روز اول محرم
محرم چه می کنی تو با دل عاشقان حسین؟ سرشاری از عطش، مظلومیت، ایستادگی بر حق، پایمردی، شهادت، اسیری و سرشاری از عشق.
ماه محرم از راه رسیده است و شهادت مظلومانه امام حسین (ع) بار دیگر دلهای شیعیان جهان را اندوهناک کرده است. در شهرها و کشورهای مختلف دنیا، مردم عزادار، خود را برای برپایی مراسم سوگواری و عزاداری محرم آماده می کنند. در این ایام، پارچه های سیاه و کتیبه های عزا در و دیوار مساجد و تکیه ها را می پوشاند و نوحه خوانی و سوگواری به ویژه در ده شب اول ماه محرم، ارادت به امام حسین (ع) نشان می دهد. دوستداران امام حسین در گوشه گوشه دنیا، علم و کتل به پا کرده اند و بوی چای تازه دم است که از هر تکیه ای به مشام می رسد. آنها به عزاداران حسینی چای و آب خنک می دهند. به یاد لبهای عطشان شهدای کربلا، به یاد لبهای خشک علی اصغر طفل شش ماهه ی امام حسین (ع) و به یاد لبهای تشنه ی کودکان حرم. به یاد دلاوری اباالفضل عباس، آن بزرگ مردی که برای آوردن آب برای کودکان تشنه لب، به دل دشمن زد و ناجوانمردانه کنار رودخانه ای پر آب، لب تشنه به شهادت رسید.
هرکس آبی می نوشد به حسین سلام می دهد که با لبهای ترک خورده و تشنه برای احیای حقیقت به شهادت رسید.
مُحَرَّمُ الحَرام، اولین ماه سال هجری قمری است. دلیل نامگذاری این ماه، حرام بودن جنگ در آن ذکر شده است. پس از شهادت امام حسین (ع) در محرم سال ۶۱ هجری قمری، این ماه برای شیعیان به ماه عزا تبدیل شد. با آنکه جنگ و خونریزی در این ماه حرام می باشد لیک یزیدیان سیاه دل، در این ماه راه را بر امام حسین(ع) و یارانش بستند و حادثه ی خونین عاشورا را رقم زدند. حادثه ی جانگدازی که هر سال پیروان امام حسین (ع) را گرد هم جمع می کند و دلهای آنان را به ماتم عزای خود می نشاند. شیعیان در اقصی نقاط دنیا هر سال در این ماه به سوگواری و عزاداری می پردازند.
میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات در ذیل مراقبات و اعمال ماه محرم مینویسد:
"برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول ماه محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذتهای حلال را به ویژه در روزهای نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول این ماه هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند."
پس از شهادت امام حسین (ع)، امامان معصوم (ع) از نسل پاک رسول خدا(ص) به برگزاری عزا در ایام محرم همت می ورزیدند و شیعیان را تشویق به این کار می نمودند تا راه امام حسین و هدف تعالی بخش آن امام مظلوم که ایستادگی در برابر انحراف، فساد و ظلم بود تا همیشه ی تاریخ زنده بماند. امام رضا(ع) در احوالات پدرش بزرگوارشان امام موسی کاظم (ص) می فرمایند: " چون ماه محرم فرا میرسید، کسی پدرم را خندان نمیدید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب میشد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و میفرمود: امروز روزی است که حسین (علیه السّلام) شهید شده است."
با نگاهى گذرا به تاریخ اسلام بعد از حادثه کربلا مى بینیم این مجالس و پیام هاى عاشورایى تا چه اندازه سرمشق قیام هاى مجاهدان راه خداوند در مقابل گردنکشان و طاغوتیان بوده است.
حرکت خودجوش میلیونى مردم مسلمان ایران در نهضت شکوهمند انقلاب اسلامى در ماه محرّم و صفر به ویژه روزهاى تاسوعا و عاشورا که لرزه بر اندام طاغوتیان مى انداخت سرّ تأکید ائمّه اطهار(علیهم السلام) بر محور قراردادن عزاداری امام حسین (ع) را روشن تر مى کند.
نه تنها در انقلاب اسلامى ایران، مردم حدّاکثر بهره بردارى را از مجالس حسینى کردند و با شور و هیجان این مجالس، پاسخ دندان شکنى به دستگاه ظالم شاه دادند ، بلکه در استقلال عراق و پاکستان و... نیز همین مسأله مطرح بود.
در کلام معروفى از گاندى، رهبر استقلال هندوستان، مى خوانیم: "من زندگى امام حسین آن شهید بزرگ اسلام را به دقّت خوانده ام و توجّه کافى به صفحات کربلا نموده ام و بر من روشن شده است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستى از سرمشق امام حسین پیروى کند."
بیداری سیاسی از آثار مهم عزاداری برای امام حسین(ع) و یاران بی نظیر ایشان است. مسلمانان با اجتماع در مراسم سوگواری مظلومیت خاندان اهل بیت (ع) و ایستادگی در برابر ظالمان و دنیاپرستان را زنده می کنند. بدین جهت می بینیم که مجالس حسینى در طول تاریخ پناهگاه خوبى براى انسانهای تحت ستم در اقصی نقاط عالم بوده است و حسین (ع) محور حق بر علیه باطل شناخته می شود.
آنتوان بارا پژوهشگر مسیحی معتقد است که امام حسین(ع) فقط متعلق به شیعه یا مسلمانان نیست بلکه متعلق به همه جهانیان و آزادمردان است. او می گوید: "حسین (ع) گوهر جاودانه و همیشگی ادیان است ."
آنتوان بارا آن مسیحی عاشق حسین (ع) است که سال های بسیاری از دوران جوانی خود را صرف تحقیق و بررسی پیرامون زندگی و قیام امام حسین(ع) کرده است. آنتوان بارا نویسنده کتاب " حسین (ع) در اندیشه مسیحیت" است که این کتاب به هفده زبان دنیا ترجمه شده است. او درباره ی شخصیت امام حسین(ع) می گوید: " تعریف من از حسین همان عبارات کوتاه و مشخصی است که درباره حسین«ع» در کتاب آورده ام. من او را به عنوان گوهر جاودانه و همیشگی ادیان توصیف کرده ام... او ابتدا از گفت وگو با معاویه و یزید شروع کرد اما روش گفت وگو برای هدایت دشمنان مؤثر واقع نشد. او با اینکه می دانست کشته می شود اما خویشتن را در راه عقیده به خطر انداخت و با سپاهی 70 نفری در برابر سپاه 70 هزار نفری عبیدالله بن زیاد به تصریح منابع تاریخی- به سمت کوفه خارج شد تا حرکت و جنبشی در بدنه جامعه ایجاد کند....حماسه حسین«ع» تنها مختص سنی و شیعه و مسلمان نیست بلکه متعلق به هر انسان آزاده ای است که به راه و رسم حسین ایمان دارد ؛ و لذا جهانیان و اندیشمندان وقتی از سیره حسین آگاه می شوند شیفته آن می گردند. "
آنتوان بارا درباره قیام شکوهمند امام حسین (ع) معتقداست :" حسین (ع) تمامی امور وسوسه برانگیز دوران خود را نپذیرفت و ناچیز انگاشت؛ در زمان حکومت یزید، حسین (ع) می توانست با پذیرش پست و مقام و جاه و مالی که یزید به ایشان پیشنهاد داده بود، از تمامی آنچه بر او گذشت در امان بماند. اما شخصیت رسالت گونه نواده پیامبر (ص) دریافت که این انحراف و کج روی که در آن دوران رخ نموده است، با گذشت زمان و در آینده دامنه وسیعتری خواهد یافت و در نتیجه نسل ها و فرزندان اسلام این حقیقت را بصورت تحریف شده دریافت خواهند داشت. و این مورد سبب از بین رفتن تمامی جانفشانی ها و تلاش های صحابه و مردان صدر اسلام در زمان پیامبر (ص) می شود. بر این اساس امام حسین(ع) بر آن شد تا در دوران یزید دست به قیام بزند؛ زیرا تمامی منابع تاریخی یزید را شخصی نادان و منحرف از دین معرفی کرده است؛...حسین (ع) در مقابل یزید ایستاد و جنبش او همانند آتشفشانی در جان تمام امت اسلام لرزش و تکانی بسیار سهمگین برجای نهاد. امام حسین (ع) می خواست با این تکان روحی و روانی و وجدانی، وجدان های غرق در گناه را بیدار سازد و از گودال گناهان آزاد و رها کند."
مطالبه ی حق و عدالت و زیربار ظلم نرفتن از پیام های مهم نهضت امام حسین(ع) است که هر سال در محرم زنده می شود. کربلا کانون همه ی خوبی ها است و در برگهای غم آلود آن درس های بزرگی ارائه شده است. ایثار، فداکاری، گذشت، صبر، تقوا، ایمان راسخ، ایستادگی تا پای جان، تحمل سخت ترین رنجها و دردها که هر کدام از این صفات والا و ارزشمند،سرمشق و الگوی نیکویی برای همه ی حق خواهان در سراسر عالم است. تعلیماتى را که امام حسین علیه السلام در کربلا به نسل بشر داد، مى تواند راهگشاى تمام امّت ها در همه ی زمانها باشد.
حسین بن علی(ع) در این روز، با یارانی اندک ولی با ایمان و صلابت و عزتی بزرگ و شکوهمند با سپاه سنگدل و بیدین حکومت ستم یزدی به مقابله برخاست و کربلا را به صحنه همیشه زنده عشق خدایی و آزادگی و حریت مبدل ساخت.
قیام عاشورا گرچه در یک روز اتفاق افتاد، اما دامنه تاثیر آن تا ابدیت کشیده شد و نماد پیروزی خون بر شمشیر گردید . این واقعه ی عظیم چنان در عمق وجدانها و دلها اثر گذاشت که همه ساله دهه محرم و بویژه عاشورا، اوج عشق و اخلاص نسبت به اسوه جهاد و شهادت، حسین بن علی(ع) شد. در این روز حتی غیر مسلمانها در مقابل عظمت روح امام حسین و یاران باوفای ایشان، عرض ادب می کنند. این بار نیز محرم آمده است تا درس ایستادگی و عزتمندی به ما دهد.
محرم چه می کنی تو با دل عاشقان حسین؟ سرشاری از عطش، مظلومیت، ایستادگی بر حق، پایمردی، شهادت، اسیری و سرشاری از عشق. محرم باری دیگر دلهایمان را روانه ی کربلا کن، تا قلب های زنگار زده مان با اشک بر حسین جَلا گیرد و دریچه های معرفت در قلبمان جوانه زند.