، است. خانواده ها یکی دو روز قبل از سال تحویل، خریدهای سفره هفت سین را انجام می دهند و فضای خانه را برای یک دورهمی صمیمی و خانوادگی آماده می کنند. هفت سین شامل هفت خوراکی نظیر سماق، سیر، سیب، سنجد، سمنو، سرکه و سبزه است که به همراه کلام ​الله مجید وآینه و سکه و تخم مرغ و آب در سر سفره قرار می گیرد. "سمنو" که از اجزاء سفره "هفت سین" ایرانیان به شمار می رود، غذایی است که از عصاره جوانه گندم تهیه می شود و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است. در برخی از مناطق ایران پخت سمنو همراه با مراسم خاص در روزهای پایانی سال بین خانواده ها مرسوم است .البته تدارک شیرینی های نوروز نیز از دیگر آدابی است که قبل از سال نو در بسیاری از مناطق ایران رواج دارد . در برخی از مناطق ایران ، زنان با مشارکت همدیگر انواع شیرینی را برای سال نو می پزند. معمولاً شیرینی های خانگی که با مهارت خاصی تهیه می شود از کیفیت بالایی برخوردار است و با سلیقه خاصی تزیین می شود. البته امروزه بخصوص در شهرهای بزرگ با وجود فروشگاه های متعدد قنادی ،خرید شیرینی کار آسانی است.

پختن انواع نان محلی نیز اغلب در روستا ها و شهرهای کوچک رایج است. زنان خانه‌دار با پختن انواع نان های شیرین و مخصوص به استقبال عید می‌روند.

خانواده های ایرانی معمولاً شب قبل از سال نو غذای ویژه ای می پزند و همه اعضای خانواده در فضایی صمیمی در کنار یکدیگر شام می خورند. در آستانه ی نوروز و یک هفته مانده به شروع آن، در بیشتر مناطق ایران مرسوم است که خانواده‌هایی که برای پسرشان نامزدی اختیار کرده‌اند، هدایایی چون لباس، سمنو، طلا، پارچه، شیرینی، آجیل و ... موسوم به عیدانه از سوی خانواده پسر به منزل خانواده عروس می‌فرستند. خانواده ی عروس تازه ازدواج کرده نیز برای او و همسرش ، شام شب عید، میوه، هدیه ، لباس و آجیل می فرستند.

                              *********** *************

ارسال کارت پستال به مناسبت تبریک سال نو همواره در بین ایرانیان مرسوم بوده است. معمولاً هرکس در ایام نوروز از خانواده‌اش دور باشد، برای آن‌ها و به مناسبت تبریک سال نو، کارت یا نامه‌ای محبت‌آمیز همراه با شادباش‌ها و تبریک‌ها و تصاویری از گل‌های بهاری و مناظر زیبا ارسال می کند تا در جشن آغاز سال نو در شادی دیگران سهیم باشد. این رسم در سال‌های اخیر و با پیشرفت تکنولوژی، از طریق پست الکترونیکی (E-mail)، پیامک (SMS) و پیامک چندرسانه‌ای (MMS) نیز صورت می‌پذیرد. در این میان، استفاده از پست الکترونیکی و محیط اینترنت به علت امکان استفاده از جذابیت‌های صوتی، تصویری و ... به عنوان یکی از روش‌های نوین و جذاب برای تبریک سال نو در میان مردم ایران گسترش فراوانی یافته است.

سنت زیارت قبور درگذشتگان در دهه پایانی سال، سنت ریشه‌دار دیگری است که در سراسر ایران برگزار می شود. در این سنت پرمعنا با حضور در گورستان و نذر احسان، همسو با رستاخیز هستی، افزون بر کودکان و نوجوانان و سالخوردگان، روح و روان درگذشتگان نیز اکرام می‌شوند.

تهیه لباس هایی با رنگ های روشن برای صاحبان عزا و ماتم از سوی خویشاوندان با هدف درخواست عوض کردن لباس های سیاه در روزهای پایانی سال نیز از آیین های کهن پیش از نوروز در اکثر مناطق ایران است. پادرمیانی بزرگترها برای آشتی دادن خانواده ها و یا افرادی که با هم کدورت و نگرانی دارند از دیگر آیین های روزهای پایانی اسفندماه است.

حمایت از مستمندان نیز از رسوم پسندیده روزهای پایانی هر سال است .از این رو همه ساله در آستانه سال نو تلاشی عمومی برای رسیدگی به نیازمندان و کمک به آنها در سراسر ایران به چشم می خورد ،تا با خدمات اخلاقی و معنوی و کمکهای مادی به محرومین، دل آنها را نیز شاد و عید دلنشینی را برایشان فراهم آورند. با آرزوی سالی سرشار از شادی و بهروزی همه شما را به خدای بزرگ می سپاریم .

----------------------------------------------